Günümüzde girişimcilik faaliyetleri oldukça gelişmiş durumda. Yeni bir fikir üretmek veya var olan fikirleri geliştirmek amacıyla hayata geçirilmek istenen girişimcilik fikirlerinin dikkat çektiği görülmektedir. Öyle ki, hayata geçirilmesi için gerekli tüm koşulları sağlaması nedeniyle uygulamaya geçmiş olan fikirlerin yanında, belirli şartlar nedeniyle fikir aşamasında kalanların sayısı da epey fazladır. Peki bu, girişimcilik fikirlerinin rafa kaldırılması anlamına mı gelmektedir? Sermaye desteği sağlayan ve sektör içerisinde sıkça bahsi geçen melek yatırımcı kavramı, unutulmaya yüz tutmuş projelerin kurtarıcısı mıdır? Melek yatırımcı nedir?
Planlama aşamasında yeterli sermayeyi bulamaması nedeniyle uygulamaya geçemeyen fikirlerin desteklenmesi için önemli bir etken vardır: Melek yatırımcı. Fikirlerinin ileride başarılı olacağı ve hedeflerine ulaşmak için yeterli şekilde çalışılacağından emin olan girişimcilerin, melek yatırımcılar ile anlaşması önemlidir. Bu yazımızın devamında, sermaye desteği ve iş geliştirme konusundaki etkileri ile dikkatleri çeken melek yatırımcılarla ilgili bilgileri paylaşacağız.
Melek Yatırımcı Nedir?
Melek yatırımcı, girişimcilik fikirlerinin hayata geçirilmesi için sermaye sağlayan kişilere denmektedir. Yeni bir fikrin veya henüz yeni hayata geçirilmiş olan fikirlerin (Start-Up) gelişmesi için melek yatırımcılar yardımcı olmaktadır. Bu kişilerin genellikle kendi girişimlerini başarıyla sürdüren eski girişimciler veya büyük şirketlerde önemli pozisyonlarda görev alan kişiler olduğu bilinmektedir.
Hayalini kurarak geliştirdikleri fikirleri hayata geçirmek isteyen ve bunun başarı ile sonuçlanacağını düşünen kişilerin, maddi açıdan eksikliklerini tamamlayan “girişimcinin melekleri”, sürecin en önemli destekçilerindendir. Yaygın olarak fikir aşamasında olan ya da işin en başındayken yatırım yapma kararı veren melek yatırımcılar, iş kurma amacıyla yola çıkan girişimciler tarafından ikna edilmelidir. Çünkü yeni bir fikri hayata geçirme düşüncesi, oldukça yaygındır ve maddi destek girişimcilerin büyük bir çoğunluğunun öncelikli ihtiyaçlarındandır. Bu nedenle, hayata geçirilmesi gereken bir fikir varsa orada melek yatırımcı ve melek yatırımcı bulma konusunda başarılı bir girişimci olması gerekmektedir.
Melek yatırımcıları kendine ve işine güvenerek ikna etmeyi başaranların ise melek yatırımcıların sermaye desteğini neden sağladığı konusunda fikir sahibi olması gerekir. Melek yatırımcıların amacı, potansiyeli olduğu düşünülen ve yeni hayata geçirilen fikirlere maddi destekte bulunarak gelişmeleri ve büyümelerine yardımcı olmaktır. Böylelikle ileride getirisinin yüksek olacağını düşünerek destek oldukları girişim fikirlerinden kar elde etme imkanları doğmakta ve bu da melek yatırımcının ilgisini çekmektedir.
Melek Yatırımcıların Özellikleri
Melek yatırımcı olarak adlandırılan ve start-up girişimlerinde sermaye desteği sağlayan kişi veya kurumların ortak birkaç özellikleri bulunmaktadır. Bu özellikler incelendiğinde girişimcilerin neden bir melek yatırımcıyla anlaşması ve onu ikna etmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Melek yatırımcıların genel özellikleri şu şekilde belirletilebilir;
- Büyük bir çoğunluğu ilgi alanlarında yer alan veya bilgi sahibi oldukları alanlarda yatırımcı olmayı tercih ederler.
- Bilgi ve tecrübelerini firmalarla paylaşarak yönetim ve pazarlama konularında destek olurlar.
- Melek yatırımcılar, sermaye koydukları işleri dikkatle takip eder ve firmanın gelişimde aktif olarak rol oynarlar.
- İstedikleri her sektörden fikre yatırım yapabilirler.
- Yatırım yaptıkları firmalara mali destek sağlayan melek yatırımcılar, bazı durumlarda geri dönüş beklemektedir.
- Ortalama olarak 5-7 yıl gibi bir süre içerisinde yatırımın kar ederek kendilerine olumlu dönüş yapması beklentisinde olurlar.
- Henüz projenin başında olan bir işe yatırım yaparken projeyi geliştirmek amacıyla fikir verme eğiliminde olurlar.
- Melek yatırımcılar, bireysel olarak yardımda bulunabileceği gibi kurumsal faaliyet gösterenleri de bulunmaktadır.
- Fikrinize ilgi alanları dışında kalması ve tecrübelerine uymaması nedeniyle yatırım yapmak istemedikleri, fakat başarılı olacağınıza inandıkları takdirde farklı melek yatırımcılarla görüşmeniz için sizleri yönlendirebilirler.
- Ortalama %25 ve üzeri gelir getirisi olabilecek girişimcilik fikirlerine yatırım yapmayı tercih ederler.
Melek Yatırımcı Nasıl Bulunur?
Başarılı olacağına inanılan ve uzun vadede getirilerinin olumlu olacağı düşünülen fikirlerin hayata geçirilmesinin önündeki en büyük engellerden biri maddi problemlerdir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalındığında yapılacak en doğru hareketin bir melek yatırımcı bulmak olduğu söylenebilir. Türkiye’de melek yatırımcı bulmak, sağlanan imkanlar nedeniyle oldukça kolaydır. Bunun için geliştirilen melek yatırımcı ağları vardır ve bu ağlar aracılığıyla melek yatırımcılar hakkında bilgi sahibi olarak iletişime geçmek mümkündür. Genellikle en fazla tercih edilen melek yatırımcı bulma ağları ise şunlardır;
- Keiretsu
- Galata İş Melekleri
- AngelList
- Linkedln
- Quora
- Kickstarter
Listede yer alan melek yatırımcı ağlarının birçok alternatifi bulunmakla birlikte fikrine güvenen her girişimcinin öncelikli olarak, neden fikrini hayata geçireceği konusunda emin olması gerekmektedir. Çünkü melek yatırımcı bulma aşamasının henüz başında iken sermaye sahibinin işini geliştirmesinde yardımcı olacak yeterlilikte deneyime ve mentorlük sağlayıp sağlayamayacağı gibi detaylara dikkat etmeleri beklenmektedir.
Melek Yatırımcı Bulurken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Melek yatırımcı bulma kararı alan girişimcilerin, bu aşama için bir strateji geliştirmeleri gerekmektedir. Böylece işlerini geliştirmek ve büyütmek için birlikte uzun yıllar çalışacakları melek yatırımcıları seçerken zorlanmayacaklardır. Kendilerinden daha tecrübeli olan bu kişilerle iletişime geçtiklerinde başarılı bir ikna yöntemine başvurabilmeleri de ancak etkili bir stratejiyle mümkün olacaktır. Melek yatırımcı bulurken dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir;
- Melek yatırımcının bizzat hayata geçirmiş olduğu girişimcilik fikirlerini ve bu girişimlerin güncel durumunu araştırmalısınız.
- Fikriniz hangi sektöre hizmet ediyorsa, melek yatırımcının ilgili sektördeki deneyimlerini incelenmelisiniz.
- Sizden ne beklediklerini sorgulamalısınız.
- Networklerinin ne kadar geniş olduğu ve size katabileceklerine dikkat etmelisiniz.
- Tek bir kişi mi yoksa birkaç kişi birlikte mi fikrinize yatırım yapacaklarını öğrenmelisiniz.
- Melek yatırımcının hizmet verdiği sektördeki deneyimlerini, kaç yıldır çalışmakta olduğunu, yaptığı yatırımları araştırmalısınız. Ayrıca yatırım yapmasının ardından sizlere hangi konularda destek olacağı ve hangi aşamalarda yer almayı istediğini bilmelisiniz.
Melek yatırımcılar, destek sağlayabileceklerini düşündükleri konular veya ileride büyüme potansiyeli gördükleri fikirlerle ilgilenmektedirler. Sermaye koydukları girişimcilik faaliyetlerinin uzun yıllar sonunda kendilerine geri dönüş sağlayacağını bildikleri için yalnızca gerçekten inandıkları işlere destek olmaktadırlar. Bu nedenle, birlikte iş yapabileceğinize inandığınız ve karşılıklı olarak fayda sağlayabileceğiniz melek yatırımcıları bulmanız gerekmektedir. Nihayetinde melek yatırımcılar bir riske girerek bunu telafi edeceklerini düşünmekte ve ancak size inandıkları takdirde yanınızda olmaktadırlar.
Finans gündeminin sıkı takipçilerine aydınlatıcı bir konu daha: En Çok Tercih Edilen 7 Yatırım Aracı