Son yıllarda özellikle tıp ve bilim dünyasında “Gilbert sendromu nedir?” sorusu çok daha fazla gündem olmaya başladı. Bu sendrom kalıtsal bir hastalık olup karaciğere bağlı gelişen bir durumdur.
Vücut bazı nedenlerden ötürü kırmızı kan hücrelerinin parçalanmasıyla ortaya çıkan sarı bir pigment olan bilirubini işlemekte zorlanabilir. Sağlıklı bir insanın karaciğeriyse bu pigmenti dönüştürebilir ve böylece safra üretir. Beraberindeyse vücuttan kolaylıkla atar. Eğer karaciğer işlevini tam anlamıyla yerine getiremiyorsa bilirubini de işleyemez ve kanda birikmesine neden olur. Bu durum yaygın ismi sarılık olan hastalığın ortaya çıkmasına yol açar.
Gilbert Sendromu Belirtileri Nelerdir?
“Gilbert sendromu nedir?” sorusunu cevapladıktan sonra şimdi bu rahatsızlığın belirtilerine göz atalım. Öncelikle bahsi geçen sağlık probleminin toplumumuzda oldukça yaygın görüldüğünü belirtmek gerekir. Neredeyse her 10 kişiden 1’inde bu kalıtsal rahatsızlık görülür. Genel olarak hafif seyrettiğinden pek belli olmaz ve farklı bir komplikasyona da sebebiyet vermez. Fakat bazı hastalarda semptomları ciddi olabilir. Bu gibi belirtilerde uzman bir doktora başvurmak gerekir. Gilbert sendromunu işaret eden durumlar şu şekilde sıralanabilirler:
- Yorgunluk
- Karın ağrısı
- Koyu idrar
- Kaşıntı
- Ciltte ve gözlerde sararma (sarılık)
- İştahsızlık
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı ve kısma
Uzmanlar, bu belirtilerin birinin ya da birkaçının görülmesi durumunda mutlaka doktora başvurulması gerektiğini dile getirirler. Sebebi, öncelikle Gilbert sendromunun söz konusu olup olmadığının netleştirilmesi gerektiğidir. Uzman doktor teşhisi sağlamak için birden fazla test yapabilir. Kişinin Gilbert sendromu sorunuyla karşı karşıya gelip gelmediğini kan testleri ve fizik muayeneyle anlar.
Gilbert Sendromunun Tedavisi Nedir?
Pek çok yayında “Gilbert sendromu tedavisi bulundu mu?” tarzında haberler görülür. Bu bağlamda en azından şu an için bu rahatsızlığın tedavisi olmadığını söylemek gerekir. Ancak tıpta gelinen nokta yakın zamanda etkili önlemlerin alınabileceğini gösterir. Bu konuda çalışmalar devam ederken uzmanlar en azından sendromun belirtilerini hafifletmek adına birtakım önerilerde bulunurlar.
Gilbert sendromunun belirtileri de hafif olduğundan pek çok kişi nasıl bir sorunla karşı karşıya geldiğini anlayamayabilir. Şiddetli olmayan ağrılar söz konusu olsa da bazen şikayetler artabilir. Bazı durumlarda doktor bilirubin seviyesini düşürmek için ilaç yazabilir. Etkilerini azaltmak için fototerapi de önerebilir. Bu tamamen hastalığın mevcut durumu ve oluşturabileceği risklerle ilgilidir.
Her ne kadar kulağa oldukça kötü gelse de aslında Gilbert sendromuyla yaşamak çok da zor değildir. Hem hastalığın semptomlarını azaltmak hem de yaşam konforu etkilenmeden hayatına devam edebilmek için bireylerin tedbir olarak şunları yapmaları önerilir:
- Sağlıklı beslenme
- Yeterli uyku
- Düzenli egzersiz
- Sigara ve alkol alışkanlığını bırakma
Ayrıca uzman doktor gerekli görürse hastanın bilirubin seviyesini kontrol etmek için düzenli kan testleri de isteyebilir. Gilbert sendromu sorunu yaşayan kişilerin doğru şekilde beslenmesi önemlidir. Doktor hastanın belli başlı gıdalardan uzak durmasını önerecektir. “Gilbert sendromu ne yememeli?” dersek bunlar arasında; acı sos ve baharatlar, konserve yiyecekler, hamur işleri, dondurma ve çikolata sayılabilir.
Gilbert Sendromunun Nedenleri
Bahsedilen rahatsızlık bulaşıcı bir durum değildir. “Gilbert sendromu neden olur?” diye soracak olursak en temel cevabı genetik olduğudur. Hastalığın ortaya çıkmasında iki kromozom bölgesinde mutasyon söz konusu olur. Her ne kadar etkileri göz korkutsa da bu rahatsızlıkla mücadele eden pek çok kişi bazı noktalara dikkat ederek hayatını sağlıklı bir şekilde sürdürebilir.
Gilbert sendromu genetik olduğundan çocuk bekleyen aileler “Acaba ona da geçer mi?” gibi endişelere kapılabilirler. Özellikle hamilelik dönemindeki kadınlar bu konuda daha titiz davranırlar. Ancak yapılan çalışmalar bu sorununa anne karnındaki bebeği etkilemediğini ortaya koymuşlardır. Yine de bir tedbir olarak uzman doktorla danışmakta fayda vardır.
Gilbert sendromu genel hatlarıyla bu şekilde açıklanabilir. Daha fazla detay öğrenmek isteyen kişiler ise bu alanda uzmanlaşmış bir hekimle görüşebilirler.
İçeriğimizi beğendiyseniz “Lityum Eksikliği Neden Olur?” yazımız da ilginizi çekebilir!
