Tüm uygarlıklarda Güneş’in rolü yadsınamayacak kadar fazladır. İnsanlık tarihi boyunca hemen hemen her toplumda bir tanrı olarak görülen Güneş, dünyamızdan 150 milyon km uzaklıktadır. Aynı zamanda, dünyamıza en yakın yıldız olarak da kayıtlara geçmiştir. Dünyamızı aydınlatan ve ısıtan Güneş’imiz hakkında ne kadar bilgi sahibiyiz? Örneğin “Güneş kaç yaşında?” biliyor muyuz?
Kısa ve anlaşılır bir şekilde anlatmak gerekirse, Güneş’in boyutu dünyamızın boyutunun 109 katıdır. Güneş’in yaşı ise 4.603 milyardır. Ancak bu yaş, bizim bildiğimiz yıl hesaplamasına göre değil, Güneş yılına göre hesaplanır. Biz insanlar olarak 1 yılı hesaplarken dünyanın Güneş’in etrafında bir kere dönmesini ele almaktayız. Bu süre bizim için oldukça uzunken, Güneş için çok kısadır.
Güneş’in Önemi
Tüm dünyada var olan yaşamı sürdürme görevini düşündüğümüzde, Güneş’in dünyadaki canlılar için ne kadar önemli olduğunu anlayabiliriz. Güneş’ten yayılan devasa enerji, dünyamıza gelerek canlı yaşamının devam etmesini sağlar. Bu işlemi ise fotosentez yolu ile yapar. Güneş’in bir yıldız olduğundan bahsetmiştik. Dünyamıza en yakın yıldız olarak bilinen Güneş, aynı zamanda samanyolu gökadasında yer alan 200 milyar yıldızdan sadece birisidir.
İnsanlık tarihi boyunca Güneş hep önemli bir role sahip olmuştur. Kimi topluluklar Güneş’i bir tanrı olarak görürken, kimi toplumlar ise Güneş’ten korkmuştur. Bu nedenle pek çok topluluk, Güneş’e farklı isimler vermiştir. Bunlardan bazıları ise şu şekildedir:
- Yunanlar: Helios
- Romanlar: Sol
- İngilizler: Solar System. Türkçesi Güneş sistemi olan “solar system” kelimesi de romanlar tarafından kullanılan sol kelimesinden gelmektedir.
Güneş’in önemi neredeyse anlatmak ile bitmiyor. Çünkü, dünyadaki canlıların var olması Güneş’e bağlı bir şekilde ilerliyor. Örneğin, Güneş tarafından dünyaya sağlanan enerji sayesinde bitki örtüsü gelişiyor ve hayvanlar beslenme kaynaklarına erişebiliyor. Eğer Güneş olmasaydı, bu zincirleme sonunda muhtemelen insanlar da hayatta olmazdı. Güneş bu kadar önemli olduğu için de Güneş kaç yaşında sorusu sıkça soruluyor.
Güneş Nelerden Oluşur?
4,5 milyar yıldır ışık saçtığı bilinen Güneş’in oluşumunda birçok yoğun gaz bulunur. Güneş sistemindeki diğer yıldızlar ile karşılaştırdığımızda, Güneş’in en büyük yıldız olmadığı ancak diğer yıldızlara göre ise büyük bir yıldız olduğunu söyleyebiliriz. Dünyanın yarıçapının 109 katı olan bu devasa yıldız, aynı zamanda Güneş sistemi kütlesinin de %99,86’sını oluşturuyor.
Güneş’in oluşumunda yer alan gazlar arasında %70 oranında hidrojen, %28 helyum, %1,5 karbon, nitrojen ve oksijen ve %0,5 oranında diğer elementler yer almaktadır.
Eğer Güneş hakkında bilgi edinmekten keyif aldıysanız Güneş’in ve Güneş Sistemi’nin Evrimi adlı çalışmaya da göz atabilirsiniz.
Güneş Dünyamızdan Ne Kadar Uzaktadır?
Güneş hakkında merak edilen sorulardan birisi de Güneş’in dünyamızdan ne kadar uzakta olduğudur. Çünkü, dünyamıza en yakın yıldız olmasından dolayı, Güneş ile diğer gök cisimlerinden daha da samimiyiz. Eğer Güneş dünyamızda bu kadar yakın olmasaydı, dünyadaki canlılık da mümkün olmayacaktı.
Güneş’in, dünyamıza olan uzaklığı tam olarak 149.000.000 km’dir. Her gece birçok yıldız gördüğümüz halde, Güneş’in bu yıldızlardan farkı ne? Güneş’in diğer yıldızlardan farkı dünyamıza olan yakınlığıdır. Diğer yıldızların dünyamıza olan yakınlığı ışık yılları ile hesaplanırken, Güneş’in dünyamıza olan yakınlığı ise ışık dakikaları ile hesaplanır. Örneğin, Güneş’in dünyamıza olan uzaklığı 8 ışık dakikasına eşittir. Bir diğer deyişle, Güneş’ten çıkan ısı ve ışınlar, dünyamıza 8 dakika 20 saniye sonra gelmektedir.
Güneş’in Bölümleri Nelerdir?
Daha önce Güneş’in çeşitli gazlardan meydana geldiğinden bahsetmiştik. Peki Güneş’in bölümleri nelerdir?
Güneş’in iç ve dış bölgeleri olmak üzere 6 bölgesi bulunuyor. İç bölgeleri arasında şu kısımlar yer alıyor:
- Çekirdek: Adından da anlaşılabileceği gibi Güneş’in merkezini oluşturan çekirdek, yarıçapının %25’ini kapsıyor.
- Işınım Bölgesi: Güneş’in çekirdeğinin etrafını kapsar.
- Isıyayımsal Bölge: İç katmanlar arasında en dışta bulunur.
Güneşin dış bölgeleri ise şöyle:
- Fotosfer: Dünyamızdan görebildiğimiz nokta olan fotosfer, Güneş’in dış atmosferinin iç kısmını oluşturur.
- Kromosfer: Fotosfer ve korona arasında yer alan bölgeye verilen isimdir.
- Korona: Güneş’in en sıcak bölgesi olan korona, aynı zamanda en dış bölgesinde yer alır.
Dünyamız için hayati bir öneme sahip olan Güneş, yaşamamızın var olmasında önemli bir rol oynuyor. Tarih boyunca çeşitli anlamlar yüklenen bu devasa yıldız, bazı topluluklarda tanrı olarak görülürken, bazı toplumlarda ise korku figürü olarak görülüyordu. Ancak her iki anlamda da düşünüldüğünde, sahip olduğu özellikleri nedeni ile önemi her zaman bilinmekteydi.
Eğer uzay bilimi ile ilgileniyorsanız Uzaya Kaç Günde Gidilir? başlıklı yazımızı da incelemenizi öneririz.
