Adalet Ağaoğlu Edebi Kişiliği, Hayatı ve Hikayeleri

Edebi eserler, sanatçıları hayatta olmasa da ölümsüzlüğünü korurlar. Adalet Ağaoğlu da bu ölümsüzlüğü yakalamış yazarlardan biridir. 20. yüzyılda yaşayan ve bu dönemde yazdığı romanlarla tanınan yazar, bugün dahi en çok okunan eserleri ile gündemdedir. Romanların yanı sıra deneme ve anı türünde eserler vermiş olan Adalet Ağaoğlu edebi kişiliği ile de akıllarda kalmayı başarmıştır.

Adalet Ağaoğlu’nun Hayatı

Adalet Ağaoğlu, 1929 yılında Ankara’da dünyaya gözlerini açmıştır. Babası Mustafa Sümer, bir kumaş tüccarıydı. Dört kardeşi olan yazar, ailesinin tek kızıydı. Eğitim hayatına ilk olarak Ankara’da, doğduğu ilçede başladı. Dokuz yıl burada yaşadıktan sonra Ankara’nın merkezine yerleştiler. Orta öğrenimini tamamlamak için Ankara Kız Lisesi’ne gitti. Burada aldığı başarılı eğitimin ardından 1950 yılında üniversiteye başladı. Ankara Üniversitesi Coğrafya ve Tarih Fakültesi’nde eğitim gördü.

Adalet Ağaoğlu edebi kişiliği okul yıllarında edebiyatla ilgilenmesi ile oluşmaya başladı. Bu süre zarfında daha çok şiirler yazdı. Lisede ise oyun yazarı olarak çalışmalar yaptı. Şiirleri 1950 yılında Kaynak dergisinde yayımlanmaya başladı.

Adalet Ağaoğlu Edebi Düşünce Yapısı

Yazar, eserinde doğal, toplumsal ve zamansal koşulların insanın iç dünyasındaki yansımasını ele alır. Edebiyatın yapısal durumu üzerine keşfedici bir bakış açısı kullanmıştır. Edebiyattaki değişikliklerden yola çıkarak kendi anlatım tarzını oluşturmuştur. Bu nedenle yeni ifade biçimleri de denemiştir. Diğer yandan eserlerinde tek bir anlatıcı kullanmamıştır. Yer ve zaman unsurlarını da sık değiştirmiştir. Ayrıca iç monologlar gibi çeşitli teknikler de kullanmıştır.

Romanlarında genellikle aydınlar arasından kahramanlar seçmiştir. Aydınlar, görünüşte çelişkili konular ve açıklamalar nedeniyle dolaylı olarak eleştirilirdi. Eserlerinde genel olarak karakterler ile kitap romanının kurgusu iç içedir. Toplumdaki çalkantılı zamanları ve bunların bireyler üzerindeki etkilerini incelemiştir.

1950 sonrası Türk toplumunda yaşanan sosyal ve manevi değişimler ve sahte batılılaşma onun romanlarına konu olmuştur. Köklerinden sökülmüş ve asimile edilmemiş modernite, kaba sloganlara dayanan milliyetçilik ve sol-sağ karşıtlığı konusuna eleştirel bir şekilde yaklaşmıştır. Ayrıca gerçekçi bir tavır sergiler fakat eserlerinde de ironik bir anlatım da vardır.

Yazar, eserinde çeşitli temaları da işlemiştir. Romanlarının temaları korku, ölüm, ilişkiler, özveri, yaşlılık, aşk ve özgürlük gibi evrensel temalardır. Adalet Ağaoğlu, bu konuları güncel kaygılar ve toplumsal gelişmelerle birlikte değerlendirmeyi başarmıştır.

Adalet Ağaoğlu Eserlerine Edebi Bakış

Çağdaş sanatçılardan biri olan Ağaoğlu, edebiyat hayatına tiyatro eleştirisi ile başlamıştır. Romanları ve öyküleriyle tanınır. 1973 yılından bu yana ağırlıklı olarak öykü ve roman üzerine çalışmıştır. İlk romanı Ölmeye Yatmak‘ın yayımlanmasına kadar sadece tiyatro türünde oyunlar yazmıştır. Daha sonra öykü ve romanlara yönelmiştir. Ülkemizdeki çeşitli ve çalkantılı zamanları ve bu zamanların bireylerin yaşamları üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamıştır.

Romanlarında iç monologlar, geçmişe dönüşler gibi çeşitli teknikler kullanır. Roman türünün yanı sıra öykü, oyun, deneme, anı gibi türlerde eserler kaleme almıştır. Edebi hayatında birkaç kez “Remüs Tealada” ve “Parker Quinck” gibi lakaplar kullanmıştır.

Ölmeye Yatmak adlı romanında, kadınların kurtuluşu konusunu ve 1938-1968’in toplumsal panoramasını ele alıyor. Bunu “Doçent Aysel” adlı bir kişiyle açıklıyor. Bir Düğün Gecesi romanı, bu romanın romanının devamı niteliğindedir. İçerisinde 1970’lerde Türkiye’de bir düğünde misafir ağırlamaktan bahsedilir.

Adalet Ağaoğlu Eserleri

Adalet Ağaoğlu; tiyatro, radyo, roman, öykü, anı ve deneme gibi türlerde eserler vermiştir. Bu çalışmalarından dolayı da birçok ödüle layık görülmüş bir yazardır. Adalet Ağaoğlu’nun bazı edebi eserleri ise şu şekildedir:

• Ölmeye Yatmak
• Bir Düğün Gecesi
• Sessiz Bir Adam
• Fikrimin İnce Gülü
• Sessizliğin İlk Sesi
• Romantik Bir Viyana Yazı
• Üç Beş Kişi
• Ruh Üşümesi
• Okurunun Yazarı
• Başka Karşılaşmalar
• Dert Dinleme Uzmanı
• Halim’e İthaflar
• Hadi Gidelim

Bunlar yazarın sadece birkaç eseridir. Adalet Ağaoğlu edebi kişiliği ve yazdığı eserleri ile kendisinden sonra gelen pek çok yazarı da etkilemiş bir ustadır. Bugün dahi yazarın eserleri hala okurlar tarafından ilgiyle okunmakta ve analiz edilmektedir. Gelecek kuşaklara ışık tutmayı başaran nadide yazarlardan biri olan Ağaoğlu, Türk kadın yazarlar arasında da öne çıkan isimlerden biridir.

Sıkça Sorulan Sorular

Adalet Ağaoğlu Nasıl Bir Yazar?

Başta roman türü olmak üzere Adalet Ağaoğlu, pek çok türde eser vermiş bir yazardır. Yazarın eserleri arasında radyo ve tiyatro oyunları, öyküler, denemeler, günlükler ve mektuplar yer alır.

Adalet Ağaoğlu’nun Roman Anlayışı Nedir?

Bilinç akışı ve içsel monologlar gibi modern teknikleri kullanan Adalet Ağaoğlu, klasik roman tekniğinden ayrılan bir anlatım tarzına sahiptir.

Adalet Ağaoğlu’nun Mezarı Nerededir?

Yazar vefatının ardından Cebeci Asri Mezarlığı’na gömülmüştür.