“Ampirik ne demek?” sorusuna; gözleme ve deneyime dayalı bilgi anlamına gelen bir terimdir, şeklinde yanıt verilebilir. Bilimsel çalışmalarda ampirik bilgi, doğrudan gözlem ya da deney sonucu elde edilen verilerle oluşturulur. Bu sayede teorik varsayımlar yerine gerçek dünya gözlemleri esas alınır.
Ampirik yöntemler, hipotezlerin test edilmesi ve somut kanıtlarla desteklenmesi için kullanılır. Böyle bir durum da bilginin doğruluğunu artırır. Bunun yanı sıra bilimsel araştırmalarda ampirik bulgular, teorilerin geçerliliğini sınamak ya da yeni yaklaşımlar geliştirmek için önemli bir rol oynar.
Ampirik Ne Anlama Gelir?
Ampirik; Türk Dil Kurumu ve farklı kaynaklara göre deneysel ya da görgül anlamına gelir. Empirik olarak da ifade edilen kelime, sadece deney ve gözlem ile elde edileceği bilinen bilgiler şeklinde tanımlanır. Fransızca’dan Türkçeye geçen kelimenin ustadan görülerek yapılan gibi farklı anlamları da mevcuttur.
Yapay Ampirik Sınıflandırma Nedir?
Yapay ampirik sınıflandırma, canlıların dış görünüşüne ve yaşadıkları ortamlara göre yapılan bir kategorize etme işlemidir. Temelinde, canlıların analog organları ve morfolojik özellikleri yer alır. Geçmişi Aristo dönemine kadar uzanan yöntem, geçerliliğini günümüzde önemli ölçüde kaybetmiştir.
Ampirik sınıflandırma yapılırken canlıların renk, desen ve yaşam ortamları gibi yüzeysel benzerliklerine odaklanılır. Söz konusu yöntemde derinlemesine bir sınıflandırma ve kategorize etme durumu yoktur. Ayrıca kökenleri farklı olmasına karşın aynı işleve sahip olan organlara sahip canlıları da aynı kategoriye koyan bir yöntemdir. Böcek kanadı ve yarasa kanadı ilgili duruma örnek olarak gösterilebilir. Kişisel deneyimlerle ya da gözlemlerle elde edilen bilgi anlamına gelen ampirik kavramı, sınıflandırmanın yüzeysel özelliklere ilişkin olduğunu vurgulamak için kullanılmıştır.
Ampirik Çalışma Nedir?
Ampirik araştırma olarak da ifade edilen kavram, uygun verileri elde ederek sorulara mantıklı yanıtlar bulmayı öngören bir tekniktir. İçerik analizi, deney, anket ve nitel görüşme gibi farklı bölümlerden meydana gelir.
İlgili çalışma, bilimsel teorilerin geliştirilmesi ve kanıtlanmasında kritik bir role sahiptir. Gerçek dünya olaylarından alınan verileri kullanarak teorilerin doğruluğunu sağlamlaştırma işlevini yerine getirir. Bu noktada ampirik veriler, farklı alanlarda somut çözümlerin üretilmesinde de aktif olarak rol oynar.
Teorik araştırmalarda matematiksel ve mantıksal modeller kullanılır. Veriler de matematik ve bilime dayalı olduğunda geçerli kabul edilir. Ampirik araştırmalarda ise gerçek dünya verilerine (somut olaylara) dayanır. Deney ve gözlemin yapılması, söz konusu yöntemlerle bilgi toplanması burada esastır. Araştırma ise kendi içerisinde farklı aşamalardan meydana gelir. İlgili aşamalar aşağıdaki gibidir:
- Hipotez oluşturma
- Deney tasarlama
- Veri toplama
- Verileri analiz etme
- Deney yapma
- Sonuçları değerlendirme
Yukarıda yer alan aşamalar, araştırmanın konusuna ya da somut olaya bağlı olarak farklılık gösterir.
Ampirik Yaklaşım Nedir?
Ampirik yaklaşım, teorik bilgilerden daha çok deney ve gözlemlerle elde edilen bilgilerin kullanıldığı bir tekniktir. Deneysel kanıtların toplanması ve analizi için kullanılan söz konusu yaklaşım, gerçek dünya verilerine dayalı olarak yapıldığı için güvenilirdir. Teorik verilerin gerçek yaşam durumlarında uygulandığında neden olduğu karmaşıklıklar, ilgili yaklaşımla en aza indirilir.
Yaklaşım; psikoloji, sosyoloji ve ekonomi gibi alanlarda da sıklıkla kullanılır. Psikolojide insan davranışları ve zihinsel süreçler üzerine yapılan araştırmalarda ilgili yaklaşımı görmek mümkündür. Phineas Gage’in vakası, bu kapsamda verilebilecek örnekler arasındadır.
Toplumsal olguların gözlemlenmesi ve değerlendirilmesi, ampirik yaklaşımın sosyolojideki kullanımına bir örnektir. Bunun yanı sıra piyasa hareketleri ve ekonomi davranışlarına yönelik olan ampirik çalışmalar ise finans alanında kullanım şekilleri arasında bulunur. Bu noktada teorilerin test edilmesinde yararlanılır.
İçeriğimizi beğendiyseniz “Edebiyat” kategorimizde yer alan diğer yazılara da göz atabilirsiniz!