Edebiyat

Fatih Harbiye Roman İncelemesi, Konusu ve Geniş Özeti

Fatih Harbiye Roman İncelemesi

Fatih harbiye romanı, Peyami Safa’nın en önemli eserlerinden birisidir. Yazar, kitabını 1931 yılında yazmıştır.  Roman türünde yazılan eser Türk edebiyatında doğu-batı meselesini en iyi şekilde ele alan eserlerden bir tanesidir. Fatih harbiye kitap konusu, İstanbul’un Fatih semtinin doğu Harbiye’sini ve Beyoğlu semtinin ise batı medeniyetini temsil etmektedir. Romanda bu iki medeniyet arasındaki ikilik ve farklılıklar etkileyici ve sürükleyici bir dil ile okuyucuya anlatılmaktadır. Fatih Harbiye roman incelemesi yazımızda ise kitaptaki detayları sizlere sunmayı amaçladık.

Tanzimat döneminden sonraki Milli mücadele yıllarında alevlenen Batılılaşma karşısındaki dönemin Türk insanına ve cemiyetlerine etkisini ele alan kitap, Türkiye’nin batılılaşma tarihi ile ilgili bilgileri net bir biçimde okuyucuya aktarmaktadır.

Fatih Harbiye Kitap Özeti

Baloya Davet
Kitabın bir yarısı Harbiye’de geçmektedir.

Fatih harbiye roman tahlili ve geniş özeti şöyledir. Romanın başkarakteri olan Neriman lise döneminde tanıştığı ve yaklaşık yedi yıldır birlikte olduğu erkek arkadaşı Şinasi’den gün geçtikçe uzaklaşmaya başlar. O artık erkek arkadaşı Şinasi’nin tanıdığı eski Neriman değildir. Giyimi dahil bütün zevkleri hem çevresine hem de derslerine yansımıştır.

Neriman değiştiği bu dönemde Doğu medeniyetine ait her şeyden nefret etmekte, bunun karşılığında ise Batı medeniyetine ait olan her şeye ilgi, sevgi ve hayranlık duymaktadır. Hatta bu yüzde İstanbul’daki batı izlerini en çok taşıyan Beyoğlu semtine daha fazla ilgi duymaktadır. Bulduğu her fırsatta evlerinin bulunduğu Fatih semtinden Beyoğlu’na tramvay ile dolaşmaya çıkar.

Neriman büyük sevgi duyduğu Beyoğlu semtine gidip gelirken Beyoğlu’nda yaşayan zengin bir aile çocuğu olan Macit ile tanışır. Macit artık Neriman’ın gözünde Batı medeniyetini temsil eden bir erkektir. Bu yüzden ona karşı daha fazla ilgi ve hoşlantı duymaya başlar. Hatta erkek arkadaşı Şinasi ile okuldan çıktıkları bir günde Şinasi’ye hayatında ilk kez yalan söyler ve Macit ile buluşmaya gider. Daha sonra Şinasi Neriman’ın bu yalanlarını anlar ve ikilinin arası iyice bozulur. Neriman batı medeniyetinin izlerinin çok fazla bulunduğu Beyoğlu semtine giderken sanki hapisten kaçmış gibi olmaktadır. Beyoğlu onun için adeta bir Avrupa şehri gibidir. Fatih Semtinin ise Ortadoğu’da bulunan modern olmayan şehirlerden bir farkı yoktur.

Baloya Davet

neriman
Eserde batı medeniyetini simgeleyen yer ise Beyoğlu’dur.

Yine bir gün Neriman ile okuldan yakın arkadaşı olan Fahriye beraber Beyoğlu’nda gezerken Macit’e rastlarlar. Macit Neriman’ı görür görmez onu Beyoğlu’nun zenginlerinin olacağı bir baloya davet eder. Neriman bu duruma çok sevinir. Baloya katılmayı çok fazla istemektedir. Bu yüzden son zamanlarda değişen tavırlarından dolayı arasının açık olduğu babası Faiz Bey’den izin almaya karar verir. Bunun için her yolu deneyerek onun gözüne girmeye çalışmaktadır. Mesela mutfağa girmeyi hiç sevmeyen Neriman mutfağa girer ve babasının sevdiği bütün yemekleri yapar. Bu gibi babasının hoşuna gidecek davranışlar ile onun gözüne iyice girer.

Neriman evde ne kadar iyi kız rollerine girmeye çalışsa da aslında akşamları o evde durmaya tahammül etmemektedir. Minarelerden çıkan ezan seslerinden, evdeki lavanta kokusundan, sokaktan geçen satıcıların seslerinden bile nefret etmektedir. Oysaki Neriman daha önce bütün bu durumlardan çok hoşlanan birisidir.

Şinasi ile Yüzleşme

karar verme
Neriman hayatına hangi yönde ilerleyeceğine karar verememektedir.

Neriman yine bir akşam erkek arkadaşı Şinasi’yi gerçekten sevip sevmediğini sorgulamaktadır. Şinasi ile aralarının geçmişte çok iyi olduğunu, ne oldu ise Beyoğlu’na gidip orada Macit ile tanıştıktan sonra olduğunu düşünür.  Bu düşüncelerinden sonra Şinasi’yi hala sevebileceğini ve ona bir şans daha vermesi gerektiğini anlar. Daha sonra babası Faiz Bey’in Şinasi’yi eve çağırdığı bir gün onun yanına gider.  Şinasi ile aralarındaki bu soğukluğu konuşurlar. Fakat Şinasi Neriman’a çok dokunan sözler söyler ve Neriman bu duruma çok üzülür.

Şinasi Neriman’ın öncesinde sinir krizleri geçirdiğini ve bu olaydan sonra tekrar geçirebileceğini düşündüğü için onun koluna girer. Neriman bu duruma çok kızıp hemen kolunu çeker ve oraya bayılır. Bu durumdan çok korkan ve telaşlanan Şinasi onu önce eczaneye sonra da evine götürür. Burada Neriman’ın babası Şinasi’ye çok sert tepkilerde bulunur ve onların derhal evlenmesi gerektiğini söyler.  Şinasi de bu evliliği kabul eder.

Faiz Bey daha sonra kızı Neriman’a bu evlilik meselesini açar. Neriman ise babasına Şinasi ile uzun zamandan beri birlikte olduğunu, onu sevdiğini ve bu evliliğe olumlu baktığını söyler. Ancak babasından karışık duygular içinde olduğu ve kafasını toplaması gerektiğini düşündüğü için bir iki ay zaman ister.  Bu konuşmanın arkasından ise balo konusunu babasına açmaya karar verir. Babasına bir baloya davetli olduğunu ve bütün arkadaşlarının orada olacağını söyler. Babası ise Şinasi ile gitmek koşulu ile Neriman’a izin verir.

Neriman’ın Gerçekleri Anlaması

neriman
Neriman her şeyi anladığında büyük bir üzüntüye kapılır.

Şinasi bir gün arkadaşı Ferit ile buluşup Neriman’ın çok değiştiği konusunda ona dert yanar. Ferit dee ona Neriman’ın Macit ile görüşmesini engellemesini söyler. Bu konuşmadan sonra Şinasi’nin bütün fikirleri değişir. Neriman ile Macit’i bir daha görüştürmemeye karar verir ve baloya gitmeye ikna olur.

Neriman’ın baloya gitmek için bir elbiseye ihtiyacı vardır. Bunun için fikir almaya Şişli’ye dayısının kızlarının yanına gider. Fakat burada dinlediği olay Neriman’ın hayatının tamamen değişmesine neden olur.

Anlatılan olay şu şekildedir: “ Fakir bir Rus müzisyen ile yaşayan bir Rus kızı, az para ve yoksulluk ile yaşayamayacağını düşündüğü için onu terk eder. Daha sonra zengin bir Rum ile evlenir. Fakat daha sonra bu zenginlik içerisindeki hayatından memnun kalmayıp daha mutsuz olur. Zenginlerin hayatındaki her şeyi basit ve yapmacık bulur. Pişman olup tekrar Rus müzisyen sevgilisine döner. Fakat adam genç kızı kabul etmez. Bunun acısına dayanamayan genç kız intihar eder.” Neriman dinlediği bu olay ile kendi hayat hikayesi arasında benzerlikler bulur ve çok üzülür. Birden içli içli ağlamaya başlar ağlarken ise “Ben alçak birisi değilim baba… alçak değilim…” demektedir.

Daha sonra ağlaması bitince bütün olanları kuzenlerine anlatır.  Artık balodan ve Macit’ten kesinlikle vazgeçtiğini söyler. Daha sonra evde bulunan Neriman’a göre Doğu medeniyetini temsil eden udunu alır ve çalmaya başlar. Çevresindeki herkes Neriman’ın eski haline geri dönmesinden çok memnundur.

Eve geri döndüklerinde herkes daha huzurludur. Sıkıntılı ve mutsuz geçen günlerin ardından nihayet huzur dolu günlere geri dönülmüştür. Faiz Bey kızındaki bu değişimlerden ötürü on gündür uyumamıştır. Bu olaydan sonra günlerden sonra ilk kez huzurlu bir uyku uyuyacaktır.

Fatih Harbiye Kitabı Karakterleri

Fatih Harbiye romanındaki karakterler doğu ve batı kültüründeki durumları temsil etmektedir. Fatih Harbiye kitabının karakterleri şu şekildedir:

  • Neriman: Kitabın başkarakteridir. Varlıklı bir hayatı vardır. Darülelhan’da müzik eğitimi almakta ve çok güzel ud çalmaktadır. Fatih semtinde yaşamaktadır. Fakat Beyoğlu ve Harbiye’deki hayata özenmektedir. Bir tarafta uzun zamandır arkadaş olduğu Şinasi ile diğer tarafta onu eğlendiren ve onunla ilgilenen Beyoğlu çocuğu Macit arasında kalmıştır.
  • Şinasi: Kitapta Doğu’yu temsil etmektedir. Kalbi çok güzel ve temiz birisidir. Ayrıca Neriman’a çok değer vermektedir. Neriman’ın babası Faiz Bey ile de çok iyi anlaşmaktadır.
  • Faiz Bey: Neriman’ın zengin ve varlıklı olan babasıdır. Türk kültürüne oldukça bağlıdır. Ayrıca Şinasi’yi kendi oğlu gibi görmektedir.
  • Macit: Batı’yı temsil eden eğlenceli bir kişiliktir. Neriman ile Şinasi’nin arasını açan kişidir.
  • Gülter: Neriman’ın evindeki uzun zamandır çalışan hizmetçidir.
  • Fahriye: Hem Neriman hem de Şinasi’nin arkadaşıdır.
  • Ferit: Şinasi’nin Neriman konusunda akıl danıştığı yakın arkadaşıdır.
  • Neriman’ın kuzenleri: Neriman’ın balodan ve Macit’ten vazgeçmesini sağlayan kişilerdir. Kendileri de batı kültürü ile yetişmişlerdir.
  • Ülviye: Neriman’ın arkadaşlarından birisidir.
  • Neriman’ın Büyükannesi: Pek çok dil bilen, oldukça yetenekli birisidir.

Fatih harbiye kitabının olay örgüsüne şekil veren ana ve yan karakterler bu şekildedir. Fatih harbiye kitap sonu ise bu iki medeniyetteki insanların birbiri ile çatışması ve sonunda bir medeniyetin galip geleceği anlatılmaktadır.

Fatih Harbiye Kitap Yorumu

Peyami Safa
Peyami Safa

Fatih harbiye kitap yorumu yapılacak olur ise her insan bir kültüre ait olarak doğmaktadır. Ancak bazen insanlar yaşadıkları kültüre karşı aidiyetlerini sorgulamaktadır. Romanda da bu aidiyet sorunu doğu-batı çatışması olarak işlenmektedir. Bu çatışma müzik, insanlar ve mekanlar üzerinden anlatılmaktadır. Mesela romanda başkarakterin yaşadığı Fatih semti doğu kültürünü, Harbiye yani Beyoğlu semti de batı kültürünü temsil etmektedir.

Neriman onun gözünde doğu kültürünü yansıtan Fatih semtinden ve buradaki her şeyden çok sıkılmıştır. Onun yerine daha eğlenceli ve gösterişli bulduğu Beyoğlu semtini sevmektedir. Buradaki insanlar ve diğer her şey Neriman’a çekici gelmektedir. Neriman’ın o dönemde yaşamış olduğu sorunlar günümüzde de pek çok insanın yaşantısında vardır. İnsanlar doğu ve batı arasında hep bir çekişme ve çatışmanın olduğunu düşünmektedir. Hatta bazı kesimlere göre doğu kültürü yobaz ve iticidir. Romanda bu durum çeşitli olaylar, mekanlar, ve eşyalar üzerinden benzetmeler ile çok akıcı bir şekilde okuyucuya aktarılmıştır.

Aynı dönemin diğer eserlerini öğrenmenizi sağlayabilecek bir içerik: Cumhuriyet Dönemi Roman Anlayışları ve Özellikleri

Sıkça Sorulan Sorular

Fatih Harbiye kitabı kaç sayfadır?

Peyami Safa’nın ünlü eseri 128 sayfa uzunluğundadır.

Fatih Harbiye hangi zamanda geçer?

Kitap 1930’lu yılların İstanbul’unda geçmektedir.

Fatih Harbiye dizisi kitapla aynı mı?

Dizi ile kitap konu bakımından birbirlerine benzese de, senaryosu Server Bedi tarafından yazılmıştır.

Shares:

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir