Milli ve dini duyarlılıkları yansıtan hikayeler, ilk olarak Cumhuriyet döneminin 1940-1960’lı yılları arasında yazılmıştır. Milli edebiyatımızın önemli eserlerinin çıktığı bu dönemde hikayelerde özellikle savaş toplumunun iç dünyası ele alınmıştır. Hikayelerin içeriğinde modernist, gerçekçi ve toplumcu düşüncelere ağırlık verilmiştir.
Milli ve dini duyarlılıkları yansıtan hikaye konuları ise daha çok Anadolu insanı, savaşın etkileri, milli değerler, geleneksel motifler şeklindedir. O dönemde yazılan bu hikayelerin amacı ise okuyuculara milli kültür ve tarih bilincini aşılamaktır. Yazılan bu hikayeler günümüzde hala pek çok okuyucunun ilgisini çekmektedir. Ayrıca hikayelerin içeriğinde Türk mitolojisi ve destanlarından esinlenilmiş karakterlere benzer kişiler bulunmaktadır. Yazımızda milli ve dini duyarlılıkları yansıtan hikayeler ile ilgili detaylı bilgiler verdik. Keyifli okumalar dilerim.
Milli ve Dini Duyarlılığı Yansıtan Hikayeler Temsilcileri
Cumhuriyet döneminin en önemli eserlerinden olan milli ve dini duyarlılığı yansıtan hikayeler, pek çok yazar tarafından kaleme alınmıştır. Bu akımı sürdüren hikaye yazarları arasında şunlar gelir:
- Ahmet Hamdi Tanpınar: Abdullah Efendi’nin Rüyaları ve hikayeler adlı eseri milli ve dini duyguları yansıtan örneklerdendir.
- Tarık Buğra: Yarın Diye Bir Şey Yoktur, Oğlumuz, İki Uyku Arasında adlı hikayeleri savaş yıllarını anlatan eserlerdendir.
- Yaşar Kemal: Sarı Sıcak Adlı tek hikaye kitabı milli ve dini duyguları yansıtır.
- Fakir Bayburt: Anadolu insanını doğal bir kalem ile yazan Fakir Bayburt, Çilli ve Efendiler savaşı adlı eserlerinde milli ve dini duyguları yansıtan hikayeler anlatmıştır.
- Sevinç Çokum: Milli ve Dini Duyguları yansıtan ilk eserlerden olan Bir Eski Sokak Sesi’nin yazarıdır.
Toplumun durumunu gerçekçi bir şekilde hikayelerine yansıtan yazarların hikayelerinde genel olarak sade, herkesin anlayabileceği türden bir dil kullanılmıştır. Bu da okuyucuların bu hikayelere daha sıcak bakmasını sağlamıştır. Bunun yanında yazılan hikayeler tek bir kahraman ve onun yaşadığı olaylar üzerinden kurgulanmıştır. Bu açıdan bu hikayeler Maupassant (olay hikayesi) tarzındadır.
Milli ve Dini Duyarlılığı Yansıtan Roman
Bilindiği gibi hikayelerin daha uzun ve ayrıntılı anlatıldığı eserlere roman denir. Romanlar bulunduğu dönemdeki insanların ve devletin durumunu anlatmada dikkat çeken önemli eserlerdir. Cumhuriyet döneminde de pek çok usta yazar tarafından yazılmış roman örnekleri mevcuttur. Bu dönemde özellikle milli ve dini duyarlılığı yansıtan roman türleri görülür.
Milli ve dini duyarlılığı yansıtan roman özellikleri o dönemde yazılan hikayeler ile benzerdir. Yazılan roman konularında cumhuriyet dönemi Anadolu insanının durumu, savaşın etkileri, yanlış batılılaşma ve geleneksel olaylar gibi konular işlenmiştir. Romanlarda genel olarak Atatürk İlke ve İnkılapları’ndan sıklıkla söz edilmiştir. Ayrıca gerçekçi bir bakış açısıyla yazılan bu romanlarda sık sık aydın köylü çatışmasını anlatan ibarelere yer verilmiştir.
Milli ve Dini duyarlılığı Yansıtan Roman Yazarları
Cumhuriyet döneminde milli ve dini duyguları yansıtan romanlar ağırlıklı olarak 2 dönem halinde kendini gösterir. 1930’a kadar olan cumhuriyetin ilk yıllarında yazılan romanlarda eski sisteme karşı yeni sistemin yüceltilmesi konu edilmiştir. Bu dönemin ünlü roman yazarları arasında şu yazarlar dikkat çeker:
- Reşat Nuri Güntekin: Türk romanının önde gelen isimlerindendir. Çalıkuşu en meşhur eseridir. Bunun dışında Yaprak Dökümü, Dudaktan Kalbe, Anadolu Notları gibi ünlü eserleri de sayılabilir.
- Halide Edip Adıvar: Millî mücadele dönemini en iyi anlatan kadın yazarlardandır. Bu anlamda Ateşten Gömlek, Vurun Kahpeye, Türk’ün Ateşle İmtihanı en önemli eserleridir.
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Cumhuriyet Dönemi Milliyetçilik düşüncesini en iyi anlatan yazarlardan biridir. Bu anlamda Yaban, Sodom ve Gomore, Ankara ve Hüküm Gecesi gibi birçok önemli eseri vardır.
- Refik Halit Karay: Memleket Hikayeleri Adlı eserinde milli mücadele dönemi insanını çok açık bir şekilde anlatmıştır. Bu anlamda önemli bir yazardır.
1950-1980 arası milli ve dini duyarlılığı yansıtan romanların içeriği değişmiştir. Artık daha milliyetçi, Türk milletini öven romanlar vardır. Roman içerikleri değişse de eserlerin verdiği mesajlarda milli ve dini duyguları pekiştiren ögelere sıkça rastlanır.