Yazar olma sıfatı ya da statüsü, geçmiş yüzyıllara kıyasla günümüzde oldukça kolay elde edilen ve belirli bir altyapı barındırmamasına karşın kendini dışavurmak isteyen herkes tarafından rahatlıkla yapılabilecek bir eylemdir. Burada fikir beyanatı yapmadan doğrudan konuyu vermeye çalıştığımın altını çizmek istiyorum. Çünkü artık piyasada birçok yazar oluşu ve bu konuda belirli bir standartın olmaması mesleğin ve içeriğin standartlarının düşmesine neden oldu. Peki, gerçek anlamda yazar nedir, ne iş yapar ve nasıl yazar olunur?
Yazar Nedir?
Kısaca yazarlık, yazı yazarak belirli bir içerik üreten kişiye verilen sıfattır. Yazarlık statüsüne ulaşmak için bilinenin aksine belirli bir yazı disiplininde yazmaya gerek yoktur. Estetik açıdan kalite barındırması ya da belirli bir bilgi vermesi de koşul barındırmaz. Yazar olma eylemini yerine getirmek için kişinin sadece yazması ve bu üretimi bir meslek olarak nitelendirmesi gerekmektedir. Yazar olma eylemini faaliyete dökmek için yapılması gereken tek şey, yazılı bir üretim meydana getirmektir. Geçmiş dönemde yazı yazmak ve yayınlatmak oldukça zor şartlar altında gerçekleştirildiği için, yazar statüsü toplumun aydın kesiminden olan kişiler tarafından gerçekleştirilirdi. Günümüzde ise maalesef belirli bir standart ya da amaç taşımaksızın her kitap yazmak isteyen rahatlıkla eserini yayınlatabilir.
Yazarlık Eğitimi Nasıl Verilir?
Başta yazarlığın tanımını yapma nedenim; yazar olma durumuna karşı belirlenen fikirlerin, aslında belirli bir disiplin ve estetik kaygıyı yazar olmak isteyen kişilere yansıtma arzusunun, bir noktada yapay olduğunu ispatlamaya çalışmamdan kaynaklanmaktadır. Çünkü yazar olmak isteyen kişilerin çeşitli amaçları olsa bile, güncel yazı piyasası içerisinde var olmalarının anahtarı, bu standartları karşılamaktan geçeceğine inanılıyor olmasıdır.
Yazarlıkta özgün olma durumu günümüzde çok nadir rastlanan bir biçimdir. Özgün olan yazılar postmodern ya da deneme kalıplarıyla yayınlanırken, diğer alternatif türlere göre daha az dikkat çekmektedir.
Verilen eğitimlerin sonucunda, size belirli standartlarda yazı yazma ve içerik üretmenin öğretilmesi mümkündür. Fakat bu sizin, bu eylemlerden beklentiniz olan şeyleri karşılayacağınız anlamına gelmez. Birçok yazar, yazı yazma eylemini arzularını yerine getirmek adına gerçekleştirir. Bunlar arasında; yazı yazarak para kazanmak, ünlü olmak, düşüncelerinin değerli olduğunu ispat etmek, yazılarını ve sesini olabildiğince çok kişiye duyurabilmek, varlığını ispat etmek ve fark yaratabilmek yer alır. Yazar olmak isteyen kişi, bunlardan birini ya da hepsini aynı anda isteyebilir. Ancak size çoğu işletmenin para karşılığı sunduğu bu yazarlık eğitiminin sonucunda kendinizi bir ya da daha fazla arzunuzun karşılandığını görmek maalesef biraz şans işidir. Bu yüzden de minimum beklentiyle, bir hobi olarak değerlendirerek başlamanızı daha sağlıklı buluyorum.
Yaratıcı yazarlık hakkında bilgi alabileceğiniz pek çok kaynak bulabilirsiniz. Bunlardan biri olan Yaratıcı Yazarlık ve Günümüz Türk Öyküsü çalışması, oldukça kapsamlı ve bilgilendirici bir yazıdır.
Yazar Nasıl Olunur?
Yazar olmak için öncelikli olarak yayınevlerinin nasıl düşündüğünü kavramanız gerekmektedir. Daha önce “Üç Kere Ağza, Üç Kere Burna Yayın Öyküsü” kısmında da belirttiğim gibi, yazar olma durumunuzu tasdik etmek için kitabınızın yayınlatılması gerekmez. Ancak çoğu kişi benim gibi tercihte bulunarak yazılarını yayınlatma yolunda ilerlemeyi seçebilir. Ben de bu yolda ilerleyerek kendimi yazı dünyasına atma ve kalıcı olma arzusuyla hareket ettim. İlk karşıma çıkan duvar, özgün olma fikriyle mücadele etme düşüncesiydi. Eğer belirli bir seviyenin üzerinde bir yazar olmak istiyorsam, kendi standartlarıma göre özgün olmam gerekecekti.
Kitap yazma düşüncesine başlamadan önce, kısaca öykümü belirttim. Burada belirli bir öykü belirleyerek başlamanız çok önemli. Sonrasında bu öyküyü üç eşit parçaya bölmek gerekti. Bunu en basit edebiyat tabiri olarak giriş, gelişme ve sonuç olarak nitelendirelim. Bu şekilde zor ifade edeceğimden dolayı örnekle ilerlemenin daha kolay olacağını düşünüyorum.
Hikaye Örgüsü Oluşturmak
Diyelim ki öykümüz, Ali isminde bir çocuğun başından geçen olumsuzluklar ve sonucunda bir kadın ile tanışıp mutlu olması. Hikayeyi üç eşit parçada anlatmak istiyorsak, giriş kısmında Ali’yi ve Ali’nin evrenini anlatmamız gerekir. Böylece okuyucular Ali’ye empati kurabilir ve Ali’nin hangi durumda nasıl tepki vereceğini az çok tahmin edebilirler. Gelişme kısmında ise Ali mücadelesine başlar ve başından geçen olumsuzluklar anlatılır. Sonuç kısmında ise kız arkadaşı ile tanışır ve hikayemiz mutlu sonla tamamlanır.
Tabi ki Ali’nin hikayesini oluşturma durumumuz bununla da sınırlı değil. Hikayenin alt yapısını ne kadar güçlü hazırlarsak geriye kalan kısımlarda daha tutarlı ve mantıklı bir içeriğe sahip olmuş oluruz. Bu yüzden Ali’yi tam anlamıyla bir empati noktasına çekmek için, biz okuyucuyla paylaşmayacağımız ama kendimiz yazı yazarken sıklıkla kullanacağımız bir karakter altyapısı hazırlayacağız. Burada Ali’nin yaşı, okulu, ailesi, çocukluğu, idealleri, kitaba kadar başından geçen olayları kısaca anlatacağız. Bunu sadece Ali için de yapmayacağız. Bu sayede karakterlerimizin alt yapısı tamamen hazır olacak ve davranışları belirli bir kalıp ve şema belirleyecek. Bu şemaları doğrudan hazırlayabildiğimiz için simgesel olarak ve ideolojik açıdan her türlü düzenlemeyi yapmamız mümkün olacak.
Giriş, Gelişme ve Sonuç
Hikayemizin olay örgüsü bir diğer önem taşıyan ayrıntımız. Olay örgüsünü hazırlarken daha önce hazırladığımız giriş, gelişme ve sonuç ekseninde hareket etmemiz gerekiyor. Giriş kısmında Ali’nin hayatını anlatırken hangi ayrıntıları vereceğimizi, belirleyeceğimiz sahne ve sekanslarla okuyucularla sırasıyla buluşturacağız. Öncelikli olarak bunların başlıklarını tek tek hazırlamamız gerekiyor. Ali’nin evi, Ali’nin arkadaşları, Ali’nin iş durumu ve Ali’nin yalnızlığı olarak belirlediğimizi varsaydığımız bu eksen içerisinde her bir başlığın içerisinde belirli bir tutarlılık barındırması için mekanları ve yan karakterleri de işin içerisine katmamız gerekiyor. Bunu da hikayeyi üç eşit parçaya böldüğümüz gibi; giriş, gelişme ve sonuç eksenini de kendi içerisinde paydalara bölerek başaracağız. Bu sayede hikayenin girişinden sonucuna kadar gideceği yön haritası elimizde baştan sona tamamen belirlenmiş olarak hazırlanacak.
Sonunda bütün şema ve taslaklarımız hazırlanmış, işin mimarlığı ya da mühendisliğini bitirmiş bir vaziyette düzenleme kısımlarına ilerleyebiliriz. Bu noktadan itibaren elimizde olan şema doğrultusunda olay örgüsünü ve sahneleri betimleyecek ve taslağımızı yazmaya başlayacağız.
Kitap Nasıl Basılır?
Öncelikli olarak yayınevlerinin çalışma prensiplerinden bahsetmek gerekiyor. Yayınevleri; dizgi, editörlük, sanat yönetimi, kapak tasarımı, reklam, pazarlama, basım ve dağıtım konusunda yazarlara ve okurlara hizmet etmektedir. Amaçları, bu doğrultuda yatırım yaptıkları bir yazardan aldıkları içerikten maksimum kazancı sağlamaktır. Bir yazar, ilk kez basılı yayın perdesini aralamak isterse, yayınevleri yukarıda yaptıkları işlerden maksimum masrafları çıkartarak oluşabilecek zararları minimalize etmeyi amaçlarlar. Sonucunda da kişinin yazdığı yazıdan bağımsız olarak belirlediği bütçesi, basım ve dağıtım konusunda yayınevlerinden faydalanmalarını sağlayabilir. Kısaca kişinin ne kadar iyi yazdığından daha önemli olan bir konu varsa o da bu iş için ayıracağı bütçesidir. Bu konuda bütçesi olmayan kişiler, kitaplarının dizgilerini, editörlüğünü, kapak tasarımlarını, bandrolünü ve tasarımlarını kendileri yapabilirler. Böylece yayınevlerine çıkarttıkları masrafı en aza indirebilirler. Ben ilk çıkarttığım eserde bu yolu izledim. Bunun avantajlı ve dezavantajlı tarafları mevcut. Ancak o da başka bir günün konusu.
Kısaca kitap çıkartma işlemi hiç de göründüğü kadar zor bir durum değil. Sizden hayallerinize giden yolda olağanüstü rakamlar bekleyen yayınevleriyle çalışırken koşulları her iki taraftan da değerlendirmeniz açısından bu yazıyı hazırladım. Umuyorum siz de hayallerinize ulaşabilirsiniz.
Farklı bir yazarlık macerasına atılmak isterseniz; dijital sektördeki seçenekleri değerlendirebilirsiniz. Bu anlamda Makale Yazarak Hayat Kazanmak yazımız, size ilham verebilir.
