Saptama nedir?” sorusuna; bir durum ya da olay hakkında nesnel bilgi sunmaktır, şeklinde yanıt verilebilir. Saptama cümlelerinin yükleminde zaman ekleri bulunur ve ifade ettiği düşünce bildirir. Bu bağlamda saptama yaparken öznellik bildiren ifadelerden tamamen uzak durulur.
Türkçede bilgi veren cümlelerin herkes tarafından aynı şekilde kabul gören nesnel parçalarını bu kavramla tanımlamak mümkündür. Örneğin; “Sınavı güzel geçtiği için yüzünde bir gülümseme var.” şeklindeki örnek bir cümlede “gülümseme”, herkes tarafından kabul edilen kısım olup saptamaya işaret eder.
Saptama Ne Demek?
Türk Dil Kurumu “Saptama ne demek?” sorusuna; “bir şeyi belirgin kılmak, tespit etmek”, şeklinde yanıt verir. Bununla birlikte ilgili kavram; durumları belirlemek, tanımlamak ve nesnel bir şekilde analiz etmek anlamlarına da gelir.
Saptama, herhangi bir kaynaktaki gerçek ve objektif bilgiye işaret eder. Günlük yaşamda karşılaşılan durumları sonuca bağlamak ve öngörülerde bulunmak için kullanımı da mümkündür.
Paragrafta Saptama Nedir?
“Saptama nedir paragraf?” sorusuna; paragraf içerisinde doğruluğu herkes tarafından kabul edilen bilgi kümelerini bulmak ve tanımlamak, şeklinde yanıt verilebilir. Sorularda kişinin saptama tanımına uyan ifadeleri bulması istenir. Bu noktada cümleleri dil ve anlatım bakımından sınıflandırma becerisine sahip olmak gerekir.
Türkçe dersinde öğrencinin nesnel ve öznel bilgileri ayırt etme becerisi paragraf saptama sorularıyla test edilir. Soruları çözerken “için, göre, çünkü” gibi edat ve bağlaçlara dikkat etmek kolaylık sağlar. Bu durumun temelinde çıkarım cümlelerinin genel olarak nesnel ifadelerden sonra yer alması yatar.
Saptama ve Çıkarım Cümleleri
Saptama ve çıkarım cümleleri, içerdikleri yorum bakımından birbirinden ayrılan yapıdadır. Saptamalarda ağırlıklı olarak gelecekte gerçekleşecek bir duruma yönelik nesnel bilgi verilir. Çıkarımda ise gözlemlenen veya geçmişte yaşanan olaylar dahilinde inceleme yapılır. Saptama ve çıkarım cümlelerine dair örnekler ise şöyle sıralanabilir:
- Annesinin elinde solmuş çiçekler vardı. (Saptama)
- Parasızlık nedeniyle sevdiği kıza varması mümkün olmadı. (Çıkarım)
- Arkadaşından hiç mesaj gelmediği için üzgün olmalı. (Çıkarım)
- Yapay zeka birçok insanı işsiz bırakacak. (Çıkarım)
- Yüzünde tatlı bir gülümseme vardı, sanırım yağmur yağmış. (Çıkarım)
- Yüzüm sararmış, herhalde hastanıyorum. (Saptama)
Örneklerde saptama cümlelerinin daha belirgin ve net ifadelerle kurulduğunu gözlemlemek mümkündür. Çıkarımların ise kişilerin durumlara ilişkin yorumlar içerdiği açıkça seçilebilir yapıdadır.
İçeriğimizi beğendiyseniz “Deist ne demek?” yazımıza da göz atabilirsiniz!