Pozitivizm ya da yaygın adı ile olguculuk; bilginin ya da gerçeğin içerisinde teoloji ya da metafizik barındırmadığını söyleyen ve ampirik verilere güvenerek hareket eden felsefi düşünceye denir. Peki, kapsamlı olarak açıklamak gerekirse pozitivizm nedir? Nasıl ortaya çıkmıştır?
Pozitivizmin Doğuşu
Pozitivizm, sosyoloji ile eşgüdümlü doğmuştur. Sosyolojinin isim babası Auguste Comte ilk pozitivist eserlerini yayınlayarak bu konuda önemli adımlar atmıştır. 1920’ye kadar pozitivizm Auguste Comte’un yönlendirdiği şekilde ilerlerken, Viyana cevresinde mantıksal pozitivizm adımları atılmıştır.
Pozitivizm ve Ampirizm İlişkisi
Pozitivizm bütün olguların maddi dünyada açıklanabileceğini savunur. Bu yüzden de gözlemlenebilen ve deney yapılabilen olguların varlığının olduğunu söyler. Ampirizm (Deneycilik), mevcut pozitif bilimlerde, bilgiyi ortaya çıkartma yöntemi olarak en sık kullanılan yöntemdir. Bilgiye ulaşmak için deney ve gözlem kullanır. Ampirizm ve pozitivizm bu yüzden çok yakın anlamlara sahiplerdir. Fakat farkları Pozitivizm doğrudan bir düşünce yapısını ve bir felsefeyi yansıtırken, ampirizm mevcut bilimsel yöntemler arasında en sık kullanılan bir disiplindir.
Pozitivizm Sonrası
Pozitivizm fikri ilk olarak yayınlandıktan sonra, Auguste Comte bu yeni felsefi düşünce türünün lideri olarak anılmaya başladı. Kısa süre içerisinde bir cemaat ya da dini bir örgüt yapısına bürünerek, kilise öğretilerine karşı bilim öğretilerini yayınlamaya başladılar. Kısa süre içerisinde bütün Avrupa’ya yayılan pozitivizm, kendine çok geniş bir taraftar kitlesi edinmeyi başardı.
Pozitivizm Düşüncesinin Nedenleri
İlk olarak Aydınlanma Çağı ile başlayan, özgürlükçü ve eşitlikçi düşünce sistemi sayesinde, felsefe ve bilim hızla Avrupa’da yayılmaya başladı. Geçen zaman içerisinde kilisenin öğretileri yıkılırken bunun yerine bilimsel düşünce sistemi gelmeye başlamıştır. Ancak halen daha halk arasında metafizik ve teoloji düşünceleri oldukça yaygındır.
Avrupa’nın ayrıca Fransız Devrimi ve Sanayi Devrimi’nin nedenlerini ve sonuçlarını açıklamakta zorlanması yüzünden yeni bir bilimsel perspektife ihtiyacı da doğmuştur. Bu zaman içerisinde Sosyoloji’nin ilk temelleri atılmıştır. Fakat atılan bu temeller, maalesef günümüz sosyolojisinden çok uzak olan düşünce yapısına gitmekteydi.
Auguste Comte, ilk sosyolojik verileri toparlayarak hem sosyolojinin isim babası olmuş hem de yeni bir bilim yaratmıştır. Böylece günümüzde kullanılan sosyolojinin ilk temelleri atılmıştır. Fakat yine de sosyoloji tek başına yeterli değildir. Bunun hemen peşine de pozitivizmin temellerini atmıştır.
