“Etik nedir?” sorusunun yanıtı en basit anlamı ile dünya ahlakı olarak verilebilir. Sıklıkla ahlak ve normlar ile eş anlamlı anılabilir, fakat farklı anlamlar taşıyan terimlerdir. Toplumun kendi içerisinde olan doğrudan ilkelere etik denir.
Etik; antropoloji, ekonomik, politika ve sosyolojide sıklıkla kullanılan bir terimdir. Doğrudan kuralları ya da belirli bir şeması bulunmamaktadır, fakat yukarıda yer alan bilimlerin alt disiplinleri ile ilişki içerisindedir.
Etiğin Tarihsel Gelişimi
Etik kavramı ilk olarak ne zaman ortaya çıktığı bilinmese de bunun ile ilgili en eski çalışmalar, Platon’un Sokrates hakkında yazdığı yazılarda mevcuttur. Etik problemlerini, devlet ve toplum üzerinden ele alarak bunun üzerine çalışmalar yapmıştır. Dinlerin tarihsel gelişimi ve toplum üzerinde olan olumsuz etkisinin, epistemoloji ile aşılabileceğini savunmuştur. Platon’un ilk çalışmalarından itibaren, sosyal bir etik kavramı ağırlıkta olmuştur. Bireysel etiğin varoluşunun, toplumsal etiğe bağlı olduğunu kanıtlamaya çalışmıştır.
Aristoteles ise Platon’un aksine zoon politikon teorisi üzerine etik felsefesini şekillendirmiştir. Zoon politikan aslında bireysel olarak özgür olan insanı simgelemektedir. İnsanın, toplumsal ve sosyal bir canlı olduğunu kabul eden bilinen ilk teoridir. Fakat yine de Aristoteles kölelerin özgürleştirilmesi ya da kölelerin de özgür insanlar ile aynı haklarda yaşaması konusuna hiç sıcak bakmıyordu. Ancak bu çalışmalarının günümüzde olan değerine karşı hiç bir etkide bulunmamıştır. Evrensel nitelikte halen daha çalışmaları günümüz etik disiplinlerinde kullanılmaktadır.
Bunu izleyen zamanlarda, Platon ve Aristoteles’in çalışmaları Aydınlanma Çağı’nın temelini oluşturmuştur. Bu düşüncelerden etkilenen Kant, Schopenhauer ve Feuerbach gibi filozoflar, etiği günümüzdeki haline taşımayı başarmışlardır.
Uygulamalı Etik ve Uygulamalı Etik Alanları
Uygulamalı etik genel olarak, kamusal alanlarda yer alan ahlak ve norm sorunları ile eşgüdümlü sayılabilecek sorunları mercek altına alır. Hayvan hakları, kürtaj, feminizm ve insan hak ve özgürlükleri temel konuları içerisindedir. “Yalan söylemek ne kadar yanlış? Her doğru her yerde söylenebilir mi?” gibi sorular, uygulamalı etiğin sıklıkla karşılaştığı sorular arasındadır.
Etik Felsefesi ve Temel İşlevleri
Etik felsefesi, insan özgürlüklerini, iyi-kötü karmaşasını, sorumlulukları, erdemi ve ahlaki eylemleri inceler. Burada insan göreceliğinin sonuçlarının, herkes için iyinin ortak noktada olmamasından doğan sorunlar en çok eleştiri aldığı alandır.
Günümüzde etik sıklıkla mesleki kavramlarda ve gündelik hayatımızda yaşadığımız ahlaksal sorunlar ile birlikte anılmaktadır. Meslek etiği kavramının gelişimi kapitalizmin gelişimi ile eşgüdümlü gerçekleşmiştir. Kapitalist düzen içerisinde yer alan hiyerarşik sistemin kendisini savunmak adına, böyle bir evrime giriştiği düşünülmektedir.
