1984 yılında vizyona girdiği andan itibaren sinemaseverlere büyük bir seyir zevki veren Amadeus filmi, sinema tarihinde önemli bir yapımdır. Filmin yönetmen koltuğunda yer alan Peter Shaffer, başrollerinde Murry Abraham (Salieri), Tom Hulce (Amadeus Mozart) ve Elizabeth Berridge (Constanze Mozart) harikalar yaratmayı başardı. Nitekim Amadeus filmi, 8 dalda Oscar alarak, global bir yankı uyandırdı. Dilerseniz, hep beraber Amadeus filmi incelemesi ile filme bir ışık tutalım.
Amadeus Konusu ve Hikayesi
Amadeus yayınlandığı dönemden günümüze büyük başarılar elde etmiş, müzikal yanıyla seyirciyi büyülerken görsel bir şöleni de beraberinde sunabilmiştir. Tarih, dram ve komedi türleri içerisinde yer alan film, özellikle konusu ve içerisinde barındırdığı müzikal esintilerle müzikseverler için ayrı bir konumdadır. Bu noktadaki en önemli etken ise elbette filmin ana hikayesini oluşturan Mozart’tır. Film genel anlamda Mozart’ın başarısını ve hayatını konu alırken, ona hem delice hayran olan hem de kıskanan Antonio Salieri’nin ikilinin ilişkisi ise filmin ana hikayesini oluşturmaktadır.
Daha ilk dakikalardan itibaren izleyiciyi merak ettiren Amadeus, yaşlı bir adamın bağırış ve yakarışlarıyla başlamaktadır. İlk olarak, o dönem müziğin başkenti olarak adlandırılan Viyana’da saray müzisyeni olan Antonia Salieri’yi görürüz kadrajda. Başarıya aç olan, dindar ve disiplinli yanıyla öne çıkan Salieri, müzik konusunda dünyada en iyiler arasına girmeyi ve büyük başarılar elde etmeyi istemektedir. Oldukça da iyi giden bu yolculuk, filmde de dile getirildiği gibi Mozart’ın Viyana’ya gelişiyle değişmeye başlamıştır. Viyana’ya gelen Mozart, müziğiyle herkes gibi Salieri’yi de etkilemeyi başarmıştır.
Filmde öne çıkan sahnelerden olan Salieri’nin Mozart’ın gelişi için yaptığı besteyi, Mozart’ın değiştirmesi ve bambaşka hale getirmesi, bu ikilinin arasındaki rekabeti tam olarak ortaya koymaktadır. Hikayenin seyri de buna göre göre ilerleyecektir.
Amadeus Etkileyici Son
Mozart’ın hayatından yer yer kesitler sunan film, dönemin tüm esintilerini beyaz perdeye yansıtmaktadır. Filmin en can alıcı noktası olan kısım ise, Salieri’nin yaşadığı kıskançlığın daha da artmasıyla kaçınılmaz sonun gelmesidir.
Mozart’a dost gibi görünen Salieri, bir gün başka bir kılıkla Mozart’tan bir ölüm ayini bestesi yapmasını ister. Ekonomik olarak zor durumda olan Mozart, bunu kabul etmek zorunda kalır. İşte tam bu noktada bu beste, Mozart’ı çok zorlamış ve ölüme sürükleyecek kadar zor duruma sokmuştur. Mozart besteyi zihninde canlandırıp notaya dönüştürür. Ancak hastalığı buna el vermez. Bu nedenle Salieri notaları yazar. İçinde bulunduğu duruma dayanamayan Mozart, daha da kötüleşerek hayatını kaybeder. Bu kaybın ardından ise Salieri, büyük bir pişmanlıkla yaşamaya başlar. Ardından yaşadığı durum katlanılmaz bir hal alır, sonunda kendisini akıl hastanesinde hastanesinde bulur ve ömrünü burada tamamlar.
Harikulade bir sonla seyirciyi büyüleyen film, pek çok Mozart ölüm senaryosundan sıyrılarak farkını ortaya koymaktadır. Sayısız mesaj ve yorumu da içerisinde barındıran Amadeus, doyurucu ve eşsiz son sahnesi ile izleyicisine şüphesiz büyük bir keyif yaşatmaktadır.
Amadeus Filmindeki Önemli Noktalar
Film, hikayesi ve akışıyla ne kadar başarılı olduğunu izleyen herkese hissettirmektedir. Ancak hatırlatmak fayda var: Bu başarı sadece hikaye ve senaryoyla değil, eşsiz bir teknik yapıyla da oluşmaktadır. Amadeus filmini böylesine bir başyapıt yapan önemli noktalar şunlardır:
- Filmin can alıcı noktalarından biri kuşkusuz ki, soundtrackleri… Teknik açıdan kusuruza yakın efektler de müziklerle birleşince, müzikal ziyafeti tadından yenmeyecek bir seviyeye erişiyor.
- Filmde verilmek istenen mesajlar, seyirciye geçirilen duygu ve hisler, filmin etkisinin daha da artmasını sağlamıştır.
- Din, ekonomi, müzik, tarih, sanat ve entrika gibi farklı pek çok noktayı içerisine alan film, tüm bu akışı mükemmel bir işleyişle ortaya koymaktadır. Elbette ki gerçek esinlenmelerin de olduğu Amadeus, kurgusal olarak harmanladığı olay örgüsüyle seyircide olumlu bir etki oluşturabilmiştir.
- Filmin bir diğer önemli noktası ise ismidir. Mozart’ın bilinen ismiyle değil de, ikinci ismini alan bu filmin, neden bu tercihle öne çıktığı da oldukça etkileyicidir. Amadeus ismini almasının yegana amacı içerisindeki dini bakış açısını yansıtmaktadır. Tanrının sevdiği anlamına gelen Amadeus, filmdeki Mozart-Tanrı ilişkisini bir noktada ifade etmektedir.
Amadeus Filmi İncelemesi: Sonuç
Birçok detayıyla bahsettiğimiz ve incelediğimiz Amadeus, dönem şartları içerisinde öne çıkmayı başararak önemli bir noktaya gelmiştir. İzleyicisine farklı bakış açısı kazandıran, yer yer tarihsel bilgi ve biyografi tadı veren, müziğin her notasının hissedildiği Amadeus, bu noktada mutlaka izlenmesi gerekenler arasında yer almalıdır. Yoruma açık ve öznel kısımları ile izleyicisini tartışmaya ve düşünmeye götüren bu eşsiz film, bu başarılı grafiği ile sizlerin de büyük beğenisini kazanmaya adaydır.
İşte sizin için bir klasik daha: Big Fish İnceleme