Bütün fen alanlarında olduğu gibi kimya da hayatımızın her yerinde farkında olmadan bizimle beraber varlığını sürdürmektedir. Soluduğumuz hava, içtiğimiz su, kullandığımız sabun, şampuan hatta yemeğimize kullandığımız tuz bile özünde bir kimyasal oluşumdur. Buradan dahi, kimyanın ne denli komplike bir alan olduğunu anlamak çok da zor olmasa gerek. Bu yüzden pozitif bilimlerin eğitim kıstasında daha anlaşılır olması ve çalışmaların daha verimli şekilde ilerlemesi adına alt dallara ayırma sıklıkla faydalanılan bir yöntemdir. Peki kimyada önemli bir alt dal olarak karşımıza çıkan anorganik kimya nedir?
Karbon (C) ve Hidrojen (H) elementlerinin oluşturduğu bağ organikken karbon-hidrojen bağı içermeyen bileşenler de anorganiktir. İşte bu karbon-hidrojen bağını bulunmayan elementleri inceleyen kimya dalına anorganik kimya (inorganik kimya) denir. Günümüzde yaygın olarak kullanılan anorganik kimya, kimya alanının oldukça önemli bir kısmını oluşturur.
Anorganik Bileşenlerin Özellikleri
Günümüzde pek çok alanda kullanılan anorganik bileşenleri daha iyi tanıyabilmek için bazı özelliklerinden bahsedelim. Anorganik bileşikler:
- Kullanım alanları fazla olmasına rağmen organik maddelere göre sayıları daha azdır.
- Canlıların yapısına katılırlar.
- Yanıcı değillerdir.
- Kaynama ve erime noktaları yüksektir.
- Hızlı tepkimede bulunurlar.
- Çoğunlukla iyonik bağlıdırlar.
- Genellikle kokusuzdurlar.
- Büyük bir çoğunluğu suda çözünür.
Organik maddelerin yapısında Karbon (C), Hidrojen (H) ve Oksijen (O) elementleri ağırlıklı görünürken inorganik maddelerin yapısında çok daha fazla çeşitte element bulunmaktadır.
Anorganik maddeler denildiğinde, organik olmayan maddeler gibi düşülmektedir. Bu, yanlış bir düşünce değildir fakat buradaki organik kelimesi tarımda kullanılan anlamıyla karıştırılmamalıdır. Karbon ve hidrojen bağı olmayan bileşenlere verilebilecek ve günlük hayatta belki de en kullanılan madde örneği su ve tuzdur. Bunların yanında amonyum klorür, gümüş nitrat, kalsiyum karbonat, sodyum klorür, baryum sülfat gibi bileşenler de anorganik kimya dahilindedir ve incelemeleri yine bu alanda yapılır.
Anorganik Kimya Kullanım Alanları Nelerdir?
Öncelikli olarak anorganik kimya; canlı vücudundan tarıma, tarımdan kozmetiğe kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. Anorganik kimya, canlıların vücutlarındaki bazı maddeleri sentezlemeden önce dışarıdan hazır olarak aldıkları besleyici vitaminlerin içerisindeki bileşenlerin özellikleri, yapıları ve nasıl etki ettikleri gibi durumları inceler. Sadece bu sebeple bile kimya alanında önemli bir yere sahiptir. Pek çok kimyagerin anorganik kimya alanında çalışmak istemesinin sebeplerinden biri de söz konusu bileşiklerin canlı vücudu için elzem olmasıdır.
Özetlemek gerekirse anorganik kimyanın kullanım alanları şu şekildedir:
- Tarım ilaçlama
- Tarımda gübreleme
- Silah sanayi
- İlaç sanayi
- Enerji üretimi
- Sağlık sektörü
- Arıtma ve ayrıştırma
- Geri dönüşüm
Tarım
Tarımla uğraşan bir kişi, gübreleme işlemi sırasında fark etmeden anorganik kimyadan faydalanır. Şöyle ki, gübreleme işlemiyle birlikte oluşan birleşimle ürünlerin gelişimi hızlandırılabiliyor. Bu da tarım alanına anorganik kimyanın sağlamış olduğu en büyük faydalardan biri.
Arıtma ve Ayrıştırma
Atık sularda yapılan arıtma işlemi de kimyanın bu dalından faydalanarak gerçekleştirilir. Öyle ki, bu alanda yapılan çalışmalar sonucu “Eğer anorganik kimya olmasaydı atıkları ayrıştırmak mümkün olmazdı” denmiştir. Ayrıştırma alanındaki öneminden kaynaklı, geri dönüşüm sektöründe de oldukça etkin bir rolü vardır.
Maden
Maden sektöründe, çıkarılan maden filizlerinin işlenmesinde anorganik kimya bileşenleri kullanılmaktadır ve maden bu sayede işlenmektedir.
Endüstri
Cam, seramik, çimento, metal gibi ürünlerin üretiminde de oldukça yaygın kullanılır. Ayrıca çoğu ilacın temelini oluşturan bileşenlerin üretiminde de anorganik elementler kullanıldığı için ilaç sektöründe de oldukça geniş bir kullanıma sahiptir.
Kullanım alanları göz önünde bulundurulduğunda, anorganik kimya büyük bir öneme sahip olup hayatımızın her noktasında yer almaktadır.
Kimyaseverlerin ilgisini çekecek başka bir içerik daha: Metal, Ametal ve Yarı Metallerin Özellikleri