1960’lı yıllarda ortaya çıkmış olan Fransız Yeni Dalgası akımı ile birlikte adını duyuran Jean-Paul Belmondo, 88 yaşında hayata gözlerini yumdu. Oyuncunun vefat haberini avukatı duyurdu. Önceleri sanat filmlerinde boy gösteren ünlü oyuncunun kariyeri aksiyon ve komedi filmleri ile devam etti. 1980’li yıllardan itibaren adı Fransa’da en çok kazanan aktörler arasında bulunuyordu. Belmondo filmleri, Fransız sinemasına yeni bir soluk getirdiği gibi kendisinden sonra gelen nesilleri de etkilemiştir.
Sanata olan düşkünlüğüyle, duruşuyla ve oyunculuğuyla çok geniş bir hayran kitlesine sahip olan Belmondo kendinden sonra gelen pek çok oyuncu ve sinemacı için ilham kaynağı olan performanslar sergilemiştir. İkonik Fransız Yeni Dalga filmleri arasında yer alan ve en çok bilinen filmlerinden biri olan Serseri Aşıklar ve Rio Macerası gibi filmlerde rol almış, Melville sinemasında başarılı suç ve aksiyon filmlerinde de yer almıştır. Ben de tüm zamanların en iyileri arasında yer edinmiş olan oyuncunun kim olduğuna ve Fransız Yeni Dalgası’ndan gözde yapımlarının bazılarına değindim. İşte Jean-Paul Belmondo ve birbirinden güzel, ilham veren eserleri!
Jean Paul Belmondo Kimdir?
Jean Paul Belmondo 1933 yılında Paris’te dünyaya gelen Fransız bir sinema ve tiyatro oyuncusudur. 1950’li yılların sonlarına doğru ortaya çıkmış olan Fransız Yeni Dalgası ile beraber adını duyurdu. En çok bilinen eserleri arasında
- Serseri Aşıklar
- Rio Macerası
- Çılgın Pierrot gibi filmleri bulunan Belmondo, 60’lı yıllardan sonra Fransa ve Avrupa sinemasının komedi ve aksiyon filmlerinde yer alan en başarılı aktörlerinden biri oldu.
Fransa’nın James Dean’ı, Marlon Brando’su ve Humphrey Bogart’ı olarak anılıp ülkenin ikonu ve milli hazinesi olarak tanımlandı. Avrupa sineması ve Fransa sinemasının şekil almasında önemli bir aktör olarak bilindi.
Rol aldığı aksiyon filmlerinin tamamında tehlike içeren sahnelerde kendisi oynayan oyuncu, hiçbir aksiyon filminde dublör kullanmamıştır. Ancak 1985’te rol aldığı Hold-Up filmi çekimi esnasında bir kaza geçirdiği için bu huyundan vazgeçmek durumunda kalmıştır.
Toplam 81 filmde yer alan Belmondo, çoğunlukla macera ve komedi türlerinde filmlerde rol almıştır. 2001 yılında geçirmiş olduğu felç sebebi ile film çalışmasına ara veren oyuncu Cerito adlı kendi film şirketini kurmuştur. 2011 yılında emekli oldu. 6 Eylül 2021 tarihinde Jean-Paul Belmondo, 88 yaşında Paris’te hayata gözlerini yumdu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Belmondo’nun ölümünün ardından Belmondo’yu ulusal kahraman sıfatı ile nitelendirmiştir.
Jean Paul Belmondo’nun eserlerinden herkesin izlemesi gereken ve Fransız Yeni Dalga’sının gözde yapımları arasında bulunan filmlerinden bazılarını inceleyelim.
Serseri Aşıklar (1960)
Serseri Aşıklar (À bout de souffle) sinema dünyasında devrim niteliğinde olan filmlerden birisidir. Belirli kurallara bağlı kalmaksızın ve kalıplara sığmadan da güzel işler yapılabildiğinin vurgulandığı bir eserdir. Henüz yeni yeni gelişmekte olan sinema sanatında öyle çok sıkı kurallar olmadığını da vurgulamaktadır.
Filmin konusuna gelirsek, Michel Poiccard (Jean-Paul Belmondo) Marsilya’da bir araba çalıyor ve bir polisi öldürüyor. Film bu şekilde başlıyor. Michel Poiccard Paris’e geliyor ve burada daha önce birlikte olduğu Patricia (Jean Seberg)’i buluyor. Michel’in polisler tarafından aranması ile Michel Roma’ya gitmek için para elde etmeye çalışır. Patricia, Michel’e karşı koyamaz ama duygularından da emin değildir. Birlikte kaçmaya başlarlar ve Patricia, Michel’i polise ihbar edince Michel bir sokakta vuruluyor.
Rio Macerası (1964)
Orijinal adı L’Homme de Rio olan film İngilizce ismi “That Man From Rio” ile gösterime girmiştir. Fransa-İtalya ortak yapımı olan bir macera filmidir.
Adrien (Jean-Paul Belmondo), Fransız ordusunda askerdir ve bir hafta izin alarak nişanlı olduğu Agnes’i (Françoise Dorleac) görmek için Paris’e gitmektedir. Paris’te nişanlısının babasının öldürüldüğünü ve kızın da Rio’ya kaçırılmış olduğunu öğreniyor ve ardından kendisi de Rio’ya gidiyor. Bu kaçırılma işi ile müzeden çalınmış olan eserlerin ilgisi bulunmaktadır. Adrien, bir küçük çocuktan aldığı yardım ile kız arkadaşını da kurtarıyor, müzedeki eserlerle ilgili gizemi de çözüyor. Bunları yaparken Rio’nun ve Brasilia’nın altını üstüne getiriyor.
Le Doulos (1962)
Türkçe adıyla “Unutulmazlar” orijinal adıyla “Le Deulos” polisiye-suç sinema türünün ustalarından Jean-Pierre Melville’in önemli eserlerinden biridir. 1962 yılında gösterime girmiştir. Doulos argo terim olarak şapka anlamına gelmektedir. Polis ve suçlu dünyasında Doulos şapka giyen kişilere de verilen isimdir ve polis muhbiri anlamında kullanılmaktadır.
Hapishaneden yeni çıkan ve çalıntı mal aracılığı yapan birini öldürdükten sonra kendisindeki değerli eşyaları ve paraları çalan birinin, yeni soygununda yardım aldığı başka bir suçlunun polislere muhbirlik yaptığını öğrenmesiyle gelişmekte olan bir hikayesi bulunuyor filmin. Aksiyondan çok karakterlerden ve yaratılan atmosferden gerilim alınıyor film izlenirken. Polisiye sinemada usta olan Jean-Pierre Melville’in kesinlikle izlenmesi gereken bir filmi.
Çılgın Pierrot (1965)
Fransızca orijinal adı “Pierrot le Fou” olan ve 1965 yılında gösterime giren Çılgın Pierrot filmi de yine Fransa-İtalya ortak yapımı olan bir filmdir. Romantik ve dramatik türde bir filmdir. Film, Lionel White’ın “Obsession” isimli romanının sinemaya uyarlamasıdır.
Pierrot, yaşadığı çevrenin süslü dünyasından bıkıp bu çevreye katlanamayacak duruma gelmiştir ve bir kaçış yolu aramaktadır. Bu çevreden kurtulmanın yollarını ararken daha önce beraberlik yaşadığı Marianne ile yeniden karşılaşmaktadır. Marianne’nin evinde bir ceset ile karşılaşıyorlar ve kızın takip edildiğini öğreniyorlar. Yaşadıkları şehirden kaçıp Akdeniz taraflarına yolculuk yapan ikili yol boyu keyifli vakit geçirir bir de birçok suç işlerler. Pierrot ve Marianne sonunda bir şekilde yakalanmışlardır ve kız kaçmayı başarmaktadır. Daha sonra Pierrot’ da kaçıp Marianne’i arar. Marianne’i tekrar bulur ancak Marianne, Pierrot’dan vazgeçmiştir ve başka biri ile birliktedir.