“Gölge oyunu nedir?” sorusunun cevabı olarak bir ışık kaynağından perdeye yansıtılan figürlerin hareket ettirilmesi ile oynanan bir oyun olması diyebiliriz. “Gölge oyunu sanatçılarının özellikleri nelerdir?” sorusunun en doğru cevabı olarak da hiciv yeteneğine sahip olmaları demek doğru olacaktır.
En basit tabirle gölge oyunu, tiyatroda kullanılan bir terimdir. Eskiden çok daha popüler olan bu oyun türünün kıymeti günümüzde giderek azalmaya başladı. 30-40 sene öncesinde, teknoloji bu kadar hayatların içinde değilken, özellikle Ramazan aylarında iftar sonrası eğlencelerinin aranan etkinlikleri arasındaydı. O dönemler Karagöz ve Hacivat karakterlerinin başı çektiği oyunlar, iizleyenlere keyifli saatler yaşatırdı.
Eğer siz de merak etmeye başladıysanız, gelin aklınıza takılan sorulara yanıt bulalım. Kimdir, bu gölge oyunundaki tipler? Gölge oyunu sanatçılarının özellikleri nelerdir?
Gölge Oyunundaki Tipler Hangileridir?
Gölge oyunu dediğimizde ilk aklımıza Karagöz ve Hacivat karakterleri geliyor. Bir dönemin efsanesi olan bu figürler, her zaman yüzlerde tebessüme sebep olmuşlardır. Tarihin sayfalarında çoktan yerlerini güzel anılar ile almışlardır. Osmanlı döneminden yakın geçmişimize kadar gelebilmeyi başaran bu iki karakter ile birlikte oyunun diğer rolleri aşağıda sıralanmıştır:
- Çelebi
- Zenne
- Beberuhi
- Tuzsuz Deli Bekir
- Laz
- Tiryaki
- Acem
- Matiz
Karagöz; eğitimli olmayan, zeki, esprili bir karakterdir. Hacivat ise az da olsa eğitimli ve bir parça da gösteriş meraklısıdır. Oyunun başından sonuna kadar ikisi arasında çekişmeli konuşmalar geçer. Hep bir tartışmanın içinde bulurlar kendilerini. Diğer karakterler ise sadece Karagöz ve Hacivat ile konuşmak için çıkarlar sahneye.
“Tezhip nedir?” yazımıza da göz atabilirsiniz.
Gölge Oyunu Tasviri
Gölge oyunu, şeffaf deriler ile tasvir edilir. Daha küçük çaplı oyunlarda renkli ve şeffaf kağıt çıkarmalar kullanılır. Tasvir için en iyi deri deve derisidir. Deve derisi ışığa dayanıklıdır ve güzel renk tutar. Ama diğer derilere göre daha maliyetlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gölge Oyunu Oynatan Kişiye Ne Denir?
Karagöz ve Hacivat oynatan sanatçıya hayali denir.
Neden Gölge Oyunu Denir?
Gölge oyununda perde sahne arkasından ışıkla aydınlatılır ve perdeye düşen gölgelere oyun sergilenir. Bu sebeple gölge oyunu adı verilmiştir.
Gölge Oyunu İlk Kez Nerede Çıkmıştır?
Gölge oyunu ilk kez Budizm etkisiyle Hindistan’da ortaya çıkmıştır. Daha sonra Orta Asya’ya yayılmıştır. Orta Asya’da o dönem yoğun olarak yaşayan Türkler, İslamiyet dinini kabul ettikten sonra Anadolu’ya taşımışlardır. Hindistan’dan Yakın Doğu’ya ise çingeneler aracılığı ile gelmiştir.
