Suriyeli mülteciler, Türkiye’nin tansiyonu hiçbir zaman düşmeyen yoğun gündeminde yıllardır bir numaralı tartışma konusu olmaya devam ediyor. Suriye’den gelen mülteciler için Türkiye’nin ne kadar para aldığı ve ne kadar harcama yaptığı her zaman gizemini koruyan bir konu… AB tarafından 2015 yılından beri ödenmeye devam eden fona ek olarak, mültecilerin Avrupa’ya geçişini önlemek ve Türkiye’de kalmalarını sağlamak için ek fon ayrılacağı açıklandı. Peki, Türkiye mülteciler için ne kadar para alacak?
Türkiye 3 Milyar Euro’luk Ek Destek Paketi Alacak!
Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin doğu sınırında mülteci geçişini kontrollü hale getirmek ve mültecilerin Türkiye’deki yaşam koşullarını iyileştirmek için Türk hükümetine ek fon önerisinde bulunduğu açıklandı.
Bloomberg ve The Guardian, Avrupa Komisyonu’nun iç yazışmasına istinaden haberler yayınladı:
Avrupa Komisyonu, mültecilerin Avrupa’ya geçişine engel olmak için kolları sıvadı. Bu doğrultuda Türkiye’nin doğusunda, sınır kontrolünün sağlanmasına yardımcı olmak için Türkiye’ye 3 milyar Euro ek fon sağlamaya karar verdi.
Bloomberg yayınladığı haberde ayrıca bu teklifi, Ankara ile Brüksel arasındaki yükselen tansiyonu düşürmek için atılan bir adım olarak yorumladı.
Yine Bloomberg’in haberine göre, ek fonun 2024 bütçesinden sağlanması planlanıyor. 3 milyar Euro’luk ödeneğin, Suriyeli mülteciler için şu amaçlarla kullanılması önerildi:
- Sağlık hizmetleri
- Eğitim hizmetleri
- Sosyal hizmetler
- Kişisel becerilerin geliştirilmesi
- Yeni iş fırsatlarının oluşturulması
“Avrupa Kalesi” Türkiye
The Guardian gazetesinde yayınlanan haber göre, önerilen ek fon insani yardım odağının ötesine geçmiş durumda. Haberde “Özellikle Türkiye’nin doğu sınırında idare ve kontrolün finansmanı için kullanılması istendiği” ifadeleri yer alıyor. Gazete; yapılan bu önerinin, Avrupa Birliği’nin Türkiye’de “Avrupa Kalesi” yaratmak istediğini savunanların tepkisine yol açabileceği yorumunda bulunuyor.
Türkiye, Şimdiye Kadar Ne Kadar Ödenek Aldı?
Avrupa Birliği, Suriyeli sığınmacıların Avrupa’ya geçişini engellemek için geçmiş dönemlerde de benzer adımlar atmıştı.
29 Kasım 2015 tarihinde Türkiye ile AB arasında düzenlenen zirvede, Türkiye’ye Suriyeli mülteciler için 3 milyar Euro değerinde bir ödenek oluşturulacağı taahhüt edilmişti. 18 Mart 2016 tarihinde düzenlene ikinci zirvede ise, bu fonun yetersiz kalması durumunda ek 3 milyar Euro daha sağlama kararı alınmıştı.
3 + 3 milyar Euro olarak tanımlanan 6 milyar Euro değerindeki fonun, projeler kapsamında 4,3 milyar Euro’luk kısmı Türkiye’ye ödendi. Öte yandan, resmi veriler daha azını işaret etse de Türkiye’nin Suriyeli mülteciler için 70 milyar Dolar’dan (yaklaşık 60 milyar Euro) fazla para harcadığı iddia ediliyor.
Ayrıca Avrupa Birliği, henüz bir sonuç alınmamış olsa da, Türk vatandaşlarına yönelik vize muafiyeti; AB’ye üyelik sürecinin ilerletilmesi ve Gümrük Birliği’nin genişletilmesi konularında da vaatlerde bulunmuştu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen yaptığı son açıklamada, AB – Türkiye arasındaki göç anlaşması kapsamında 2024’e kadar ek 3 milyar Euro ödeme yapılacağını açıkladı.
Türkiye Ödeneği Nasıl Alıyor ve Nasıl Harcıyor?
Suriyeli mültecilerin Türkiye’de barındırılması için ayrılan fon, Türkiye’ye direkt olarak değil proje karşılığında gönderilmektedir.
Anlaşma kapsamında, Türkiye’deki Sığınmacılar için Mali Yardım Programı (FRIT) adında bir fon oluşturulmuştur. Bu finansal destek programı kapsamında özel bir komite oluşturulmuştur.
Komite, belirli periyotlarda toplanarak mevcut projeler hakkında görüşmeler yaparak denetlemektedir. Ayrıca hayata geçirilmesi planlanan yeni projeleri de incelemektedir. Komite tarafından yeni projeler onaylandıkça, anlaşma kapsamında taahhüt edilen 6 milyar Euro’dan ödeme yapılmaktadır.
FRIT Kapsamında Gerçekleştirilen Projelerden Bazıları şunlardır:
- Yabancılara Yönelik Sosyal Uyum Yardımı Programı
- Kayıtlı İstihdama Geçiş Programı (KİGEP)
- Eğitim Bursları
- Okullar ve görevli öğretmenler
- PİKTES – Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Entegrasyonunun Desteklenmesi Projesi
- SIHHAT – Göçmen Sağlığı Merkezleri Projesi
- Geri Gönderme Merkezlerindeki Yabancıların İletişim İhtiyaçları
Türkiye Mülteci Kabul Etmeye Devam Edecek mi?
Suriyeli mülteci meselesi tartışmalarının ateşi dinmeden, yeni bir mülteci krizi ile daha karşı karşıya kalındı. Afganistan’da Taliban’ın yönetimi ele geçirmesinin ardından çoğunluğu genç erkeklerden oluşan binlerce Afgan mülteci İran üzerinden Türkiye’ye giriş yapıyor.
Millet İttifakı liderleri Kemal Kılıçdaroğlu ve Meral Akşener, sınır güvenliğinin sağlanamadığı yönünde birbiri ardına güçlü açıklamalar yaparken, iktidar kanadından AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, partisinin MKYK toplantısı sonrasında yaptığı basın açıklamasında şu net ifadelere yer verdi:
“Türkiye bir göçmen kampı değildir. Türkiye sınırlarına egemendir. Ayrıca bir mülteci daha alacak güce sahip değildir.”
Suriyeli mültecilerin, ülkelerine nasıl geri gönderileceği tartışmaları devam ederken; Afgan mülteciler konusunda nasıl bir politika izleneceği hala daha merak konusu olmaya devam ediyor.
Ülke gündeminden haberler okumak hoşunuza gidiyorsa sizin için bir öneri: Recep Tayyip Erdoğan’ın Hastalığı Nedir?