İstek, şikâyet, öneri gibi talepleri bildirmek için özel kurum ya da resmi kuruluşlara, gerçek veya tüzel kişilere yazılan imzalı başvuru yazısına dilekçe adı verilir. Her Türk vatandaşının dilekçe yazma hakkı bulunduğu gibi bu hak, anayasa teminatı altına alınmıştır.
Dilekçe yazmak, farklı durumlarda gerekli olabildiği gibi genel olarak resmi kurum işlerinde ihtiyaç duyulan bir prosedürdür. Böyle durumlarda insanların aklını ilk olarak şu soru meşgul eder: Dilekçe nasıl yazılır? Dilekçe yazmak için en önemli kural, yazım ve noktalama kuralları ile birlikte metnin üslubudur. Zira dilekçeler noktalama ve yazım kurallarına uygun resmi bir dille yazılmalıdır.
Dilekçe Yazımı
Her şeyden önce dilekçe hangi kurumu ilgilendiriyorsa ona hitap ederek bir başlangıç yapmak gerekir. Bu yüzden dilekçenin başında başvurunun yapıldığı makamın adı yer alır. Dilekçe yazarken hitap edilen kuruluşa uygun bir dil kullanılması ve metin sonunda saygı sözü eklenmesi de önemlidir.
Bunun yanında sağ üst köşeye tarih atılmalıdır. Dilekçenin hangi tarihte verildiğinin bilinmesi için tarih yazılması önemlidir. Başlık tarihin altında yer almalı, başlıktan sonra konu yazılmalıdır.
Dilekçede ad, soyad, adres ve imzanın nereye yazılacağı da önem taşır. Bir dilekçede en önemli kurallardan birisi imzanın olmasıdır. Dilekçenin alt kısmına imza atılmadığı zaman dilekçe geçersiz sayılacaktır. Talep, istek ya da sorunlar konu bütünlüğü bozulmadan resmi, saygılı bir dil ve ciddi bir üslupla yazılmalıdır.
Dilekçenin Bölümleri
Dilekçenin bölümleri son derece önemlidir ve dilekçenin yazımı sırasında bu konuya dikkat edilmesi gerekir. Dilekçenin başında başvurulan makamın adının bulunması gerektiğinden söz ettik. Bunun yanında, gereken durumlarda başvurulan makamın adresi de yazılmalıdır. Hitap edilen makam ismi büyük harflerle yazılmalıdır. Adres ise ilk harfleri büyük olacak şekilde ve kelimelerin ortalanmasına dikkat edilerek eklenmelidir. Dilekçede olması gereken tüm detaylar şöyle sıralanabilir:
- Dilekçenin metin kısmı, asıl kısmını oluşturur. Genel dilekçede ilk önce durum yazılır ve talep aktarılır.
- Dilekçenin verildiği tarihin bilinmesi için dilekçede tarih bulunması gerekmektedir. Tarih gün, ay ve yıl şeklinde rakamla yazılmalıdır. Gün, ay ve yıl arasına nokta (.) ya da eğik çizgi (/) sembolü konmalıdır. Genelde tarih metin bittikten sonra bir aralık boşlukla aynı satıra yazılmalıdır.
- Dilekçede metin bittikten sonra dilekçe sahibinin adı ve soyadı sağ alta yazılmalıdır. İsmin ilk harfi büyüktür. Soyadının ise tamamı büyük harfle yazılmalıdır. Unvan yazılması gerekiyorsa sadece ilk harf büyüktür. İmza ise adın üzerindeki boşluğa atılmalıdır.
- Dilekçe sahibinin adresi metin satırlarının hizasından başlayarak sol alt tarafa yazılır. Adres yazarken telefon için (Tel), sokak için (Sok), numara için (No), mahalle için (Mah), apartman için (APT) gibi kısaltmalar yapılabilir. Dilekçelerde verilen cevabın ilgiliye ulaşması için adres gereklidir.
Dilekçe Yazım Kuralları
Bilgisayarda hazırlanan dilekçe 12 punto büyüklüğünde olmalı ve Times New Roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Dilekçe yazım kuralları arasında önemli bir nokta da dilekçenin beyaz ve çizgisiz bir kâğıda yazılması gerektiğidir. Yarım kâğıt ve kâğıdın arka tarafı kullanılmamalıdır. Eğer gerekiyorsa ikinci bir kâğıt kullanılmalıdır. Dilekçe yazım kuralları şöyledir:
- Dilekçeler dolmakalem (mavi veya siyah renk), bilgisayar ve daktilo ile yazılabilir. Kurşun kalem kullanılmamalıdır.
- Şikâyet, istek, durum, öneri ilgili kurum diline uygun olmalıdır. Dilekçede konu kısa ve açık ifade edilmelidir. Gereksiz detaydan kaçınılmalı ve kişiselliğe yer verilmemelidir.
- Dilekçede noktalama ve yazım kurallarına dikkat edilmelidir. İmla kılavuzunda bulunan kısaltmalar dışında kısalma kullanılıyorsa parantez içinde uzun şeklinin yazılması gerekmektedir.
- Başlık, bilgiler ve metin bir düzen içinde yazılmalıdır.
- Kurumu bilgilendirme amaçlı “Durumu bilginize arz ederim.”, ya da bir işlem başlatılması veya bir sorunun çözülmesi isteniyorsa “Gereğini saygılarımla arz ederim.” , Herhangi bir konuda izin talep ediliyorsa “İzin verilmesini arz ederim.” ifadeleriyle metin bitirilmelidir.
- Şayet ek belgeler varsa yazının sonuna “Ekler” başlığı ile ek belgeler maddeler şeklinde ilave edilmelidir.
- Dilekçeler belli bir plana göre ve kurallara dikkate ederek yazılmalıdır.
Dilekçe Çeşitleri
Dilekçe çeşitleri oldukça geniş bir yelpaze içindedir. Zira insanlar sorunlarını, isteklerini, taleplerini dilekçe ile ifade ederler. Şikâyet dilekçesi, banka dilekçesi, okul dilekçesi, temyiz dilekçesi, iş başvuru dilekçesi, velayet dilekçesi, tapu tescil dilekçesi, anlaşmalı boşanma dilekçesi ve öğrenci dilekçesidir. Bu konuda şu tür örnekler verilebilir:
Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi
Yaşanabilecek olası problemden kaçınarak evliliklerini sorunsuz bir şekilde sonlandırmak isteyen kişiler için anlaşmalı boşanma önemlidir. Bu konuda anlaşmalı boşanma dilekçesi eksiksiz doldurulmalıdır. Gerekli yerler maddeler şeklinde yazılmalıdır.
Anlaşmalı boşanma dilekçesi yazılması için bilgi gerekmektedir. Bu nedenle anlaşmalı boşanma dilekçesi hazırlanacağı zaman profesyonel bir hizmet alınması gerekmektedir. Dilekçede iki tarafın imzası da bulunmalıdır. Bir tarafın imzasının olmaması dilekçeyi geçersiz kılmaktadır.
Mıhcı Hukuk ve Danışmanlık tarafından hazırlanan Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi çalışmasını inceleyebilir ve örneğini görebilirsiniz.
Okul Dilekçesi
Öğrencilerin okulla ilgili olan şikâyet, istek, sorun ve taleplerini bildirmek için yazılan dilekçe çeşididir. Okul dilekçe örneği belli bir düzeni gösterir. Şöyle ki dilekçe başlığında okulun adı bulunur. Temel dilekçe kurallarına göre yazılmalıdır. Dilekçe metin sonunda “Arz ederim” şeklinde bitirilmelidir. Dilekçenin kişiye değil üst kuruma yazıldığı bilinmeli ve bu çerçeve içinde metin oluşturulmalıdır.
