Dikotomi, genellikle felsefe alanında karşımıza çıkabilecek, İngilizce kökenli bir kelimedir. Ancak bu kelime, sosyoloji ve mitoloji alanlarında da sıklıkla karşımıza çıkar. Bilim dallarına göre farklı anlamlar içermesi, hakkında daha fazla bilgi sahibi olunmasını da gerekli kılmıştır. Peki, dikotomi nedir?  

Dikotomi ve Dikotomi Paradoksu Ne demektir?

Dikotomi aslında, dilimize İngilizceden geçmiş bir kelimedir. Bu kelime, ikililik durumunu ifade etmektedir. Buna göre bir kişinin ya da bir şeyin, iki eşit parçaya bölünmesi durumudur. Yani, bir bütünün daha da büyümesi için iki eşit parçaya ayrılması veya dallanması haline, dikotomi denmektedir.

“Dikotomi nedir?” sorusunu daha detaylı cevaplamak gerekirse, Dikotomi paradoksu da bahsedilmesi gereken önemli bir konudur. “Dikotomi ne demek?” denilince, akla ünlü Antik Yunan filozofu, Zenon gelir. Kendisi ayrıca dikotomi paradoksu sahibidir. İşte Zenon’un bütün paradoksları:

• Akhilleus ve Kaplumbağa Paradoksu
• Dikotomi Paradoksu
• Ok Paradoksu

Fakat biz bu yazımızda sadece dikotomi paradoksundan bahsedeceğiz. Dikotomi paradoksuna göre; belirli bir hedefe ulaşmak isteniyorsa, o hedefe ulaşmadan, sonsuz sayıda daha küçük görevleri yerine getirmek gerekir. Yani, başlangıç noktası her ne kadar küçük olursa olsun, hedef noktanın büyüklüğü gözü korkutmamalıdır. Küçük görevleri yerine getirerek hedef noktaya ulaşabilmenin mümkün olduğunu ifade eden bir paradokstur.

Felsefenin bir diğer konusu uygunluk teorisi için “Felsefede Uygunluk Nedir?” yazımıza göz atın.

Felsefe ve Sosyolojide Dikotomi Nedir?

Felsefede dikotomi; ikiden daha fazla değer alan değişken sayının, çokluğu anlamına gelmektedir. Ancak belli bir değişkenin alabileceği bütün değerlerin aksine, sabit bir değerin varlığını ya da yokluğunu araştırma durumu mevcutsa; birçok değer alan değişkenler, sadece iki değer alan bir değişkene dönüşebilmektedir. Buna bağlı olarak dikotomi, ikiden fazla değer alan bir değişkenin, sadece iki değer alacak bir değişkene çevrilme haline denmektedir.

Dikotomi Sosyoloji alanında ise; birbirlerine tamamen zıt, ters olmaya ek diğerine anlam kazandıran kavramlar için kullanılmaktadır. Örneğin, gece ve gündüz tamamen zıttırlar. Anca gece olmadan gündüzün hiçbir anlamı olmaz. Ya da kötülüğün olmadığı bir dünyada iyilik de anlamını yitirebilir. Ancak sosyolojide Dikotomi iki zıt kavramdan birinin ön plana çıkarılarak daha çok değer verilebilmesi ve diğerinin dışlanması gibi bir anlam da taşımaktadır.