Günümüzde erotizm denildiğinde akla ilk gelen; insanların cinsel egoların tatmini için yaptıkları hareketler, oyunlar ya da davranışlardır. Ancak erotizm bundan ibaret değildir. Hatta erotizm kesinlikle bu değildir! Erotizm, en geniş tanımıyla hem iki bireyin cinsel yaklaşımlarını hem de tüm insanların aralarında kurdukları dostluk, sevgi bağı ve aşkı kapsamaktadır. Ama ne yazık ki, erotizm kelimesi zaman geçtikçe anlamında daralmaya uğramış, sığlaşmıştır. Öyleyse hadi gelin bunun üzerine düşünelim: Erotizm nedir? Cinsellik ve erotizm arasında ne gibi farklar var ve hangi noktalarda buluşuyorlar?
Erotizm Kelime Anlamı
Erotizm, Eski Yunan mitolojisindeki aşk tanrısı Eros’tan türetilmiş bir kelimedir. Erotizm için kelime anlamı olarak şu tanımlamalar yapılmıştır:
- Cinsel istek ve duygularına çok düşkün olma hali,
- Kösnüllük,
- Şehvaniyet,
- Erosçuluk.
Toplumda, insanlar arasında erotizm hakkında büyük bir yanılgı hakimdir. Sanılanın aksine, erotizmin temelinde seks değil aşk ve sevgi duyguları yatmaktadır. Adını aşk tanrısı Eros’tan alma nedeni de yine temelinde aşk duygusunun olmasındandır.
Erotizm aynı zamanda subjektif bir kavramdır. Herhangi bir uyaranın her bireyde aynı etkiyi yaratmadığı gözlemlenmiştir. Erotizm söz konusu olduğunda normal ya da anormal davranış tanımı yapılması da oldukça zordur. Bir kişi işin erotik bir uyaran olan hareket, diğer bir kişi için itici görünebilir.
Cinsellik Kelime Anlamı
Cinsellik kelime anlamı, cinsel özelliklerin bütünü, eşeysellik ve sevişme duygusu, seksüellik olarak tanımlanmaktadır. Cinsellik, insanın doğasında bulunan ve hayatta kalmasını sağlayan temel dürtü ve ihtiyaçlardan birisidir. Cinsellik yakın geçmişe kadar yalnızca üreme eylemiyle bir tutulmuş olsa da zaman içinde cinselliğe yüklenen anlamlar değişmiştir.
Günümüzde cinsellik bireyin fiziksel yapısını, kendisine dair edindiği yargılarını, seçimlerini ve diğer insanlar ile ilgili neler düşündüğünü kapsamaktadır. Aynı zamanda cinsellik tüm bunların yaşandığı çevre içinde ne manaya geldiğini de içermektedir. Cinsellik sadece fiziksel yönleriyle ele alınmamalıdır. Cinsellik üzerine düşünülürken sosyal ve manevi tarafları da göz önüne alınmalıdır.
Dolayısıyla cinsellik anlayışı, toplumların sahip olduğu gelenek ve göreneklere göre de şekillenebilmektedir. Bir kültürde bir davranış cinsellik içerirken, diğer bir kültürde bu normal karşılanabilmektedir. Bu yüzden cinsellik, sosyal yönden çok çeşitli ve görecelidir.
Cinsellik ve Erotizm Arasındaki İlişki
Cinsellik ve erotizm konusu, her dönemde merak edilen ve aynı zamanda yaşamın parçası olan bir konu olmuştur. Günümüzde bazı kişilerce, aşk ile ilgili olan erotizm ve üreme amacıyla yapılan cinselliğin birbirinden bağımsız olduğu düşünülmektedir. Ancak kimilerine göre ise bu doğru değildir. Erotizm ve cinselliğin birbiriyle bağlantılı olduğunu düşünen kişiler cinselliği erotizmin kapısını açan anahtar olarak nitelendirirler. Cinsellik, cinsel dürtüler sebebiyle ortaya çıkarken; erotizm bu cinsel dürtülere hizmet etmektedir. Sonuç olarak cinsellik ve erotizm temelde aynı amaca hizmet eder. Bu düşünce dolayısıyla bu kavramlar birlikte incelenmiştir çoğu zaman.
Antik Çağda Cinsellik ve Erotizm
Her toplumun kültürel yapısının, cinsellik ve erotizm üzerindeki yaklaşımlarında farklılar yarattığını belirtmiştik. Bir topluma ait gelenek ve göreneklerin o toplumun cinsel yaklaşımını şekillendirdiği unutulmamalıdır. Ve bu yaklaşım toplumun her alanına da yansıyabilmektedir. Sanat da bu alanlardan biridir.
Özellikle Antik Çağ’da cinsellik ve erotizm sanat eserlerinde önemli bir yere sahip olmuştur. Antik Yunan döneminde önemli bir yere sahip olan mitolojik hikayelerde cinsel yaşam anlatımı oldukça yoğundur. Tanrıların çapkınlıklarına ve insanlardan doğan yarı tanrı çocuklarına mitolojik hikayelerde sıkça rastlanır.
Antik Çağ’da mitolojik hikayelerin yanı sıra erotizm ve cinsellik sanat eserlerine de yansımıştır. Arkeolojik kazılarda çıkarılan Antik Çağ’dan kalma kandil ve vazoların üzerinde erotik tasvirlere çokça rastlanmıştır.
Erotizm ve Cinsellik Anlatımında Kullanılan Dil
Her dil kendine özgü anlatı imkanlarına sahiptir. İnsan da dili kullanma özgürlüğüne sahiptir. Ancak bazı durumlarda bu özgürlüğe sahip olmasına rağmen dili kullanırken bazı seçimler yapmak zorunda kalır. Karşısındakine anlatmak istediği konu, toplumca ayıp ve ahlak dışı addediliyorsa dili sınırlandırarak ya da şekillendirerek kullanır. Cinsellik ve erotizm de dilimizde ayıp olarak addedilen konular arasındadır. Bu konudaki söylemlerin açıkça dile getirilmesi hoş karşılanmamaktadır.
Bu nedenle bu kavramların aktarılmasında örtük anlatım yolu kullanılmaktadır. Erotizm ve cinsellik ile ilgili konular çoğu zaman metaforlar ve mecazlar yoluyla anlatılmaktadır. Örneğin; “mercimeği fırına vermek.” deyimi “cinsi münasebette bulunmak” anlamında kullanılmaktadır.
Bir cinsellik kavramı olan sapyoseksüellik nedir?