Geçmişten bu yana, birçok düşünce ortaya atılmıştır. Özellikle toplum düzenini değiştirmek isteyen Marx, sosyalizm fikriyle çok fazla kişiyi etkilemiştir. Zaman geçtikçe onun düşüncesini okuyanlar, farklı yorumlar yapmıştır. İşte, bu düşüncelerden biri, Galiyevizm olarak karşımıza çıkıyor. İçeriğimizi okuyarak bu ideolojinin ne olduğuyla alakalı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Galiyevizm, Mir Sultan Galiyev tarafından Marx’ın düşüncelerini yorumlamasıyla ortaya çıkan bir fikirdir. Ulusal komünizm olarak da adlandırılan bu görüş, Lenin’in sömürenler ve sömürülenler olarak ikiye ayırdığı toplumu, ezenler ve ezilenler olarak tanımlar. Galiyev’in düşüncesine göre insanların ezilmesinde, burjuvazi kadar proletarya da suçludur. Bunun nedeni, burjuvanın onlara verdiği rüşvetler sonunda devrim fikrinden caymalarıdır.
Galiyevizm Nasıl Bir Yerde Doğdu?
Galiyevizm, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği döneminde yaşanan sorunların görülmesi üzerine doğmuştur. Sultan Galiyev, gelişmiş şu andaki Rus topraklarının doğuya uğramadığını düşünüyordu. Tren hattının dahi geçmediği Türkistan’da ezilenler oldukça fazlaydı. Galiyev’in fikrine göre Avrupa’da sosyalizm gerçekleşse bile bu, doğuya uğramayacaktı. İktidara gelen proleter sınıf, doğuyu sömürmeye devam edecekti.
Bu düşünceye göre Batı’daki devrim, Fransız İhtilali ile son bulmuştu. Artık devrim fikrini doğu ülkelerine aşılamak gerekiyordu. Bunun nedeni, doğudaki insanların henüz bir sınıfta yer almamasıydı. Doğuda bir sosyalist hareketin oluşması, ister istemez batıyı da etkileyecekti. Galiyev’in fikrine göre Kazan’da bir komünist parti kurulmalıydı.
Galiyev, aynı zamanda “Müslüman Komünist” oluşumunun çok önemli olduğunu savunmuştur. Çünkü Müslümanlar, köleliğe karşıydı ve sömürülen halkların büyük bir kısmı Müslümandı. Komünizmi Müslümanlara tanıtarak din alimleriyle birlikte devrimin olması gerektiğini savunuyordu. Ona göre Komünizm ve İslamiyet birçok yönden birbirine benziyordu. Bu nedenle devrim fikriyle Müslümanları tanıştırmak ve aynı zamanda devrimi gerçekleştirmenin elzem olduğunu düşündü.
Galiyevizm Fikri Doğrultusunda Neler Yaşandı?
Galiyev, “Sömürge Enternasyonali” adı altında bir fikir ortaya attı. Ona göre Kafkaslar ve Urallar, SSCB’den tamamen bağımsızdı. Bu doğrultuda ilerleyen dönemde fikrini “Turan Sosyalist Cumhuriyeti” olarak değiştirdi. Ülkenin tek bir yönetimi vardı ve tek partili cumhuriyet rejimiydi.
Partide yerel birimler halk tarafından seçilecekti. Bu şekilde meclisin yönetimi gerçekleşecekti. Seçilen kişiler, parti ve devletin yönetimini alacaktır. Bu fikir, yeni etnik kimlikler yaratmasından dolayı reddedildi. Ancak ilerleyen zamanda Kafkasya; Özbekistan, Tacikistan, Türkistan olarak kantonlara bölündü.
Galiyevizm, batılı emperyalist toplumlara sosyalist devrimi yapma fikrine sıcak bakmaz. Ona göre sosyalizmi getirmek için doğu toplumlarına devrimciliği aşılamak gerekir.
Yeniden kurmacılık hakkındaki yazımız da ilginizi çekebilir.
Galiyevizm Amacı Nedir?
Fikrin amacı, sosyalist devrimi doğu topraklarında gerçekleştirmektir. Batı, ancak bu sayede sosyalist politikalar izlemek durumunda kalır. Bu noktada ezilen doğu toplumuna ilk olarak sosyalizmi anlatmak gerekir. Böylece proleter halklar özgürlüğe kavuşur ve aşağıdaki aşamalarla hedefe ulaşmak mümkün hale gelir:
- Batıda bulunan sermaye sahipleri zayıflar.
- Batı ülkelerinde yoksulluk artar ve burjuva gücünü korumak için işçi sınıfına ekstra imtiyaz tanır.
- İmtiyazların sonunda işçi sınıfı sendikalaşır ve güçlenir.
Tüm bunların sonunda batıda da sosyalist devrim gerçekleşir. Kısacası, Galiyevizm doğu toplumlarında ilk devrim hareketinin başlamasını savunur. Ancak komünizmin enternasyonal kavramı düşünüldüğünde görüşlerinin Turancılık ile sosyalizm arasında kaldığı düşünülür.
Sıkça Sorulan Sorular
Komünizm Milliyetçi mi?
Tek başına komünizm, milliyetçi bir görüş değildir. Genel olarak sınıfsal mücadeleyi destekleyen bir ideolojidir. Ancak Galiyevizm, milliyetçiliği kapsayan düşüncelere sahiptir.
Mir Sultan Galiyev Kimdir?
Sultan Galiyev, Bolşevik devriminde etkin rol oynamış biridir. SSCB döneminde farklı düşüncelerle tanınır.
Galiyevizm Neyi Amaçlar?
Sosyalist devrimin önce doğuda gerçekleştirip daha sonrasında batının sosyalizme geçmesini amaçlar.
Sıkça Sorulan Sorular
Komünizm Milliyetçi mi?
Tek başına komünizm, milliyetçi bir görüş değildir. Genel olarak sınıfsal mücadeleyi destekleyen bir ideolojidir. Ancak Galiyevizm, milliyetçiliği kapsayan düşüncelere sahiptir.
Mir Sultan Galiyev Kimdir?
Sultan Galiyev, Bolşevik devriminde etkin rol oynamış biridir. SSCB döneminde farklı düşüncelerle tanınır.
Galiyevizm Neyi Amaçlar?
Sosyalist devrimin önce doğuda gerçekleştirip daha sonrasında batının sosyalizme geçmesini amaçlar.