Logoterapi Nedir? Logoterapi Yaklaşımı ve Amacı

Logoterapi, Dr. Viktor Frankl (1905-1997) tarafından kurulan bir felsefe ve psikoloji okulu olup “Üçüncü Viyana Psikoloji Okulu” olarak da bilinmektedir. “Logoterapi nedir?” sorusuna geldiğimizde ise bu terapinin adını Yunanca bir kelime olan “Logos”tan aldığını görmekteyiz. Logos, Yunancada pathos sözcüğünün karşıt anlamı olan “Anlam” anlamına gelmektedir. Logoterapi de, “Anlam Yoluyla Terapi” düşüncesini savunarak; geleneksel terapinin “Terapi Yoluyla Anlam” düşüncesine ters olarak ortaya çıkmasıyla da dikkat çekmiştir.  Şimdi dilerseniz, “Logoterapi nedir?” sorusunun cevabını detaylı olarak görelim.

Logoterapi Nedir?

Logoterapi anlam odaklı bir psikoterapi yöntemi olmakla birlikte insan kavramını da psikolojinin ötesinde ele alır. Yani, Logoterapi insanın geist’ına ulaşmayı ve insanın içinde gizlenmiş olan bu kuvvetleri harekete geçirmeyi hedeflemektedir. (Geist: ruh, zihin)

Frankl, logoterapinin temellerini atarken tamamlayıcılık için Varoluş Analizi kavramına da dokunuşlar yapmıştır. Varoluş analizi bu noktada logoterapinin temellerini oluşturmaktadır.

Logoterapiye göre her insan bitmeyen bir anlam arayışı içindedir. Eğer insan bu arayışta engellenirse varoluşsal boşluk ile yüzleşmeye başlar. Varoluşsal boşluk ise insanları nevrotik bozukluklar ve davranışsal bozukluklar gibi durumlara sürükler. Bu anlarda keşfedilmeyi bekleyen anlam ve önemin bulunması, ilerlemeyi sağlayacak ve iyileşmeye yönelik olumlu adımların başlangıcı olacaktır.

Logoterapi Nasıl Ortaya Çıktı?

Logoterapinin kurucusu Viktor Frankl, 26 Mart 1905’te Viyana’da doğdu. Tıbba ve doğaya ilgisi çok küçük yaşlarda başlamış olan Frankl, hayatının bir döneminde Auschwitsz’in de dahil olduğu dört toplama kampında kaldı. Victor Frankl yaşamı boyunca insanın anlam bulma kapasitesi olduğunu gösteren söylemlerde bulundu. İnsanın ruhu sayesinde benzersiz olduğunu düşünmekle birlikte insan doğasının hiçliğe indirgenmesine her zaman karşı çıktı.

Victor Frankl’ın nazi kampında esir kaldığı dönemlerde bu düşüncelerinin oluştuğu belirtilmektedir. Frankl’ın intihara yatkın hastalarla gerçekleştirmiş olduğu ve toplama kampında kazanmış olduğu tecrübeleriyle logoterapinin temellerini atmıştır. Frankl burada insanların en kötü ve zor durumda oldukları anlarda bile bir amaçları olduğunu ve hayatta kalmaya yönelik çabasını görmüş ve bu sayede motivasyon kazanmıştır.

Logoterapi Yaklaşımı ve Amacı

İnsanın geleceğe ve anlam arayışına odaklanması “Logoterapi nedir?” sorusunu anlaşılır bir şekilde özetlemektedir. Bununla birlikte logoterapinin üç temel prensibi şu şekilde karşımıza çıkmaktadır:

• İrade Özgürlüğü
• Anlam İsteği
• Hayat Algısı

Bu prensiplere dayandırılan logoterapi; bir antropolojik, felsefi ve kişilik kuramıdır.

İrade Özgürlüğü

İnsan, yaşamında anlam bulma çabası içerisindeyken irade özgürlüğüne sahiptir. İnsan bu anlamı bulmakla sorumludur ve bu noktada her varlıktan özeldir.

Anlam İsteği

İnsanlar hayatına anlam katma çabası ile motive olurlar. Bu noktada insanlar mutlu olmak için bir sebep bulurlar ve buna yönelirler.

Hayat Algısı

Koşullar ne olursa olsun yaşam boyunca bitmek bilmeyen anlamlar vardır. İnsanlar bu anlamı bulmakla yükümlüdür.

Logoterapinin Amacı ile İlgili Varsayımlar

Logoterapinin temelinde yer alan birtakım varsayımlar bulunmaktadır. Bu varsayımlar:

• İnsan beden, zihin ve ruhtan oluşur.
• Koşullar ne getirirse getirsin yaşamda anlam her zaman mevcuttur.
• Hayattaki acılara katlanmak yaşamdaki anlamı bulmaktan geçer.
• Anlam bulma arayışında her insan özgürdür.
• İnsanların aldıkları kararların anlam barındırması için toplumun değerlerine uyması gerekir.
• Her insan biricik ve özeldir.

Dayandığı bu varsayımlar ile logoterapi adını günümüze kadar taşımıştır.

Neden Logoterapi?

Logoterapi insanın hayatına birçok yeni bakış açısı getirir. Bireyler logoterapi sayesinde kendilerine daha pozitif ve anlamlı bir yaşam seçerler. Ayrıca logoterapi:

• Bireyin var olan problemi anlamasını
• Problemin nereden kaynaklandığını görmesini
• Kendisinin güçlü yönlerini fark etmesini
• Sağlıksız düşüncelerini yeniden çerçevelemesini
• Tüm bu değişikliklerin kalıcı olmasını

Sağlamasıyla bireylere anlamlı bir yaşam sunar ve var olan sorunlarda kişinin sahip olması gereken en doğru yaklaşımı ve en doğru davranışı kazanmasını sağlar.

Logoterapi Psikoterapi Süreci

Varoluşçu psikoterapi yaklaşımı olarak alışılmıştan farklı teknikler uygulayan logoterapi; danışanı yönlendirecek değil, danışanların anlamı bulmalarına yardımcı olacak bir süreç izler. Bu süreç içerisinde ki önemli noktalardan biri ise kapasitelerdir. Danışanların kapasiteleri logoterapinin süresi ve etkililiğini de belirleyen bir faktördür.

Aynı zamanda “Logoterapi nedir?” sorusuna cevap ararken hayatın anlamını sorgulamaktan da bahsetmiştik. Tam da bu sorgulamaları yaparken kullandığımız bazı soru kalıpları vardır.

• Hayatın anlamı nedir?
• Burada ne işim var?
• Neden dünyadayım?
• Varış noktam bu dünyada neresi?

Hayatı sorgulamaya yönelik olan bu sorular gündelik yaşamda da karşımıza çıkabileceği gibi herhangi bir ruhsal sorunun eşlik etmesiyle daha da artmaktadır. Bu sorgulamalar içerisinde hayatın anlamını keşfetmemiz için üç temel yol gösterilir.

• Somut bir iş ortaya çıkarmak
• Sosyal ilişkiler ile anlam yaratmak
• Acılara karşı tavır geliştirmek

Bu yollar insanların hayatını anlamlandırır, bu sayede hayatta yeni bir amaç belirlenir.

Logoterapi seansları boyunca ve hatta seans dışında da danışanlar hayattaki tüm seçimleri kendileri yaparlar. Terapist asla bir yönlendirme içerisinde olmaz, kişi kendi seçimini ve yaptığı seçiminin sorumluluğunu almakla yükümlüdür.

Logoterapi Hangi Hastalıklarda Başarılıdır?

Neredeyse tüm hastalıklarda etkin rol oynamasıyla bilinen logoterapi, kişinin hayatındaki negatiflikleri uzaklaştırıp, pozitifileri yakınlaştırarak tedavi eder. Bu tedavi yöntemi özellikle:

• Travma
• Depresyon
• Panik atak
• Stres-kaygı bozuklukları
• Öfke kontrolü
• Anksiyete bozukluğu

gibi durumlarda fayda sağlamakta ve insanları hayatının anlamlı yanlarıyla buluşturmaktadır.

Logoterapinin Dört Aşaması

“Logoterapi nedir?” diye baktığımızda karşımıza anlam arayışı içerisinde olmamızı vurgulayan tanımlar çıktı. Peki Logoterapi içerisinde bu arayışı nasıl sağlıyoruz? Yani insanların hayatlarında şu an var olan problemleri pozitiflerle değiştirmek için hangi aşamalardan geçiyoruz, şimdi buna bakacağız.

• Semptomlardan Uzaklaşmayı Sağlamak: İnsan, hayatındaki semptomlarla arasına mesafe koydukça iyileşmek için adımlar atacaktır. Dışardan bir gözle hayatına bakabilmek de bu uzaklaşmayı sağlamaya aracı olacaktır.
• Tutumların Değiştirilmesini Anlamaya Yardım Sağlama ve Değişiklik: Kişinin kendine ve başkalarına yönelik düşüncelerinin yeni bir süzgeçten geçirilmesidir.
• Belirtileri Azaltmak: Sokratik diyaloglarla yürütülen bu aşamada danışanları olaylara karşı cesaretlendirmek de söz konusudur.
• Anlamlı Aktiviteler, Deneyimler ve Tutumlara Yönelim: Danışanın seçim yaparak ve sorumluluğu alarak seçtiği aktiviteler sürecin en önemli parçalarıdır. Anlam danışan ve danışmanın iş birliğiyle keşfedilir.

Süreçte bu aşamalar ile yürütülen logoterapi var olan durumun güçlü yönlerini ve tutumların farkındalığını ortaya çıkardığı için kalıcı bir yöntemdir.

Logoterapi Günlük Yaşama Nasıl Uyarlanır?

Logoterapinin tutum ve varsayımlarını benimsemek, bu doğrultuda bir yaşam çizgisi çekmek bireye daha konforlu bir hayat sunacaktır. Sadece psikoterapi süreciyle sınırlı bırakılmaması gereken logoterapiyi günlük yaşamımızda da kullanıyor olmamız demek:

• Başarılı ve yaratıcı girişimlerde bulunmak
• Çevredeki insanlarla anlamlı ilişkiler kurmak
• Acılarla yüzleşmekten kaçınmamak
• Acıların içinde yeni anlamlar bulmak
• Seçimler yapmak
• Seçimlerdeki sorumlulukları üstlenmek
• Bireyin kendisini, isteklerini ve düşündüklerini keşfetmek
• Bireyin kendisini aşması için teşvik etmek
• Yeri geldiğinde en kötüyü de kabullenmek
• Ölümü karşılamak

şeklindeki durumları günlük yaşamımıza yansıtıyor olmamız demektir.

Psikoloji alanında kullanılan teknikleri öğrenmeye devam etmek istiyorsanız Ters Psikoloji Nedir? Örnekleri Nedir? başlıklı yazımızı da mutlaka ziyaret etmelisiniz.