Potamoloji Nedir? Potamoloji Ne İşe Yarar?

Dünyamızın büyük çoğunluğu sulardan oluşuyor. Denizlerle çevrili ada ülkeleri ve birbirine bağlı toprak parçaları üzerinde hayatımızı sürdürüyoruz. Karalara kıyıları olan denizler, dağları delen akarsular ve uzun uzun yollarıyla akan nehirler özellikle bizim ülkemizde sayıca fazla. Su ve coğrafyaya etkisi bu kadar fazla olunca bilim insanlarının gözünden kaçmayarak kendilerine özel bilim dalı oluşturulmuştur. Potamoloji de coğrafi bilim dallarından biridir. Potamoloji nedir hangi coğrafi şekilleri inceler ve potamoloji ne işe yarar sorularını sizler için araştırdık.

Bilimin alt dallarından olan potamoloji merak uyandıran konuladandır. Suyun önemi giderek artarken onun hakkında her şeyi bilmek istiyoruz. Akarsu bilimi anlamına gelen potamoloji hakkında bilgi sahibi olmamız küresel krizler ile karşı karşıya kaldığımız şu günlerde oldukça kullanışlı olacaktır. Akarsuları ve akarsu çevresindeki yaşam alanlarını inceleyen potamolojiyi öğrenelim.

Potamoloji Nedir ve Neyi İnceler?

Yeryüzünde bulunan akarsular potamoloji tarafından incelenmektedir. Irmak bilimi olarak da adlandırılan potamoloji akarsuların özelliklerini inceleyerek coğrafi önemi ortaya koyar. Akarsuları, coğrafi, hidrolik ve biyolojik olarak geniş bir perspektifte inceleme altına alan potamoloji sayesinde Dünyamızı daha yakından tanıma fırsatı buluruz. Potamolojinin akarsulara dair inceleme başlıklarından bazıları şunlardır;

Akarsuların akım rejimlerini
Akarsuların akış yönleri ve etkileri
Akarsuyu besleyen kolları
Enerji sağlama derecelerini
Akarsulardan hangi alanlardan faydalanılabilir gibi akarsu verimliliğini etkileyen ve arttıran, kullanım şeklini ele alan konuları incelemektedir.

Potamolojinin bu incelemeleri sayesinde bizler de çevremizden doğru şekilde faydalanmayı öğrenebiliriz. Potamoloji bilimsel bir terim olarak hayatımıza uzak gibi görünse de sosyal yaşamımıza etkisini öğrendiğinizde çok şaşıracaksınız. Hayatımızı devam ettirdiğimiz coğrafi konumlara önem vererek şehirleşmek ve hayat sürdürmek ancak bu bilim dalları hakkında bilgi sahibi olmamız ile gerçekleşebilir.

Potamolojinin Faydaları

Potamolojinin günlük hayatımızı şekillendirdiği konusuna değinmiştik. Bu şekillendirme Dünyanın kısım kısım keşfinden beri bizimle beraber ilerlemektedir. Su kaynaklarına yakın olmayı seven ve onlardan maksimum düzeyde faydalanan insanoğlunun bu faydalanması her zaman yararlı şeyleri beraberinde getirmez. Bu yüzdendir ki kontrollü bir şekilde yerleşim alanları yapılmalı ve düzen içinde tutulmalıdır. Potamoloji sayesinde,

Akarsuları hangi alanda kullanacağımızı belirleriz.
Baraj, köprü ve tarım alanlarındaki sulama gibi konular için hangi akarsuların elverişli olduğunu tespit edebiliriz.
Akarsu çevresindeki hayvan ve bitkileri inceleme altına alarak biyolojik dengenin devamlılığını koruma altında tutabiliriz.
Haritalandırma ve navigasyon çizimlerinde akarsulara dikkat edebiliriz.
Akarsuların mevsimlik akış hızlarını göz önüne alarak ev inşaatlarına yön verebiliriz.
Toprak verimliliğini etkileme derecesine bağlı olarak akarsularımızın çevresini tarıma açabiliriz.
Biriktirme şekillerine bağlı olarak çevresindeki coğrafi şekilleri kategorileştirebiliriz.

Potamolojinin bilinmeyen ama çok gün yüzeyinde olan faydalarından sadece birkaçı bu şekildedir. Potamoloji uzmanları sayesinde birçok bilinmez noktaya ışık tutarak bilinçlenmiş bir şekilde hayatımıza yön verebiliriz.

Potamoloji Hakkında

Potamolojiyi daha iyi anlamak adına bu bilim dalının nereden geliştiğine bir göz atalım. Herkesçe bilinen ve Kuzey Amerika’nın simgelerinden olan Missisipi 1927’li yıllarda büyük taşkınlıklara sebep olmuştur. Devlet ekonomisini büyük zarara uğratan bu taşkınlar inceleme altına alındı. Sebep olduğu tahribattan ziyade bunun nedenleri aranmaya başlandı. Jeoloji başta olmak üzere birçok disiplinler arası çalışmalar başlatıldı.

Akarsuların incelenmesi olarak nitelendirilen potamaloji temelleri o zamanlarda atıldı. Giderek gelişen araştırma yöntemleri, daha iyi tanınan coğrafi yapılar ve oluşlar ile potamoloji günümüz halini aldı. Akarsulara ait suların akış yönlerini, çevresine verdiği etkileri inceleyen potamoloji iklimle iç içe geçmiş bir araştırma dalıdır. Akarsu akışlarının sıcaklık, yağış ve güneşi alma derecelerine bağlı olarak değişmesi potamolojiye ayrı ayrı incelenmesi gereken başlıkları sunmuştur. İklimlerin, ekolojilerin ve jeofiziksel özelliklerin bütün olarak incelendiği disipline bir şekilde sonuçlandırıldığı bilim dalıdır potamoloji

Potamoloji ve Günlük Yaşam

Hiçbirimiz çevremizdeki coğrafi yapıları ve oluşumları detaylı bir şekilde inceleme fırsatını kendimize vermiyoruz. Kenarında durup soluklandığımız nehirlerin o anlık manzarasına odaklanıyoruz, sonrasını düşünmüyoruz. Potamoloji ise bizlerin düşünmediklerini düşünerek hayatımıza yön veren bir bilim dalı.

Potamolojinin günlük hayatımızda etkisini gördüğümüz şehirleşme noktasında bu konuda araştırma yapmak ve incelemelerde bulunmak oldukça önemlidir. Potamoloji çalışmaları yapılmadan şehirleşmeye başlanılan yaşam alanları karşılaştıkları doğal afetlere karşı dayanıklı değildir. Nasıl ki ağaçları kesilen doğal alanlarda bir süre sonra erozyon ile mücadele ve toprak altına kalma ile uğraşılması vakalarına rastlanıyorsa potamolojine bakılmamış nehir kollarında da aynı sonuç ile karşılaşabiliriz. Evlerimizin sele kapılmaması, doğa dengesinin bozularak ekolojik dengenin aksamaması adına bu noktalar atlanmamalıdır.