Şiir dünyasındaki ikinci yeni akımının önemli isimlerinden biri, Sezai Karakoç’tur. Yazar, ikinci yeni tarzını kendine has mistik ve İslami tarzı ile birleştirerek, türe yeni bir boyut kazandırmayı başarmıştır. Sezai Karakoç, genellikle şairliği ile ön plana çıksa da yazdığı piyesler, hikayeler ve denemelerle de edebiyata önemli eserler kazandırmayı başarmıştır. Bu noktada Sezai Karakoç kitapları, ikinci yeni akımının büyüsüne kapılmak isteyenlerin bir tercihi halini almıştır. Sizler için Sezai Karakoç kitapları arasından oluşturduğumuz listeye geçmeden önce, isterseniz kısaca yazardan biraz bahsedelim.
Sezai Karakoç Kimdir?
1933 yılında Diyarbakır’da dünyaya gelen Karakoç, lise öğrenimini Gaziantep’te, üniversite tahsilini ise 1955 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde gerçekleştirmiştir. Uzun bir süre boyunca maliye müfettişi olarak görev yapsa da 1965 yılında işinden istifa ederek edebiyata yönelmiştir. Türk edebiyat tarihine kazandırdığı Diriliş dergisi ise hala okurların hatırlarında yer almaktadır.
Dergisiyle aynı adı taşıyan Diriliş Partisi ile 1990 yılında siyasete atılan Sezai Karakoç, aynı zamanda 7 yıl boyunca bu partinin genel başkanlık görevini yaptı. Fakat parti uzun ömürlü olmadı ve üst üste iki genel seçime giremediği için 1997 yılında kapatıldı.
Sezai Karakoç, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2006 yılında “Kültür ve Sanat Büyük Ödülü” ile onurlandırıldı. Kendisine verilmek istenen para ödülünü reddeden Karakoç, paranın kültür ve sanat işlerine harcanması ricasında bulundu. Ardından 2011 yılında “Cumhurbaşkanlığı Edebiyat Ödülü”ne layık görüldü fakat plaketini ve para ödülünü reddederek, törene katılmadı.
Diriliş Partisi’nin kapatılışından 10 yıl sonra, 2007 yılında Yüce Diriliş Partisi’ni kurarak tekrar siyasete atıldı. Partisinin Cumartesi günleri yapılan tüm değerlendirme toplantılarında söz aldı ve fikirlerini paylaştı. Karakoç, yaşlılık nedeniyle oluşan rahatsızlık sebebiyle 16 Kasım 2021 yılında aramızdan ayrıldı. Biz de Karakoç’un birbirinden farklı severek bitireceğiniz 6 eserini sizler için derledik.
Piyesler Derlemesi
Sezai Karakoç’un edebiyata kazandırdığı piyeslerden oluşan ilk derleme kitaptır. Kitapta kendine yer bulan Perde ve Görev piyesleri ise daha önce hiçbir dergide yayımlanmamıştır. Diriliş Yayınları tarafından basılan kitapta yer alan piyesler ise şunlardır;
- Ertelenen Düğün – 1977 yılının Haziran ayında Diriliş Pazartesi – Perşembe Günlüğü dergisinde yayımlanmıştır.
- Çeyiz – 1980 yılının Haziran’ında Diriliş dergisinde yayımlanmıştır.
- Perde
- Görev
Kitapların yanında, Sezai Karakoç’un piyes yazım tarzı ile ilgili başka insanlar tarafında kaleme alınmış pek çok akademik makale ve inceleme de bulunmaktadır.
Üç Kaside
Divan edebiyatının saraydaki kültüre hakim olduğu zamanlarda, din ve devlet büyüklerini övmek amacı ile kasideler yazılmaktaydı. Söz konusu kasideler en az 31, en fazla ise 99 beyitten oluşan bir şiir türüdür. Sezai Karakoç da 1967 yılında Fatih Yayınevi aracılığı ile “Üç Kaside” adlı kitabını çıkartmıştır. Kitabın içinde yer alan kasideler ise şu şekildedir;
- Kaside-i Bürde – Kaab Bin Züheyr
- Endülüs’e Ağıt – Salih Bin Şerif
- Bürüyen Kaside – İmam-ı Busiri
Samanyolunda Ziyafet
Şiir ve hikayelerinde İslami bir tarz belirleyen Karakoç, uzun yıllar boyunca bu tarzından ödün vermemiştir. Aramızdan ayrılışından 11 ay önce Ocak 2021’de yayımladığı “Samanyolu’nda Ziyafet” adlı kitabı ile Ramazan ayı anılarını okuyucuları ile paylaşmıştır.
Kitap, Karakoç’un hayatı boyunca yazdığı oruç anılarından oluşmaktadır. Kitap, Sezai Karakoç’un pek çok kitabında olduğu gibi temelde bir derlemedir. İçerisinde yer alan “Ramazan Aynasında Hayat” adlı eser dışındaki tüm yazılar, daha önce çeşitli yerlerde yayımlanmış ve okurların huzuruna çıkmış yazılardır.
Sezai Karakoç’un bu derleme kitabında, dönemler arasındaki Ramazan ayı farklılıkları, kültürlerin değişime uğraması ve farklı dönemlere ait farklı anılar anlatılmaktadır.
Edebiyat Yazıları 1 Medeniyetin Rüyası Rüyanın Medeniyeti
Diriliş Yayınları aracılığı ile 2013 yılında yayımlanan bu derleme kitap, Sezai Karakoç’un 70’lerdeki Diriliş Dergisi yazılarına bir ışık tutmaktadır. Kitabın içerisinde bir edebiyat eleştirisi, edebiyat fikri ve tanımları yer almaktadır.
Kitap içerisindeki yazılar 1974 ile 1976 yılları arasında Diriliş Dergisi’nde yer almıştır. Edebiyat Yazıları 1 kitabının şu an için basımı bulunmamaktadır. Fakat hali hazırda büyük kütüphanelerden ve sahaflardan kitaba ulaşmak mümkündür.
Ayinler Çeşmeler
Sezai Karakoç’un, 4 farklı şiirinden oluşan ve toplamda beşinci şiir derlemesi olan kitabıdır. İçerisindeki şiirler 1957 ile 1977 yılları arasında yazılmış olup, yazarın şairliğindeki olgunluğun da yansıması halini almıştır. Ayinler Çeşmeler şiir kitabında yer alan şiirler ve yayımlanma tarihleri ise şu şekildedir;
- Sabun Yası – 1957 yılında Pazar Postası’nda yayımlanmıştır.
- Telefon Farkı – 1957 yılında Pazar Postası’nda yayımlanmıştır.
- Çeşmeler – 1976 Diriliş Pazartesi – Perşembe Günlüğü’nde yayımlanmıştır.
- Ayinler – 1976/1977 Diriliş Pazartesi – Perşembe Günlüğü’nde yayımlanmıştır.
Yunus Emre
İlk baskısı Bedir Yayınevi tarafından yayımlanan fakat daha sonrasında hakları alınarak Diriliş Yayınevi tarafından basımına devam edilen kitap, Karakoç’un oldukça farklı eserlerinden biridir. Sezai Karakoç, kitabında Yunus Emre’nin şiirleri üzerinden bir Yunus Emre analizi yapmaktadır.
Kitap, temelde bir Yunus Emre anlatısı ve Yunus Emre şiirlerinin analizi olsa da içerisinde Hacı Bektaş-ı Veli’den Mevlana’ya kadar uzanan da eleştiriler bulmak da mümkündür. Özellikle tasavvuf ile ilgilenen kişilerin mutlaka göz gezdirmesi gereken bir kitap olarak da ön plana çıkmaktadır.
Türk tarihinin başarılı eserleri hakkında bilgi edinmeye devam etmek için Orhan Pamuk Kitapları: Nobel Ödüllü Yazardan Eşsiz 10 Eser yazımıza da göz atabilirsiniz.