Diyet yapmak, birçok durumda verdiğiniz kiloyu geri aldığınız bir döngüyü ortaya çıkarır. Özellikle uzman yardımı olmadan başlanan kilo verme serüvenleri, çoğunlukla bu tarz bir döngü içerisinde devam eder. Son zamanlarda popüler bir beslenme çeşidi durumuna gelen “sezgisel yeme,” diyet sürecinde oluşan bu kısır döngüyü kırmak için etkili bir yöntemdir. Peki, sezgisel beslenme nedir?
Beslenme düzeninin belirli trendlere göre şekillendiği bu günlerde; ketojenik, vegan, aralıklı oruç, tek besin gibi birbirinden farklı diyetler her gün milyonlarca kişi tarafından sürdürülüyor. Bu yeni yaklaşımlar aslında şimdiye kadar duyduğunuz her iddianın dışında, beslenme yapısına dair farklı bir bakış açısı sunuyor.
Sezgisel Beslenme Nedir?
Sezgisel beslenme; içsel olarak düzenlenen, kurallar ve kısıtlamalar olmadan yapılan yeme düzeni şeklinde tanımlanabilir. “İçsel olarak düzenlenen” ifadesi, vücudun verdiği açlık ve tokluk sinyallerini dinleyerek, bu ipuçlarına anında cevap vermeye karşılık gelir.
Uzmanlar beslenme planlarında çeşitli gıdalara konulan yasaklar, belli bir saatten sonra yemek yememe gibi kuralların açlık ve tokluk sinyallerine zarar verdiği görüşünü savunur. Aslında herkes dünyaya geldiğinde sezgisel beslenir.Buna rağmen farklı yaşam tarzları, beslenme sezgilerinde bozukluklara yol açabilir.
Örneğin; uzun süre açlık sinyallerini görmezden gelen bir kişi, bu hissiyatın olabildiğince şiddetlenmesine fırsat verdiğinin farkında olmayabilir. İlk acıktığı anda vücudunu besleyecek olsa bir porsiyonla doyabilecek olmasına rağmen uzun süreli açlık sonucunda yemeklere saldırarak, çok daha fazla besin tüketebilir.
Günümüzde artan farkındalık, bu durumu tersine çevirmek için büyük bir çabayı gözler önüne seriyor. Sezgisel beslenme şeklinde adlandırılan yeme düzeni aslında acıkınca yemek yemek ve doyunca durmaktan ibaret.
Sezgisel Beslenmenin Bileşenleri
Sezgisel beslenmeyi daha iyi anlamak için sürece ait bileşenleri gözden geçirmek faydalı olabilir. Bu yeme düzeniyle ilgili dört ana bileşen aşağıdaki gibi sıralanır:
- Düzenlemenin ilk bileşeni şartsız yemek yeme iznidir. Bu izin; günün her saati, dilediğiniz besini tüketebileceğiniz anlamında gelir. “İyi” veya “kötü” besin diye bir sınıflandırma yoktur.
- Duygusal sebepler yerine fiziksel ipuçlarına göre beslenme, dört ana bileşenden ikincisini oluşturur. Duygusal yemek yeme, belirli tetikleyiciler sonucunda fizyolojik açlığa değil duygulara karşı verilen bir tepkidir. Sezgisel beslenmede bu tetikleyiciler üzerinde çalışarak, yalnızca fiziksel açlığın dinlenmesi hedeflenir.Baş etme stratejilerine odaklanarak, yemek yemenin rahatlatıcı bir faaliyet olmaması amaçlanır.
- Bileşenlerin bir diğeri de açlık ve tokluk sinyallerine güvenmektir. Henüz bir saat önce yemek yemiş olmanız, tekrar acıkamayacağınız anlamına gelmez. Ne zaman açlık hissederseniz, vücudunuzu dinleyerek doymanız gerekir.
- Sonuncu ve belki de en önemli bileşen ise fiziksel ve mental isteklerinizi dinlemek. Canınız her ne çekiyorsa, o besini tüketmelisiniz.
Diyet kültürünün katı sınırlarından sıyrılarak oluşturacağınız özgür beslenme planında, bu bileşen kurallarına uyum sağlamayı deneyebilirsiniz. Keyifli, besleyici ve sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturarak hayat kalitenizi büyük oranda artırmanız mümkün.
Sezgisel Beslenmeyle Kilo Vermek
Sezgisel beslenmenin hedefi kilo vermek değildir. Asıl amaç; fizyolojik ihtiyaçlarınıza kulak vererek, olması gerektiği gibi bir beslenme düzeni oluşturmaktır. Yıllar boyu diyet yaparak açlık tokluk sinyallerine ve metabolizmasına zarar vermiş kişiler, bir zamanlar sahip olduğu o dengeye bu yöntem yardımıyla geri dönebilir.
Sezgisel beslenme, özellikle yeme bozukluklarıyla mücadelede etkin bir yöntem olarak sunulmuştur. Bu bozukluklarda, beslenmeyle olan ilişki ciddi derecede zarar görür. Kişiler yemek hakkında düşünmeden duramaz, fiziksel sağlıklarını olumsuz etkileyen alışkanlıklar edinir.
Sezgisel beslenme, bedeni ideal sağlığına kavuşturmak için tercih edilebilir. Süreç sonunda kilo alabilir veya verebilirsiniz. Hayat tarzında bir değişikliğe işaret eden bu yöntemin kalıcı etkilerini gözlemlemek için zamana ihtiyaç vardır. Yani bu beslenme düzeni, kilo vermek için değil, gıdalarla olan ilişkinizi düzeltmek içindir.
Sezgisel Beslenmenin Prensipleri
Bu terimi literatüre kazandıran Evelyn Tribole ve Elyse Resch, sezgisel beslenmenin başarılı bir şekilde sürdürülebilmesi için gerekli olan 10 adet prensipten bahseder. Bu prensipler aşağıdaki gibidir:
- Diyet fikrini reddetmek
- Açlığı onurlandırmak
- Yemekle bağlantılı oluşan kaygı ve suçluluğa meydan okumak
- Tatmin edici faktörleri keşfetmek
- Tokluğu hissetmek
- Duygularla yemek olmadan başa çıkmak
- Bedene saygı duymak
- Egzersizle sürece destek olmak
- Sağlığa saygı duymak
Yapılan çalışmaların birçoğu, bu yenilikçi fikrin fiziksel ve mental sağlıkta iyileşmelere yol açtığını göstermektedir.
İçeriğimizi beğendiyseniz “Kortizon vücuttan nasıl atılır?” yazımız da ilginizi çekebilir!