Diyaliz hastalarının tedavilerinin yanı sıra beslenme alışkanlıkları çok önemlidir. Böbrek yetmezliği olan kişiler için diyaliz, böbreğin işlevini yerine getirir. Ancak bunu sağlıklı bir böbrek kadar iyi yapamaz. Zararlı atıkları tam anlamıyla temizleyemez. Doğru bir beslenme ile bu zararlı maddeler daha az oluşur. Öyleyse, diyaliz hastası ne yemeli? İçeriğimizde bu konuyla ilgili bilgi alabilirsiniz.
Diyaliz Hastalığı Nedir?
Böbrek işlevleri %15’in altına düştüğü zaman ortaya “böbrek yetmezliği” çıkar. Bu aşamaya geldiğinde normal vücut işlevinden gelen atık maddeler, vücutta birikmeye başlar. Biriken zararlı maddelerin vücuttan uzaklaştırılması için diyaliz tedavisi uygulanır. Diyaliz tedavisi, böbreklerin doğal fonksiyonunu yerine getiren yapay bir sistemi ifade eder.
Böbrek hastaları için diyaliz tedavisi kadar beslenme de çok önemli bir yere sahiptir. Bunun için kesinlikle bir uzman diyetisyenle görüşülmesi gerekir. Aksi takdirde hasta, daha kötü durumlarla karşı karşıya kalabilir. Peki, diyaliz hastalarının hangi besinleri yemesi önerilir? Gelin, bu konuya hep birlikte bakalım.
Diyaliz Hastaları Ne Yemeli?
Diyaliz hastalarının beslenmesine dikkat etmesi gerekir. Her hasta için verilen diyet listesi farklıdır. En doğru liste, bir diyetisyen tarafından oluşturulur. Genel olarak diyaliz hastalarının yemesi gerekenlerle alakalı aşağıdakilere dikkat edilir:
- Hastanın şişman veya zayıf olmasına göre kalori miktarı belirlenir.
- Kilosuna göre hastanın alacağı protein miktarı belirlenir. Diyaliz hastalarının proteine ihtiyacı vardır. Bu proteinin hayvansal gıdalardan alınmasına dikkat edilir.
- Hastanın kilosuna uygun olarak günlük alması gereken karbonhidrat oranı belirlenir.
- Yağlar için genellikle bitkisel sıvı yağlar önerilir. Zeytinyağı kullanılabilir, ancak tereyağı veya hayvansal yağdan kaçınmak gerekir.
- Kemik hastalığının önüne geçmek için diyaliz hastalarına kalsiyum verilebilir. Bazı yiyecekler kalsiyum yönünden zengindir ve belirli bir miktar alınabilir.
- Lifli gıdaların tüketimi diyaliz hastaları için önemlidir. Sebze ve meyveler belirli bir miktarda tüketilebilir. “Diyaliz hastaları hangi sebzeleri yiyebilir?” sorusu için brokoli, ıspanak gibi sebzeler örnek verilebilir.
- Özellikle D vitamini eksikliği, diyaliz hastalığında kemik ağrılarına neden olabilir. Hekim, hastanın durumuna göre gerekli vitaminleri verir.
Yukarıdakilere göre yapılan listeye uygun davranıldığında diyaliz hastalarının problem yaşama riski en aza iner. Bu nedenle hastalar, doktorlarının söylediklerinin dışına çıkmamalı, kendisine uygun diyeti uygulamalıdır.
Diyaliz Hastaları Ne Yememeli?
Diyaliz hastalarının ne yiyebileceği kadar ne yememesine de dikkat etmesi gerekir. Özellikle potasyum ve fosfor miktarının artmasından dolayı bu maddeleri içeren besinlerin tüketilmemesi önerilir. Bunlar tüketilse bile uzman kontrolünde, belirli ve doğru miktarda alınmalıdır.
Vitamin noktasında, A vitamini diyaliz hastaları için zararı olabilir. Bu nedenle doktor A vitamini vermediği sürece kullanılmamalıdır.
Diyaliz hastaları sık sık tansiyon problemi yaşar. Tuz miktarının fazla alınması, tansiyonun kontrol altına alınmasını zorlaştırır. Bu nedenle tuzlu zeytin, peynir gibi gıdalar tüketilmemeli, yemekler tuzsuz pişirilmelidir. Ancak bu durum, her hasta için geçerli değildir. Bazı hastalara tuz kısıtlaması yapılmasına gerek duyulmaz.
Tuz, ciddi oranda bağımlılık yapan bir besindir. Bu bağımlılığa dair detayları Tuz Bağımlılığı Nedir ve Zararları Nelerdir? yazımızda bulabilirsiniz.
Diyaliz Hastalarında Su Kullanımı
Diyaliz hastası idrara çıkması, çok sık bir durum değildir. Bu yüzden sıvı ve su alımına dikkat edilmesi gerekir. İki diyaliz arasında 1,5-2 kilogramını aşmamasına özen gösterilmelidir.
Alınan su miktarının fazla olması ilerleyen dönemde kalp yetmezliği gibi büyük sorunlara neden olabilir. Aynı zamanda hasta, adale krampları gibi sorunlarla karşılaşabilir. Yemeklerde dahil olmak üzere günde en fazla 1000-1500 ml sıvı alınmalıdır. Tabii, idrara az çıkan ve diyalize yeterli şekilde giremeyen hastalar için sıvı alımının daha az olması gerekir. Bu durumu, uzman diyetisyen en iyi şekilde belirler.