Her milletin kendi tarihinde oldukça önem atfettiği olaylar ve şahsiyetler vardır. Bazı insanlar, tarihe unutulmaz bir şekilde iz bırakırlar. Milletlerin bazı liderleri de kendi ulusal tarihleri açısından oldukça önemlidir. Türk tarihi için de oldukça önemli şahsiyetlerden bahsedilebilir. Hatta öyle ki kimilerinin attığı adımlar çağı değiştiren hamleler olmuştur. Bakalım, tarih sahnesine adını altın harflerle kazımış olan en önemli Türk liderleri kimmiş?
Mete Han
Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı Kara Kuvvetleri’nin kuruluş tarihini hiç merak ettiniz mi? Biz söyleyelim: Milattan önce 209. Bu tarih Mete Han ile doğrudan ilişkilidir. Mete Han Büyük Hun İmparatorluğu’nun Teoman’dan sonra gelen büyük hükümdarıdır. Milattan önce 174-209 tarihleri arasında hüküm sürmüştür. Ayrıca Mete Han’ın Oğuz Kağan Destanı’ndaki Oğuz Kağan’ın kendisi olduğu da düşünülmüştür.
Asya Hun İmparatorluğu’nun kurucusu olan Teoman, Mete Han’ın babasıdır. Çin kaynaklarına dayanan rivayetler baba ile oğlu arasına Teoman’ın Çin asıllı eşinin girdiğini belirtmektedir. Rivayete göre, Teoman, oğlu Metehan yerine kardeşini tahtın varisi olarak görmekteydi. Teoman’ın bu fikrinde Çin asıllı üvey annesinin etkisi olduğu söylenmektedir.
Türk yönetim törelerine göre tahtın sahibinin Türk kanı taşıması gerekliydi. Bu sebeple tahtı, Türk hatundan olan bir Türk evlat hak ediyordu. Yani klasik anlatılar da tahtın teknik olarak Metehan’ın hakkı olduğunu söylemektedir. Ancak anlatılara göre tahtın en güçlü varisi olan Mete, üvey anne oyununa gelmiştir.
Üvey annesi, Metehan’ın komşu kavme yani Yüeçiler’e (Yuezhi) rehin olarak gönderilmesine neden olmuştur. Hatta Teoman Yüeçiler’e bir savaş açıp bu sırada bununla da kalmayıp Mete Han’ı öldürtmek istemiştir. Ancak Mete, Yuezhi’lerin elinden kaçmış ve böylece ölümden de kurtulmuştur. Bunun ardından güçlü stratejiler sonunda MÖ 209 tarihinde Mete Han babasını, üvey annesini ve kardeşlerini öldürterek hükümdar olmuştur.
Mete Han’ı bu denli önemli yapan şey askeri ve politik dehasıdır. O, Asya’daki Türk kavimlerini bir imparatorluk altında birleştirmiştir.
Atilla
İsmini tarihe kazımış olan bir diğer Türk lideri ise Avrupa Hun Devleti hükümdarı Attila’dır. Atilla, yarattığı etki nedeniyle Avrupa’da “Tanrının Kamçısı” lakabıyla anılmıştır. Çünkü yaşadığı dönemde Batı medeniyetinin en büyük tehditlerinden biri olmuştur. Hem kendi milleti için hem de diğer milletler için önemli bir şahsiyettir. Öyle ki Atilla’nın Avrupa’ya yaptığı seferler Kavimler göçünün başlamasına neden olmuştur.
Atilla’nın, herkesin kendisinden korktuğu bir figür olduğu söylenmektedir. İnsanlar üzerinde belirgin bir etkisi bulunmaktadır. Anlatılara göre Atilla, gücünü beden hareketleri ile karşı tarafa hissettirmeyi severdi. Ayrıca ince eleyip sık dokuyan dikkatli bir şahsiyetti. Savaş sırasında bile ani kararlar vermekten kaçındığı, düşünerek hareket ettiği belirtilmektedir.
Papa I. Leo’nun yüklü ganimetlerle birlikte Atilla’nın huzuruna ricacı olarak çıktığı bilinmektedir. Bu sırada Avrupa seferinde olan Atilla hem papanın bu hamlesi nedeniyle hem de devam eden veba salgını sebebiyle seferi durdurma kararı almıştır. Atilla’nın hükümdarlığı sırasında var olan en güçlü hükümdar olduğu açıkça söylenebilir.
Sultan Alparslan
Türklere Anadolu’nun kapısını açan Malazgirt zaferinin meşhur komutanı Sultan Alparslan’dır. Büyük Selçuklu Devleti’nin kurucusu olan Tuğrul Bey’in yeğenidir. Tuğrul Bey’in erkek çocuğu olmadığı için devleti yöneten isim Alparslan olmuştur. Aslında kendinden önce kardeşi hükümdar olarak kabul edilmiş olsa da bu kararı tanımamıştır.
Yönetime geçer geçmez ciddi sonuçlar doğuracak seferler düzenlemiştir. Askerleri ve halkı nezdinde adaleti ile ünlenmiştir. Diğer Türk hükümdarlarında olduğu gibi askerlerinin Alparslan’a canları pahasına bağlı oldukları anlatılagelmiştir.
En önemli Türk liderleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz Tarihte Öne Çıkan Türk Lider Örnekleri Üzerine Bir İnceleme adlı çalışmaya da göz atabilirsiniz.
Fatih Sultan Mehmet
Osmanlı İmparatorluğu’nun ve Türk tarihinin en önemli isimlerinden biri de Fatih Sultan Mehmet’tir. Onu bu kadar önemli yapan şey ise tabi ki İstanbul’un fethinin mimarı olmasıdır. Kendinden önceki hemen hemen tüm Türk ve Müslüman hükümdarların hedefi olan fethi kendisi gerçekleştirmiştir.
İstanbul’un fethinde keskin ve cesur zekasının büyük önemi bulunmaktadır. Matematiksel dehasıyla askeri ekipmanlar icat etmiş ve stratejiler belirlemiştir. İstanbul’u fethetmeyi adeta kafasına koymuş ve nihayet gerçekleştirmiştir.
Yavuz Sultan Selim
Yavuz Sultan Selim, doğudaki politik başarısıyla tarihe altın harflerle yazılmış olan bir Türk lideridir. Halifeliği Osmanlı Hükümdarlığına taşımıştır. Mekke ve Medine Hükümdarı unvanlarına da sahiptir.
Osmanlı ekonomisini çok güçlü bir noktaya getirmiş ve toprakları doğuda alabildiğine genişletmiştir. Onun zamanında sahip olunan maddi güç Osmanlı İmparatorluğu için zirve anlamına gelmektedir.
Kanuni Sultan Süleyman
Avrupalıların “muhteşem Süleyman” dediği Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu’na “muhteşem” bir etki bırakmıştır. Kanuni Sultan Süleyman adeta enlerin imparatorudur. O, en uzun süre tahtta kalan padişahtır. Ayrıca en çok sefere çıkan, en uzun süre sefer yapan padişahtır. Bununla birlikte Mohaç Savaşı da o zamanın en kısa süren savaşıdır. 2 saat kadar kısa bir süre içerisinde zafer ilan edilmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman, bir lider olarak başarılı olduğu kadar bir sanatçı olarak da başarılıdır. Muhibbi mahlasıyla oldukça başarılı kabul edilen şiirler yazmıştır. Üstelik bu şiirler azımsanmayacak kadar fazla ve edebi açıdan güçlüdür. Ömrüne onlarca sefer sığdırmakla beraber bu şiirleri de sığdırmayı başarmıştır.
Mustafa Kemal Atatürk
Türk tarihine adını kazıyan bir başka lider de Mustafa Kemal Atatürk’tür. Hem Türkiye Cumhuriyeti’nin politik hem de askeri mimarıdır. Bu sebeple kendinden önceki liderlere benzer biçimde hem askeri olarak hem de siyasal açıdan unutulmaz liderler arasındadır.
Türk milletini “muasır medeniyetler seviyesi” dediği seviyeye getirmeyi hedeflemiştir. Ayrıca bir tür ulus-devlet politikasıyla siyasi hamlelerde bulunmuştur. Mustafa Kemal Atatürk’ün siyasi hamlelerinin derin arka planları olduğu kişisel kütüphanesinden dahi anlaşılmaktadır.
Mustafa Kemal Atatürk, henüz rüştiyede iken filizlenmekte olan fikirlerini Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda hayata geçirmiştir. Mustafa Kemal Atatürk, Türk toplumu üzerinde derin izler bırakmış olan bir liderdir.
Eğer Türk tarihi hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız Türk Mitolojisi Tanrıları başlıklı yazımıza da göz atmalısınız.