İletişim; canlılar arasında duygu, düşünce ve bilgi başta olmak üzere birçok alanda haber akışını sağlayarak karşılıklı olarak aktarılmasına verilen isimdir. Bir canlı olarak insanın, iletişim kıstası da buna bağlı olarak hayati önem taşımaktadır. İnsanın bir insan olması için öncelikli olarak diğer insanlarla iletişim kurması ve etkileşim içerisinde kalması gerekmektedir. İletişim insan için anlam arama çabasının yanında, insanın başlattığı, kendisini çevresinde yönlendirecek ve hayatla birlikte değişen gereksinimlerini karşılayacak şekilde uyarıları ayırt etme ve örgütlemeye çalıştığı yaratıcı bir edimdir. İletişim insan yaşamında oldukça önemlidir ama iletişimden daha da önemlisi hiç kuşkusuz ki iletişimin etkili olmasıdır. Pekala etkili iletişim nedir?
Etkili İletişim Teknolojileri
İnsanoğlu, var olduğu andan tam bugüne kadar iletişim kurmak için çeşitli araçlara başvurmuştur. Tarihi kalıntılara baktığımızda ise insanın ilk iletişim şeklinin beden diliyle, el-kol-vücut hareketleriyle, jest ve mimiklerle, ateş yakarak, duman çıkararak, mağaralara resimler çizerek, kralların sarayına çeşitli figürler yaparak oluştuğunu görmekteyiz. Zaman içerisinde teknolojinin ilerlemesiyle paralel olarak, iletişim araçlarında da yeni gelişmeler yaşanmıştır. Teknolojinin insan hayatında olan yeri sayesinde refah düzeyimiz artarak, iletişim teknikleri konusunda da büyük gelişmeler kaydetmeyi başardık.
Bu teknolojik gelişmeler arasında yer alan posta sayesinde iletişim araçları da yeni bir düzey kazanmayı başardı. Telgraf, telefon, gazete, radyo, televizyon, internet ve sosyal medya gibi yazılı ve görsel araçların buluşuyla, iletişim baş döndürücü bir hızla gelişim göstermiştir. Yeni iletişim araçlarının devreye girmesi neticesinde bireylerle, gruplarla ve kitlelerle iletişim kurma çok daha pratik ve hızlı gerçekleştirebilir hale gelmiştir.
Etkili İletişim Nedir?
İletişim hayatın vazgeçilmez bir gereğidir. İnsanların bir araya gelmeleri ya da birlikte yaşayabilmelerinin olmazsa olmazı konumundadır. Bu sebeple ilişkide etkili iletişim oldukça önemlidir. Doğası gereği iletişim kurmak insanın temel ihtiyaçları arasındadır. Birey olarak toplumsal yaptığımız bütün eylemleri iletişim olarak yorumlayabiliriz.
Toplum içerisinde olan ihtiyaçlarımızı karşılamak ve kendimizi daha iyi bir şekilde ifade etmek için etkili iletişim kurmak zorundayız. Etkili bir iletişimin kurulabilmesi için, ilgili tarafların üzerinde anlaştıkları ve bu sayede aralarında bilgi alışverişini sağlayabilecekleri ortak bir dilin paylaşılmasına da ihtiyaç vardır. Normatif olarak iletişim kurmayı başarabilen bir birey, her türlü duruma karşı iletişim yöntemleriyle kendini ifade edebilir, çıkarlarını koruyabilir ve yaşanabilecek herhangi bir olumsuzluğa karşı kendini güvence altına alabilir. Kaliteli iletişim sağlamak için aşağıda verdiğimiz liste içerisindeki etkili iletişim kurma yollarına siz de başvurabilirsiniz.
Etkili İletişim Kurma Yolları
Bu liste aynı zamanda iyi iletişim kuran kişi hangi özelliklere sahiptir sorusuna da yanıt niteliğindedir.
- Doğal olmak
- Kabul etmek ve saygılı olmak
- Empati kurmak
- Tutarlı olmak
- Güven verici olmak
- Yargılayıcı olmamak
- Ortak ihtiyaçlara yönelebilir olmak
- Açık olmak
- Uzlaşmacı olmak
- Gerçeği doğru dille aktarmak
- Kişileri değil problemi eleştirebilmek
- İlgili ve farkındalıklı olmak
İnsanın insan olabilmesi ve insan kalabilmesi için diğer insanlarla iletişim içerisinde kalması gerekmektedir. Bu etkileşimi sağlamak için de temel sosyal gruplar içerisinde yer alır. Sosyal Gruplar Nelerdir yazısı üzerinden siz de konu hakkında daha detaylı bilgiler alabilirsiniz.
Etkili İletişim Öğeleri Nelerdir?
Lisedeki Dil ve Anlatım dersinden hatırladığımız üzere iletişimin öğeleri şunlardır;
- Gönderici (Kaynak): Duygu, düşünce ve isteklerin aktarılmasında sözü söyleyen kişi veya topluluktur.
- Alıcı: Duygu, düşünce ve isteklerin iletildiği, aktarıldığı kişi ya da topluluktur.
- İleti: Göndericinin alıcıya aktardığı duygu, düşünce, istek ve mesajlardır.
- Kanal: Göndericinin, iletiyi alıcıya gönderirken kullandığı yol veya araçtır.
- Bağlam: İletişim unsurlarının birlikte meydana getirdikleri ortamdır.
- Dönüt (Geri bildirim): Alıcının göndericiye verdiği her türlü yanıttır.
- Şifre: Gönderici, iletisini yazıyla, resimle, rakamla vb. aktarabilir. İşte bunların her biri şifredir.
Etkili İletişim Teknikleri
İletişim süreçleri, insanın psikolojik gereksinmelerinin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Sosyal bir varlık olan insanın kendisini tanıması, geliştirmesi ve geri bildirim alarak kendini değerlendirmesinde geliştirilen iletişim teknikleri, insanın doğasına ve kendini anlamlandırmasına önemli katkılar sağlamıştır. İletişim kurma becerilerinizi arttırarak, gündelik hayattan başlayarak iş hayatınıza, temel ihtiyaçlarınıza ve oluşabilecek bütün olağanüstü durumlara karşı önlem alabilirsiniz. Etkili iletişim kurma becerilerinin sağlayacağı kazanımlar, toplumu ve doğayı anlama becerilerini de geliştirmektedir. Kişilerin etkili bir şekilde iletişim kurabilmeleri için bazı önemli noktalara dikkat etmeleri gerekmektedir.
Etkili iletişim teknikleri:
- Kendini tanımak
- Kendini açmak ve kendini doğru ifade etmek
- Karşımızdakini etkin ve ilgili dinlemek
- Empati kurabilmek (kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyabilmek)
- Hoşgörülü ve önyargısız olmak
- Eleştirilere karşı açık olmak
- Beden dili, göz kontağı, hitap, ses düzeyi vb. kurabilmek.
Etkili iletişim nedir ve etkili iletişim yöntemleri nedir konu başlığı hakkında daha ayrıntılı bilgi edinebilmenizini sağlayacak en sağlıklı materyaller kuşkusuz ders kitapları olacaktır. Bunun için etkili iletişim konusuyla ilgili Anadolu Üniversitesi yayınlarının yayınladığı derslere YouTube üzerinden erişebilirsiniz.
İletişim Kurarken En Sık Yapılan Hatalar
Kişiler iletişim kurarken bazen isteyerek bazen ise istemsiz olarak bazı hatalar yapabilmektedir. Günlük hayatta iyi iletişim örnekleri oluşturabilmek adına bu hataları minimalize etmek oldukça önemlidir. Bunlar iletişim sürecini genellikle olumsuz şekilde etkileyecek hatalar olabilmektedir. Bu nedenle iletişim kurarken bazı tutum ve davranışlardan uzak durmak gerekmektedir. İletişimde kurarken en sık yapılan hatalar:
- Emir vermek
- Tehdit etmek
- Uyarmak Konuyu saptırmak
- İsim takmak
- Sınamak
- Öğüt vermek
- Eleştirmek
- Yargılamak
- Nutuk çekmek
- Suçlamak
- Alay etmek
Nasıl İyi Bir Dinleyici Olunur?
İletişimde iyi bir dinleyici olmanın faydaları düşünüldüğünden çok daha fazladır. Her şeyden önce etkili bir iletişim kurmak açısından oldukça önemlidir. Kişiler arası iletişimin etkili olabilmesi için gönderinin iyi anlatması kadar alıcının da iyi bir şekilde dinlemesi gerekmektedir. İyi bir dinleyicinin etkili bir iletişimde yapması gerekenler ise genel anlamıyla her birimizin aşina olduğu davranışlardır. Nasıl iyi bir dinleyici olunur:
- Dikkatini karşısındaki kişiye verir.
- Konuşmacıyı sözünü kesmeden dinler.
- Göz teması kurar.
- Son sözü söylemek için çabalamaz.
- Dinlerken vereceği cevabı düşünmez.
- Yargılamadan, suçlamadan dinler (önyargılı değildir).
- Duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışır.
- Dinlerken başka bir işle meşgul olmaz.
- Konuşmacının sözlerine olduğu kadar sözsüz mesajlarına da dikkat eder.
- Konuşmacının duygu ve düşüncelerine anladığını gösteren sözlü ifadelerde bulunur.
