İnsan vücudunda demir miktarının düşük olması, kırmızı kan hücrelerinin yeterli miktarda oksijenlenememesine ve buna bağlı olarak daha az üretilmesine neden olmaktadır. Bu sonuca göre doku ve organlardaki oksijen miktarı azalır ve halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi ve konsantrasyon bozukluğu gibi şikâyetler meydana gelir. Demir minerali besinler yoluyla vücuda alınmaktadır. Demir mineralini vücudun ihtiyacı kadar depolama ve serbest bırakma işi ise ferritindir. Peki, ferritin nedir?
Demir mineralinin çözünmesi, depolanması ve salınmasından sorumlu olan bir çeşit protein kompleksi. Halk arasında bilinen şekliyle ise ferritin, demir deposudur. Ferritin genel olarak hücrelerde ve eser miktarda da kan dolaşımında mevcuttur.
İnsanların vücudundaki ferritin miktarı birtakım laboratuvar testleri ile ölçülmektedir. Bu test sayesinde vücutta depolanan demir seviyesi kolay bir şekilde öğrenilebilir.
Ferritin Düşüklüğü Neden Olur?
Vücuttaki demirin depolanmasını ve salınımı sağlayan ferritin protein miktarının olması gereken değerlerin altında olması ferritin düşüklüğüdür. Ferritin düşüklüğü, kısaca vücuttaki demir depolarının boş olduğuna işaret etmektedir. Halk arasında ise insanlar bu durumu, genellikle “kansızlık” olarak bilmektedir. Kansızlık olarak tabir edilen demir eksikliği, ferritin miktarının eksikliğinin bir sonucudur. Demir mineralinin vücutta az miktarda olması ise alyuvar üretimini olumsuz yönde etkilemektedir. Bunun sonucunda ise demir eksikliği anemisinin ortaya çıkması olasıdır. Peki ferritin düşüklüğüne neden olan etkenler nelerdir?
Kanımızda ferritin oranının düşük olması; aşırı çay, kahve tüketimi ile düzensiz ve sağlıksız beslenmeden dolayı meydana gelmektedir. Diğer etkenler ise adet, hamilelik, emzirme olabilir. Ferritin düşüklüğüne neden diğer durumlar ise şöyle açıklanabilir:
- Kısa zamanda sık bir şekilde doğum yapmak
- Düşük yapmak
- Kürtaj olmak
- Aşırı derece pişirilmiş ve işlenmiş et tüketmek
- C vitamini eksikliği
- Mide ve bağırsak sorunları
- Kronik hastalıklar
- Kan kaybı
YETİŞKİNDE DEMİR EKSİKLİĞİ TANI VE TEDAVİ KILAVUZU çalışmasında ferritin düşüklüğü belirtilerine dair tüm detaylara ulaşabilirsiniz.
Ferritin Düşüklüğünün Belirtileri
Vücudumuzdaki demir seviyesinin düşmesi ile ferritin seviyesinin düşeceğini artık biliyoruz. Ferritin miktarının düşük olması doku ve organların yeterince oksijenlenememesine neden olmaktadır. Bunun sonucunda ise doku ve organların işleyişi bozulmaya başlar ve birtakım rahatsızlıklar ortaya çıkar. Ferritin miktarının düşüklüğü az veya orta seviyelerdeyse kişi bunu fark etmeyebilir. Ancak normal değerlerin çok altında olan ferritin miktarı birtakım sorun ve rahatsızlıklarla kendisini belli etmeye başlayacaktır. Ferritin düşüklüğünün en genel belirtileri şu şekildedir:
- Halsizlik ve yorgun hissetme hali
- Uyuşuk olma durumu
- Sabahları zor uyanma
- Anksiyete
- İştahta azalma
- Toprak ya da kireç yeme isteğinin meydana gelmesi
- Baş dönmesi
- Baş ağrısı
- Kulaklarda çınlama
- Üşüme hissi
- Unutkanlık
- Sık bir şekilde sinirli olma durumu
- Konsantre olamama
- Saçlarda dökülme
- Kaşıntı
- Cildin solgun görünmesi
- Cilt kuruluğunun meydana gelmesi
- Tırnakların kolay kırılması ve çizgili görüntü
- Nefes almada güçlük
- Cinsel istekte düşme
Ferritin Düşüklüğü Tedavisi
Ferritin düşüklüğünün tedavisinde yapılan ilk iş demir depolarının neden boş olduğunun araştırılmasıdır. Örneğin; kanamaya sebep olan ülser veya yoğun adet kanamalarından kaynaklanan ferritin düşüklüğü bu sorunların giderilmesiyle tedavi edilebilmektedir. Ancak tüm ferritin düşüklükleri bir hastalığa bağlı olmayabilmektedir. Bu durumda ise hekimin önerdiği; şurup, damla, kapsül formlarındaki oral demir takviyeleri kullanılır. Kimi durumlarda ise hekimler damardan demir takviyesini uygun görmektedirler.
Tüm bunların dışında farklı tedavi yöntemleri ile de ferritin düşüklüğü tedavi edilebilir. Hekimin uygun gördüğü diyetler uygulanabilir. Bu tedaviye yönelik diyetler genel olarak C ve B12 vitamini açısından zengin besinleri, yumurta, balık, kırmızı et, pekmez, üzüm gibi besinleri içerir.
Ferritin Yüksekliği Neden Olur?
Vücuttaki ferritin miktarının yüksek olması gerekenden fazla bir şekilde demir depolanması anlamına gelmektedir. Doğal yollarla atılamayan fazla miktardaki demir, kan transfüzyonu sonrasında yükselme göstermektedir. Bu durum ise ciddi oldukça ciddi sonuçlara neden olabilmektedir. Örneğin, organ fonksiyonlarında bozulma ve kalp-damar sorunları ortaya çıkabilir. Bundan dolayı ihmal edilmemesi ve ciddiye alınması gereken bir rahatsızlıktır. Peki ferritin yüksekliği neden olur?
Ferritin yüksekliğinin nedeni genel olarak iltihaplı hastalıklar, kronik hastalıklar ve aşırı derecede alkol tüketiminden kaynaklanan karaciğer hastalıklarıdır. Ferritin yüksekliğine neden olan diğer hastalıklar ise şunlardır:
- Tip 2 Diyabet
- Hipertiroidi
- Lösemi
- Hepatit C
Ferritin Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir?
Ferritin yüksekliğinin ne olduğu ve nedenlerini öğrenen birçok insan “Ferritin yüksekliğinin belirtileri nelerdir?” sorusunu sormaktadır. Buna göre ferritin yüksekliğinin belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Cinsel istekte azalma
- Çarpıntı
- Halsiz ve yorgun hissetme
- Karın ve göğüste ağrı
- Eklem ağrısı
- Ciltte koyulaşma
- Kilo kaybetme
Ferritin Yüksekliğinin Tedavisi
Ferritin yüksekliğinin tedavisinde öncelikle yapılan şey, hastalığın sebebinin araştırılmasıdır. Araştırma sonucunda ferritin seviyesinin yüksek olması bir hastalığa bağlı değilse genelde ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Bazı durumlarda ise ilaç tedavisine bile ihtiyaç duyulmadan beslenmede birtakım değişiklikler yapılarak ferritin seviyesi normale getirilebilmektedir. Tedavi için uygulanan diyette genel olarak hekimler kahve, yeşil çay gibi kalsiyum yönünden zengin besinlerin tüketilmesini önermektedir. Ayrıca çinko, magnezyum gibi minerallerin alınması da tedavi için oldukça önem teşkil etmektedir.
Yine aynı şekilde bu durumlarda önerilen bir diğer yol ise kan bağışıdır. Kan bağışı vücutta depolanan demir miktarını düşüreceğinden rahatsızlığın giderilmesinde önemli rol oynamaktadır.
Sağlık içeriklerine ilginiz varsa, İnsülin Direnci Nedir? yazımızı da severek okuyacağınızdan eminiz.