Galileo Neyi İcat Etmiştir? Galileo Galilei Hayatı ve Tüm Buluşları

Galileo Galilei; bir gökbilimci, matematikçi, fizikçi, filozof ve profesör. Özellikle uzayla ilgili keşifleri modern fizik ve astronomi için oldukça önemli. Günümüzde de modern bilimin en önemli isimlerinden biridir. Ancak yaşadığı dönemde sapkın biri olarak suçlandı ve cezalara çarptırıldı. Peki, Galileo neyi icat etmiştir? Yasaları ve buluşları nelerdi?

Öncelikle kilisenin inandığı dünyanın dönmediği ve merkezi olduğu görüşüne karşı çıkmıştır. Bu nedenle kilise ile ters düştü ve cezalara çarptırıldı. Dolayısıyla “Galileo neyi icat etmiştir” sorusundan önce onun hayatını anlatacağız. Böylece yaşadıklarını daha iyi anlayacağız. Hazırsanız Galileo Galilei’nin hayatını hep birlikte okuyalım.

Galileo Galilei’nin Hayatı

Galileo Galilei, 15 Şubat 1564 yılında İtalya’nın Pisa kentinde dünyaya gözlerini açtı. Doğduğu yer monarşi yönetimi olan Floransa’ydı. Tanınmış müzisyen Vincenzo Galilei ve Giulia Ammannati’nin altı çocuğunun en büyüğüydü. İlk öğrenimini Floransa’da tamamlamış daha sonra tıp öğrenimini tamamlamak için Pisa Üniversitesi’ne başlamıştı. Ancak kötü ekonomiden dolayı öğrenimini yarıda bırakmak durumunda kalmıştır.

Her zaman müthiş bir hırsa ve zekaya sahip olan Galileo Galilei, başta matematik ve fizik olmak üzerw birçok konuyla ilgilendi. Pisa’da olduğu süre boyunca da Roma Katolik Kilisesi tarafından “dünya sabittir” düşüncesiyle tanışmıştı. Galileo, zamanının entelektüelleri gibi bu görüşü desteklemişti. Okuldan ayrılmadan önce de profesör olma yoluna girdi.

Okulu bırakması, onun profesör olmasına engel olmadı. Çünkü bu süreçte matematik eğitimi almaya devam etti ve kendini geliştirdi. Birçok konuyla ilgili araştırmalarına devam etti. Küçük miktarların tartılmasının hidrostatik prensibini tanımlayan “Küçük Denge” isimli eserini 2 yılda oluşturdu. Bu yayınıyla büyük bir üne kavuştu ve 1589’da Pisa Üniversite’sinde öğretim görevlisi oldu.

Galileo Galilei ve Aristo’ya Eleştirileri

Çalışmalarında Aristo’ya karşı sert eleştiriler verdiği için meslektaşları arasında itici görülmeye başladı. Bu nedenle 1952 yılında da Pisa Üniversitesi’ndeki görevinden ayrıldı. Ancak Galileo’nun pes etmeye niyeti yoktu. Hız kesmeden Padua Üniversitesi’nde geometri, mekanik ve astronomi dersleri almaya başladı ve şöhretini, misyonunu daha da arttırdı.

İlerleyen süreçte teleskobu icat etti ve Dünya’nın güneş etrafında döndüğünü fark etti. Bu noktada Galileo’nun karşısına birçok sorun çıkmaya başladı. Çünkü Aristo’nun dünyanın sabit durduğuna ve evrenin merkezi olduğuna dair görüşleri Katolik doktrini haline gelmişti. Yaptığı incelemeler sonucunda görüşünü söylediğinde ise Kilise ile de ters düşmeye başladı.

Kopernik teorisini destekleyen Galileo Galilei, Kopernik teorisinin inanmış olduklarının İncil ile çelişmediğini anlatan bir mektup yazdı. Ancak Kilise, Kopernik teorisini sapkınca buluyordu ve bu nedenle de Galileo’ya bu teoriyi tutmama, öğretmeme gibi emirler verdi. Galileo da hem sadık bir Katolik olduğu hem de yaşamında zorluk yaşamamak istediği için bu emre 7 yıl boyunca itaat etti.

Galileo Galilei Kilise Tarafından Cezalandırılması

Sene 1623’e geldiğinde Galileo’nun arkadaşı, Cardinal Maffeo, Papa olarak göreve başladı. O, Galileo’nun astronomi çalışmalarına devam etmesi için izin verdi. Ancak hiçbir şekilde Kopernik teorisini savunmayacaktı. Galileo ise 1632 yılında “İki Baş Dünya Sistemi Hakkında Diyalog” eserini kaleme aldı ve Kopernik teorisini savunmayı sürdürdü.

Kilise, bu olanlara karşı çok hızlı şekilde tepki verdi ve Galileo’yu Roma’ya çağırdılar. Engizisyon davası, çok uzun sürmüştü ve başlarda saygılı olsa da zamanla durum çirkinleşmeye başlamıştı. Galileo, işkencelerle tehdit edilmişti, sonunda da Kopernik teorisini desteklediğini açıkladı. Kilise ise bu duruma karşılık olarak onu sapkın ilan etti. Kalan yılları için ev hapsine mahkûm edildi.

Ziyaretçilerinin olmaması ve eserlerinin İtalya dışında basılmaması için emir verilmişti. Ancak Galileo Galilei, tüm bunları görmezden geldi. 1634 yılında kuvvetler ve madde etkilerini anlatan bir çeviri yayınladı. Bir yıl geçtiğinde ise “İki Baş Dünya Sistemi Hakkında Diyalog” kopyaları engellemelere rağmen Hollanda’da yayımlandı. Bu eseri, onun ev hapsine mahkûm olmasına neden olan eseriydi.

Galileo’nun tehdit edildiği işkence türleri neler miydi? Gelin, birlikte öğrenelim: Engizisyon İşkenceleri Nelerdi?

Galileo Galilei Ölümü

Sene 1638’e geldiğinde Galileo, hala daha ev hapsindeydi ve artık kör olmuştu. Sağlık durumu da her geçen gün çok daha kötüye gidiyordu. Tarih 8 Ocak 1942 olduğunda yaşadığı kalp çarpıntısı nedeniyle hayata veda etti. Galileo Galilei, bugün modern fizik için çok önemli bir bilim insanı olsa da yaşadığı dönemde hiç anlaşılmamıştı.

Kilisenin Pişmanlığı

Tabii, gelişen teknoloji sayesinde Kilise artık bilimdeki gerçeği inkâr edemedi. 1758 yılında Kopernik teorisini destekleyen eserlerin yasağı kaldırılmaya başlandı. Ancak Vatikan 1820 yılına dek Güneş merkezli sisteme muhalifliğini sürdürmüştü. 20. yüzyıla gelindiğinde ise birkaç Papa, Galileo Galilei’nin çalışmalarını kabul etti. 1992 yılında Papa 2. John Paul, değerli bilim insanı Galileo için Kilise’nin ona yaşattıklarından dolayı özür diledi.

Galileo Neyi İcat Etmiştir?

Zorluklarla geçen hayatına Galileo, birçok icat sığdırmıştır. Böylece birçok konuda bizden önceki ve günümüzdeki bilim insanlarına katkıda bulunmuştur. Galileo Galilei yaptığı çalışmalar, hem çeşitli icatları bulmasına hem de yeni yasalar ortaya çıkarmasına yardımcı olmuştur. Öyleyse ilk olarak Galileo neyi icat etmiştir? Hep birlikte inceleyelim.

Teleskop

Galileo Galilei, 1609’lu yıllarda uzak mesafeleri gözlemlemeyi sağlayan bir icatla ilgili haber aldı. Bu Hollandalı Hans Lippershey tarafından oluşturulmuştu ve çıplak gözle görülemeyen yıldızların görülmesine olanak tanıyordu. Galileo, astronomi meraklısı biri olduğundan dolayı teleskobun kendine uygun bir versiyonunu yaptı.

Yapmış olduğu teleskop ise Lippershey’in versiyonundan biraz daha farklıydı. Çünkü Galileo, teleskobunda matematikten de yararlanmıştı. Böylece görüntüyü altı kata kadar büyütebildi ve yakınlaştırdığında da nesneleri bozmadı. Daha doğrusu, Galileo Galilei’nin teleskobu, döneminin en net gösteren teleskobu olarak biliniyordu.

Termometre

1593 yılında Galileo Galilei, sıcaklık değişiminin ölçeklerle hesaplamasına izin verdiği için kendinden öncekilere göre farklı termometre yapmıştır. Bu nesne, sıcaklığa bağlı olarak hareket eden hamur topraklarıyla dolu bir kaptan oluşuyordu. Ambalajların her biri de belirli derecelerle işaretlendi. Su, ambalajın sıcaklığına bağlı olarak yükseliyor veya alçalıyordu.

Günümüzde kullandığımız termometreler, çok daha karmaşık mekanizmalardan oluşuyor. Bu sayede de sıcaklıklar hesaplanıyor. Ancak bunların icat edilmesi de Galileo Galilei’nin icat ettiği termometre ile alakalıdır. Onun katkıları göz önüne alınarak geliştirilen termometreler, teknoloji ilerledikçe daha net sonuçlar vermeye başlamıştır.

Bilancetta

Bilancetta, 1597 senesinde bilim insanı tarafından yaratılan bir tür cadıydı. O zamanlarda pek çok kişi onu elde ederek astronom tarafından yapılan ilk ticari alet olarak kullanıyordu. Bazı tüccarlar, döviz kurlarını hesaplarken; ordu ise, silah yükünü ölçmek iin kullanırdı. Galileo, Arşimet prensipleriyle metalleri havada ve suda tartıp yeni çözümler buldu.

Bu alet, genel olarak yarım daire biçiminde bir parça üzerinde hareket eden iki cetvelden meydana geliyordu. Tartılması gereken madde, suyun içine koyulurdu. Böylece altın ve gümüşün ağırlıkları ölçülürdü. Zaman içinde birçok değişikliğe uğramıştır. Ancak hala daha günümüzde de kullanılmaya devam ediyor.

Mikrometre

Mikrometre, her bir uydu ile Dünya arasındaki mesafeyi hesaplamak için tasarlanan bir icattı. Yirmi eşit bölmeli cetvelden oluşurdu ve en önemli özelliklerinden biri, teleskobun içine yerleştirilmesiydi. Zaman içinde de gelişen bir alet olarak bilinmektedir. Öyle ki, çok küçük boyuttaki nesneleri ölçmemizi sağlayan bir araç olarak karşımıza çıkar.

Celatone

Galileo tarafından bulunan celatone, Jüpiter’in uydularını görmek için yapılan bir alettir. Ayrıca denize olan uzaklığı hesaplamaya izin veren bir cihazdır. Aynı zamanda teleskopla da birleştirilebiliyor ve gövde şeklindeki bir nesneden meydana geliyor. Sürekli hareket halinde olan bir gemide kullanılmak için tasarlanmıştır.

Galileo’dan Kaçış

Bir sarkaçlı saatten oluşan tasarıma, Galileo’dan Kaçış ismi verilmişti. Yapılmaya başlaması, 1637 yılına dayanır ve sarkaçlı saatin ilk örneği olarak kabul edilir. Yine, eşapman saati olarak da bilinmektedir. O dönemlerde Galileo Galilei, oldukça yaşlıydı ve kör olmuştu. Bu nedenle çizimi, oğlu tarafından babasını dinleyerek yapıldı. İcadın yapımına başlamışlardı ancak her ikisi de proje tamamlanmadan hayata gözlerini kapattı.

Galileo Galilei Yasaları ve Gözlemleri

Galileo Galilei, sadece yaptığı icatlarla değil, keşfettiği bir dizi yasayla da anılmaktadır. Böylece Isaac Newton gibi önemli fizikçilere de bir rehber olmuştu. Galileo Galilei fizik bilimine katkıları için “eylemsizlik kanunu” gibi birçok teoriyi ortaya attı. Şimdi ise Galileo Galilei’nin en önemli yasaları hakkında bilgi vereceğiz.

Eylemsizlik Kanunu

Bu kanun, hareket eden bir nesnenin kendisini yoldan saptıran bir kuvvet olmadığı sürece hareket etmeye devam edeceğini söyler. Daha sonrasında ise Isaac Newton tarafından da kullanıldı. Örneğin; masanın üstünde kitap durduğunu düşünelim. Eğer biri gelip çekmezse kitap masada sabit bir şekilde durmaya devam eder. Ancak birinin gücüyle hareket edecektir.

Serbest Düşüş Yasası

Galileo Galilei, havasız bir ortamda serbest düşüşteki iki nesnenin ağırlığına bakılmaksızın eşit mesafeleri kat edeceğini düşünmüştü. Bu düşünce eski Aristotelesçi serbest düşüş ilkeleriyle çelişmekteydi. Bu nedenle dönem içinde de çok fazla tartışmaya konu olan bir görüştü. Bunun üzerine Galileo, çeşitli çalışmalarını gerçekleştirmeye başladı.

Teorisini test etmek amacıyla eğimli bir düzlemi tercih etti. Bu eğimli düzlemde birkaç defa düşürdüğü farklı eğimleri ve yüksekliği olan kurşun küreyle denedi. Yapılan deneyden sonra Galileo Galilei, zamanların karesinin kürenin aldığı mesafeyle aynı olduğunu gördü. Böylece kürenin kat ettiği mesafeyle orantılı olduğunu da kanıtlamış oldu.

Sarkaçların Eş Zamanlılık Yasası

Sarkaç prensibi, sarkacın salınım süresinin genlikten bağımsız olduğunu gören Galileo Galilei tarafından keşfedildi. Bunun yerine salınım süresinin ipliğin uzunluğa bağlı olduğu düşünüldü. İlerleyen zamanlar da ise Foucault, çeşitli deneyler gerçekleştirdi. Böylece herhangi bir düzlemde saatlerce sallanan sarkacı geliştirdi. Yani, Galileo Galilei’nin söylediklerini ilerleterek onun bulmuş olduğu teoriyi kanıtlayabildi.

Ay Üzerindeki Dağlar

Kendi tasarladığı teleskobuyla Ay’ı gözlemlemek isteyen Galileo, gördükleriyle şaşkına uğramıştı. Ayın yüzeyi o dönem savunulanın aksine düz ve kusursuz değildi. Aksine dağlar ve kraterler vardı. Bunları keşfederken gölgelerine de bakarak dağların yüksekliklerini hesapladı. Böylece aydaki dağların Dünya’dakilerle benzer olduğunu gösterdi.

Kopernik Teorisi

Galileo Galilei, birçok deney yapmış ve bir teleskopla başlayan incelemeleri, onun kötü durumlara düşmesine neden olmuştu. Yüzünü gökyüzündeki en parlak yıldıza, Venüs’e döndü. Gördüğü şeyler, onu bir defa daha şaşırtmıştı. Venüs de tıpkı ay gibi belirli evrelere sahipti. Bu evrelerin tek bir açıklaması olabilirdi ve o da gezegenin güneş etrafında dönmesiydi.

Venüs, Dünya’nın etrafında dönebilseydi onun evrelerini görmek mümkün olmazdı. Böylece onun düşünceleri Dünya merkezli görüşe ikinci bir darbe vurmuştu. Çünkü bu gözlemleri tamamen Kopernik teorisiyle uyum içindeydi. Yani, Dünya gezegenlerin merkezi değildi, güneş merkezli bir evren vardı. Bunu açıklamasıyla ve inkâr etmemesiyle de çok uzun yıllar cezaya çarptırıldı. Ancak o da biliyordu, “iİnkâr etse de Dünya güneş etrafında dönemeye devam edecekti.”

Jüpiter’in Uyduları

Ünlü astronom, bu defa da yüzünü Jüpiter’e çevirdi. O dönem için teleskobun büyütme gücü, sadece 4 uydu olduğunu göstermişti. Bu uydular da Galileo uyduları olarak bilinir ve isimleri; Io, Gandymede, Europa ve Callisto’dur. Ayrıca bu keşif sayesinde Dünya, Güneş Sistemi’nde tek bir çekim merkezi değil görüşü yıkılmıştır. Tüm gezegenlerin çekim merkezi olabileceği sonucuna ulaşmıştır.

Samanyolu Galaksisi Yıldızları

Galileo Galilei, Samanyolu Galaksisi’nin sadece ışıklı bir şerit olmadığını gözlemlemeleriyle fark etmiştir. Bu galaksi onun gördüğü kadarıyla binlerce yıldızdan meydana geliyordu. Yani, Galileo Galilei, yapmış olduğu teleskobuyla o dönemin kilise inançlarının doğru olmadığını görmüştür. Bu nedenle de çalışmalarını sürekli savunmuştur.

Galileo Galilei Eserleri

Galileo Galilei, yaşamı boyunca birçok çalışma yapmıştır. Ek olarak çeşitli eserleri de kaleme almıştır. Bu eserleri, o dönemlerde yasaklanmış ve bilimin önüne geçilmeye çalışılmıştır. Bazı eserlerini ise aşağıdaki şekilde sıralamamız mümkündür.

• Geometrik ve Askeri Pusula Operasyonları (1604): Galileo’nun yapmış olduğu deneyleri anlatır.
• Staril Messenger (1610): Ayın yüzeyine dair gördüklerini anlatır.
• Söylem (1612): Nesnelerin nasıl suda yüzdüğünü kaleme almıştır. Aristo’nun açıklamalarını bu eseriyle çürütmeyi başarmıştır.
• İki Baş Dünya Sistemine İlişkin Diyalog (1632): Kopernik Teorisini destekleyen eseridir ve Dünya merkezli düşünceyi, tamamen reddetmiştir.
• İki Yeni Bilim (1638): Malzemelerin gücü üzerine yayınlamış olduğu eseridir.

Galileo Galilei eserleri, ilerleyen dünyada bilime birçok katkı sağlamıştır. Yapmış olduğu çalışmalar ile bilim ilerlemiş ve bugünlere kadar gelmiştir. Döneminde yargılanan Galileo Galilei’nin hiçbir şekilde doğruyu bulma hırsından vazgeçmediğini de söylememiz mümkündür. O, yaptığı çalışmalarla ve icatlarıyla kendinden önceki bilim insanlarının teorilerini kanıtlamıştır. Yine, gözleri görmemesine rağmen bilime olan inancı devam etmiştir. Tüm bunlar göz önüne alındığında Galileo’nun değeri gözümüzde daha da artmaktadır.