Psikolojik Perspektifte Guguk Kuşu Film Analizi

Orijinal ismi One Flew Over the Cuckoo’s Nest olan Guguk Kuşu filmi, 1975 yılında yayınlanmış olmasına rağmen hala popülaritesini koruyor. Türkçe adının Guguk Kuşu olmasındaki sebep ise “Cuckoo” kelimesinden kaynaklanıyor. Bu kelime her ne kadar guguk anlamına gelse de diğer yandan argoda “Deli” anlamını taşımaktadır. Buradan da “Deliler diyarından biri geçti”anlamını çıkartabiliriz. Bu içerikte Guguk Kuşu film analizi hakkında detayları sizler için paylaşıyoruz.

1962 yılında Ken Kesey tarafından yayınlanan kitapla aynı ismi taşıyan filmin yapımcısı, Milas Forman’dır. 1975 yılında vizyona giren yapım, yıllar geçmiş olsa bile en sevilenler arasında yer almaktadır. Film yayınlandıktan sadece 1 yıl sonra 9 dalda ödüle aday gösterilmiş ve 5 ödül almıştır. Üstelik İsveç’te tam 12 yıl vizyonda kalarak Dünya rekoru kırmıştır. 

Yeşil Yol film analizi yazımıza da göz atabilirsiniz.

Guguk Kuşu Film Konusu

Psikiyatri hastanesinde geçen bir hikâyeyi anlatan Guguk Kuşu film konusu genel olarak ana karakter olan McMurphy’nin etrafında dönmektedir. 38 yaşında olan McMurphy, oldukça lider ruhlu bir karakterdir. 15 yaşındaki bir kıza tecavüz etmesi sonucu hapishaneye kapatılır ve buradan kaçamadağı için akıl hastası taklidi yapmaya başlar. Tutarsız ve normal olmayan davranışları fark edilir. Böylece hapishaneden alınıp akıl hastanesine kapatılır. 

McMurphy hastanedeki günlerini kart oynayarak, sigara içerek ve zaman zaman taşkınlık çıkararak geçirmektedir. Hastanede çalışan doktor ve hemşireler de aslında onun deli olmadığını anlasalar da burada kalmasına müsaade ederek sorunlarını çözmesi için fırsat tanımışlardır. Pek çok kez kavgaya karışan ve şiddet yanlısı olan karakter, diğer hastalarla olan ilişkisini de sağlam tutmaya çalışmaktadır. 

Guguk Kuşu Oyuncuları

1975 yılında yayınlanan film, 5 dalda Oscar ödülü kazanmıştır. Bu yapımla Oscar ödülüne layık görülen ve McMurphy ana karakterine hayat veren oyuncu Jack Nicholsan’dır. Filmde yer alan oyunculardan bir diğeri ise Danny DeVito’dur. Bu oyuncu, Martini karakterini canlandırmaktadır. Filmde adından en çok bahsettiren karakterlerden biri olan Billy’i ise Brad Dourif canlandırıyor. 

Genel olarak hemşire, doktor ve akıl hastalarının yer aldığı filmde psikolojik detaylar oldukça fazla. Guguk Kuşu oyuncuları tarafından canlandırılan her bir karakterin farklı bir hikâyesi ve hastalığı mevcut. Başrolde yer alan McMurphy; sahip olduğu kavgacı, laf dinlememe ve sorumsuzluk özellikleriyle antisosyal kişilik bozukluğuna sahip bir kişi olarak karşımıza çıkıyor. 

Guguk Kuşu Karakter Analizi

Filmde genel anlamıyla psikolojik rahatsızlıklara sahip bireyler yer alıyor. Kimisi gerçekten hasta, kimisi ise ceza almamak için rol yapıyor. En dikkat çekici karakterlerden biri olan McMurphy, diğer hastaların yaşam sevincini tekrar kazanmasını sağlamaya çalışırken hemşire ile sürekli çatışma halindedir. Ayrıca Guguk Kuşu’nda en dikkat çekici karakterlerden bazıları şunlardır:

• McMurphy
• Billy
• Harding
• Şef

Karakterin aynı zamanda diğer hastalarla olan ilişkisinde toplumun dışlanan bireylerine karşı nasıl bir tutum izlediği de görülebilir. Filmde yer alan tüm karakterlerin karakter analizleri için yazının devamını okuyabilirsiniz. 

McMurphy

Guguk Kuşu film analizi içerisinde görebileceğiniz ana ve en önemli karakterlerinden biri olan McMurphy’nin antisosyal kişilik bozukluğuna sahip olduğu görülmektedir. 5 kez saldırı ve tecavüz suçu ile tutuklanan daha sonra hapishaneden alınıp akıl hastanesine yatırılan karakterin aslında deli olmadığı hakkında görüşler de vardır. 

Karakterin kendisine serseri imajını yakıştıran bir yönü vardır. İnsanlarla iletişimi iyi olmayan sosyopat McMurphy, kendisine ve çevresine kötü davranmasına rağmen pişmanlık duymamaktadır. Bu yönleri karakterin antisosyal kişilik bozukluğuna sahip olduğunu kanıtlar niteliktedir. 

İstediğine ulaşamayan karakter uygunsuz hareketler yaparak sosyopat bir kişiliğe sahip olduğunu açıkça belli eder. Ek olarak diğer hastalara hastanenin kötü bir yer olduğunu ve iyileşmek yerine kaçılması gerektiğini aşılamaya çalışır. Bu da akıl sağlığının normal olmadığını ortaya koyan örneklerden biridir. 

Antisosyal kişilik bozukluğu rahatsızlıklarından biri de kurallara uymamaktır. Sürekli sinirli ve saldırgan olan karakter daha önce yaptıklarından ders almayıp tekrar yapabilecek potansiyele sahip. Karakterin hastaneye ilk geldiğinde 15 yaşındaki bir kıza tecavüz ettiğini herhangi bir bahane üretmeden açık açık söylemesi, ne kadar bozuk bir kişiliğe sahip olduğunu gösterir. 

Billy

Filmde yer alan bir diğer önemli karakter ise Billy. Kekeleme rahatsızlığı bulunan Billy’nin hareketleri gözlemlendiği zaman şizofreni tanısı koyabilmek mümkündür. Ek olarak kekemeliğin net şekilde bir nörolojik sebebi olmasa da anksiyete ve depresyonun bunu tetikleyebildiği gözlemlenmiştir. Aynı zamanda Billy’nin kekeme olması ailesinde obsesif-kompulsif rahatsızlık olabileceğini de göstermektedir. 

Billy’nin bir diğer göze çarpan özelliği ise aşırı çekingen olmasıdır. Örnek vermek gerekirse karakterin hoşlandığı kıza bir türlü açılamaması sosyal kaygı bozukluğuna sahip olduğunu gösterir. Tabii ki birine sevdiğini söylemek çekinilmesi gereken normal bir durum olarak görülebilir. Fakat Billy’nin hastaneye yatırıldığı günden beri çekingen ve ekstra hassas bir karakterde olması, ruh sağlığının normal olmadığını gösteren durumlardan biridir. 

Billy bir terapi sırasında kız arkadaşına evlilik teklifi ettiğini söylemiştir. Ancak annesiyle konuşan hemşire karakterin evlilik teklifi etmediğini hatta hiçbir şekilde görüşmediğini dile getirmiştir. Kafasında senaryolar kurup bunlara göre yaşayan Billy’e bu örneklere göre şizofreni tanısı koyulmuştur. 

Harding

Guguk Kuşu psikolojik analiz aşamalarında şizofreni olduğu düşünülen bir diğer karakter ise Harding’dir. Bu karakter eşinin sürekli olarak başkalarıyla görüştüğünü söyler. Fakat bunun için herhangi bir delil sunamamaktadır. Eşine karşı oldukça kıskanç olan Harding, bu durumu takıntı haline getirip psikolojik sorunlar yaşamaya başlamıştır. Aynı zamanda homoseksüel olan karakter, toplum tarafından dışlanma endişeleri de yaşamaktadır.

Filmde birkaç sahnede en ufak bir olayda arkadaşlarının ona saygı duymadığını düşünüp abartı tepkiler veriyor. Bu durum, Harding’in özgüven düşüklüğü yaşadığının da bir göstergesidir. Kendine güvenmeyen, alıngan ve kafasında kuran karakterin bu özelliklerine dayanılarak şizofreni olduğu söylenilebilir. 

Şef

Guguk Kuşu film analizi içerisinde yer alan karakterlerden olan Şef, iletişimden kaçmaya çalışan ve toplumdan uzak duran bir roldedir. Hareketleri de oldukça yavaştır ve geceleri uyumakta zorlanan düşük enerjili biri olduğunu söylemek mümkündür. Şefin bu özelliklerinin depresyonda olduğunu gösteren belirtiler olduğu da görülmektedir. 

Depresyonun hayattan zevk almama ve uykuya dalmakta zorluk çekmek gibi spesifik belirtileri olduğunun düşünüldüğü zaman, Şefin birçok özelliğinin belirtiler ile örtüştüğünü görebilirsiniz. 

Guguk Kuşu Filminde Kullanılan Teknikler

Filmin ana teması, psikolojik rahatsızlıklar ve bu rahatsızlıklara sahip olan hastaların yaşadıklarıdır. Akıl hastanesinde geçen filmde çeşitli psikolojik teknikler de kullanılmıştır. Yapım içerisinde en yoğun kullanılan yöntemlerden biri, grup terapisidir. Hastalar için düzenlenen etkinlikler de bu terapiye dahil edilebilir. 

Biyolojik tedavi yöntemlerini de gördüğümüz bu filmde elektrokonvulsif yöntemi uygulanmıştır. Yöntem, depresyon gibi rahatsızlıklarda vücudun şakak bölgesinden belirli bir voltajda elektrik gönderilmesiyle uygulanır. Herkes üzerinde otorite kullanılırken McMurphy üzerinde kurulamamıştır. Bu yüzden karakterin beyin işlevlerine son vermek amacıyla filmin son sahnesinde uygulanmıştır.

Guguk Kuşu Film İncelemesi

Filmde hastaları cezalandırma amacıyla elektroşok tedavisi uygulanır. Bu yönü ile kötü bir isme sahip olan hastane, antipsikiyatrist bakış açısını güçlü bir şekilde yansıtıyor. 

İnsanları psikolojik açıdan zapt etme konusunda nasıl bir güç kullanılması ya da kullanılmaması gerektiğini gösteren yapım aracılığıyla asıl amacın doktor ve hemşirelerin hastalara yardım etmek istemesi olduğunu görüyoruz. Aynı zamanda hastaları zapt ederken kullanılan tekniklerin oluşturduğu travmalar da Guguk Kuşu film analizi arasında yer alır.

Guguk Kuşu Filmi Hakkında Görüşler

Film hakkında psikiyatrist, psikolog ve sosyologların çeşitli görüşleri mevcuttur. Ünlü sosyolog Erving Goffman da bu film hakkında farklı fikirleri savunmuştur. Goffman’a göre filmin neredeyse tamamında (kıyafetlerde, dolapta, ışıklarda) beyaz rengin kullanılması, metaforik soğukluğu temsil eder. Hastalar üzerinde hâkimiyet kurmaya çalışan hemşire Ratched ise otoriteyi yansıtıyor. 

Filmde yer alan bir sahnede düzenin içerisinde olduğumuzu ve istesek de istemesek de o durumu değiştiremeyeceğimizi gösteriyor. Buna örnek olabilecek en önemli sahne, McMurphy’nin beyzbol maçı izlemek istemesi, fakat hemşirenin buna müsaade etmemesidir. Hemşirenin izin vermemesine rağmen bu olay oylamaya sunulur ve oy çoğunluğu izlememe yönünde sonuçlanır. 

Goffman’ın filmde dikkatini çeken bir diğer sahne ise Billy ile ilgilidir. Billy, bir kadınla birlikte olduktan sonra Ratched bu durumu Billy’nin annesine söyleyeceğini dile getirir. Anne kelimesini duyan karakter panik olur ve kekelemeye başlar. Annesinin baskıcı bir karaktere sahip olduğunu ve üzerinde olumsuz etkiler doğurduğunu gösterir. 

Guguk Kuşu Filminin Oyuncular Üzerindeki Etkisi

Film çekilmeden önce ekip, Oregon Salem’de bir psikiyatri hastanesinin kliniğinde haftalar geçirmiştir. Forman bu sayede filmin çok daha gerçekçi olabileceğini düşünmüştür. Oyuncular, hastaları gerçekçi bir şekilde gözlemleyerek rollerini daha realist bir şekilde canlandırmıştır. Gece gündüz hastanede bulunmak, aktörlere hayatın gerçekliğini öğreterek rollerine adapte olmalarını kolaylaştırmıştır. 

Filmin geneli aslında bize akıl hastanesindeki hastaların sıradan insanlara göre daha deli olmadığı mesajlarını vermektedir. Burada normal hayattaki insanların da aslında tedavi altındakiler kadar deli olduğunu ve onlara da aynı saygı ile yaklaşmamız gerektiğini çıkarabiliriz. Özetle filmin sistem eleştirisi ve o zamanın psikiyatrik tedavi yöntemlerine eleştiri olarak çekildiğini söyleyebiliriz. 

Guguk Kuşu Filminin Toplumsal Eleştirideki Rolü

Guguk Kuşu filmi, birçok toplumsal eleştiriyi yansıtan gerçekçi bir yapıt olarak öne çıkar. Akıl hastanesindeki yozlaşmış sistemi ve toplumdan dışlanan bireyleri ele alan filmde bir dizi toplumsal eleştiri görebilmek mümkün. Filmde özellikle akıl hastanesindeki hastaların koşulları ve tedavi edilme yöntemleri eleştirilir. 

Filmi izlediğimizde hastaların ruh sağlığının ilk planda olmadığını, daha çok disiplin ve kontrol üzerine odaklanmış bir sistem bulunduğunu görebiliriz. Özellikle hemşire Ratched’in otoriter yapısı, hastaların duygusallığını bastırarak onurlarının zedelenmesine yol açar. Aynı zamanda toplumun farklılıklarına karşı bir eleştiri de fark etmek mümkündür. Karakterlerin çoğu, toplum tarafından dışlanan ve normal olmayan bireylerdir. 

Guguk Kuşu film analizi sayesinde insanın kendisini keşfetme sürecinin de ele alındığını görebilirsiniz. McMurphy karakterinin diğer hastalarla olan ilişkisi ve onlara verdiği cesaret ile kendi potansiyellerini keşfetmeleri dikkat çekicidir. Doktorların ve hemşirelerin hastalara olan yaklaşımı ise kötüye kullanılan otorite ve kontrol gücünün hastalar üzerindeki etkisini görebilmemizi sağlar.