Alman Gençlik Edebiyatı Ödülü alan Momo eseri, etkileyici unsurlarıyla yaşlı, genç demeden birçok kişinin beğenisini kazanmıştır. Öyle ki milyonlarca kişinin severek okuduğu bu kitap 40’tan fazla dile çevrilmiştir. Biz de bu içeriğimizde Momo eseriyle alakalı size detaylı bilgi vereceğiz. Hazırsanız Momo kitap özeti, konusu ve incelemesi hakkında detaylara geçelim.
Momo Kitap Özeti
Yerli halkın dışında kimsenin bilmediği, ağaçların arasında harap olmuş bir amfi tiyatro vardı. Bu harabe tiyatronun devlet tarafından korunduğu söyleniyordu. Aynı zamanda bu harabe tiyatroda bir küçük kızın yaşadığı söylentiler arasındaydı. Adının Momo olarak bilinen bu kızı görmek için halk, bu amfi tiyatroya gider.
Momo, halkın onu kovacağını düşündüğü için ilk etapta kimseyle konuşmaz. Ancak daha sonra onların iyi insanlar olduğunu anlar ve konuşur. Yerli halk, Momo’nun bu yalnızlığına çok üzülmüştür. Fakat kimse, onu evlat edinmeye cesaret edememiştir. Bu nedenle harabe tiyatronun daha güzel olmasını isterler. Orayı Momo’nun evi yapmaya karar verirler. Momo, bu tanışmadan sonra halkla ve çocuklarla çok iyi anlaşır. Gigi ve Beppo isminde iki yakın arkadaşı olur.
Herkesin sevgisini kazanan Momo, harika bir dinleyici olarak dikkat çeker. Çevredeki herkes, küçük kıza yardım ederler ve dertlerini anlatırlar. Böylece bu dertlerin çözümünü ona anlatırken bulurlar.
Momo’nun yakın arkadaşlarından biri olan Beppo, yaşlı ve sabahtan akşama kadar kaldırımları süpüren biridir. Bu harabe tiyatronun yakınında bulunan taş ve tenekelerle yaptığı evde yaşar. Genel olarak çevredeki herkes, Beppo ile dalga geçer. Bunun nedeni, Beppo’nun her şeyi çok fazla düşünmesiyle alakalıdır. Öyle ki bazı zamanlar bir gününü sadece düşünerek geçirir. Konuşurken de kelimelerin anlamalarını düşünerek karşısındaki kişiye cevap verir.
Momo’nun diğer yakın arkadaşı Gigi ise dalgın, genç ve sürekli yüzünde gülümseme olan biridir. Onun hayali, bir gün çok zengin olup refah içinde bir hayat yaşamaktır. Belirli bir işi yoktur ve karşısına çıkan her işi yapar. Bulundukları bölgeye gelen turistlere rehberlik eder. Onlara güzel hikayeler anlatır. Momo’yla tanıştıktan sonra çok daha güzel hikayeler anlatmaya başlar.
Duman Adamlar Gelir
Herkes, bu bölgede mutlu mesut yaşarken ansızın beklenmeyen bir olay yaşanır. Ortaya duman adamlar çıkar ve zaman tasarrufçusu olduklarını iddia ederler. Duman adamlar, insanların her işini hemen yapmasını ister. Geri kalan zamanlarıyla da kendileri beslenir. Onların vazgeçemediği yaşam kaynaklarından biri, sigaradır.
Duman adamların amacı, insanları yok edip kendi hükümlerini kurabilecekleri bir dünya yaratmaktır. Momo, duman adamların bu hain planını anlar ve engel olmak ister. Duman adamların bu durumunu herkese anlatmaya başlar. Bu durumu anlayan Duman adamlar, Momo’ya engel olmak için plan yapar. Artık halk çok daha yoğundur ve kimsenin amfi tiyatroya gidecek vakti yoktur.
Bu yaşananlardan sonra Momo, Kassiopeia ismindeki kaplumbağa olan arkadaşıyla gezinmeye çıkar. Kassiopeia’nin özel bir yeteneği vardır. O, olabilecek olayları önceden bilen biridir. Böylece Momo’yu kötü niyetli duman adamlardan kurtararak Hora Usta’nın yanına götürür. Hora Usta bir zaman bekçisidir ve duman adamların yok edilmesi için Momo’ya yardım eder.
Hora Usta, zaman çiçeğini Momo’ya verir ve uyur. Duman adamlardan kurtulmak için Momo’nun yapması gereken bu zaman çiçeğini duman adamların inine götürmektir. Bu amacı için Momo, duman adamları takip eder ve onların inini bulur. Böylece duman adamları yok eder. Artık herkes, eskisi gibi mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşamaya devam eder.
Momo Kitap Konusu
Momo kitabının özeti hakkında detaylı bilgi verdiğimize göre artık kitabın konusunu inceleyebiliriz. Momo kitap konusu, bir kız çocuğunun zamandan beslenen duman adamlara karşı mücadelesini anlatıyor. Oldukça fantastik metaforlara yer verilen kitapta kapitalizmin zaman kavramına vurgu yapılıyor. Biraz kendi hayatımızı düşündüğümüzde konuyu daha iyi anlamak mümkün.
Çoğumuz, sabah kalkıyoruz, işe gidiyoruz ve belirli bir ücret karşılığında çalışıyoruz. Ancak kazandığımız parayla neler yapabiliyoruz? İyi kazansak bile çoğu zaman bir tiyatroya, sinemaya gitmeye vakit bulabiliyor muyuz? Evet, genel anlamda kapitalist sistemde çalışmanın durumu tam olarak budur. Sadece çalışırken vaktin doğru bir şekilde kullanıldığını hissetmek.
Momo eserinde bulunan duman adamlar, tam olarak insanları köle gibi çalıştırıyor. Öyle ki insanlar, çalışmadıkları her vaktin boş olduğunu düşünüyor. Hatta keyifli vakit geçirmenin imkansız olduğu gibi bunu düşünmek bile olanaksız hale geliyor. Bu durumda kitap düşünmeden ve sorgulamadan yaşamanın nasıl bir etki yarattığını anlatıyor. Aslında kaliteli zaman geçirmenin ne demek olduğunu sert bir şekilde yüzümüze vuruyor.
Momo Karakter İncelemesi
İçeriğimize kitapta bulunan önemli karakterleri anlatarak devam edelim. Bu karakter incelemesini yaparken kitabın asıl konusu olan zaman kavramını da ele alacağız. Genel olarak kitabın önemli karakterleri aşağıdaki şekildedir:
- Momo
- Gigi
- Beppo
- Kassiopeia
- Hora Usta
- Duman Adamlar
Yukarıdaki karakterleri aşağıdaki başlıklarda ayrıntılı bir şekilde inceleyelim.
Momo
Kitabın baş kahramanı Momo, harabe bir tiyatroda yaşayan küçük kız çocuğudur. Halk tarafından fark edilene kadar yalnız bir biçimde hayatını sürdürürdü. Ancak insanlar onu tanıdıktan sonra çok sevdi ve ona yardım etmeye başladı. İlk etapta onların bir kötülük yapacağından korksa da zaman içinde insanlarla olan samimiyeti arttı.
Momo’nun en büyük yeteneği iyi bir dinleyici olmasıdır. Öyle ki insanlar, ona derdini anlattığında hiç sıkılmadan dinlerdi. Yani zamanının bir çocuğunu insanların derdini dinleyerek geçirirdi. Bu durum, insanlara fark etmedikleri çözümleri sunması açısından önemlidir. Zaman kavramı açısından Momo’yu değerlendirdiğimizde insanların sorunlarına sadece dinlemesine rağmen iyi geldiğini söylememiz mümkündür.
Gigi
Hayal alemine dalmayı seven bir karakterdir. O, her işi yapar ve genellikle bölgeye gelen turistlere rehberlik eder. Amacı, çok zengin olup çok daha iyi koşullarda yaşamaktır.
Zaman kavramı açısından baktığımızda Gigi, hayallerle vakit geçiren biridir. Ancak burada çalışkanlığı da karşımıza çıkıyor. Hedefi için Gigi, aynı zamanda çalışarak hayatını geçirir. Aynı zamanda gelen turistlere güzel hikayeler anlatarak vaktini değerlendirir.
Beppo
Herkesin çok fazla güldüğü Beppo, çöpçüdür. Bununla birlikte zamanının önemli bir kısmını düşünerek geçirir. Kelimeler, onun için oldukça önemlidir. Bu nedenle biriyle konuşurken çok fazla düşünerek cevap verir.
Kassiopeia
Hora ustanın eski kaplumbağası olan Kassiopeia, geleceği görmesiyle tanınır. Duman adamlar geldiği zaman Momo’nun yanındaki en yakın arkadaşıdır. Onu, başına geleceklerden korumak ister. Bu nedenle onu, Hora Usta’nın yanına götürür.
Hora Usta
Bir zaman bekçisi olarak karşımıza çıkıyor. Zamanı durdurup Momo’ya yardım eder. Kendi uyur ve Momo’ya nasıl bu zaman hırsızlarını yok edebileceğini söyler.
Duman Adamlar
Biz, onlara daha çok zaman hırsızları gözüyle bakalım. Bir anda mutlu ve huzurlu yaşayan insanların hayatlarını mahvederler aslında. Onların sadece çalıştıklarında vakitlerini doğru biçimde kullandıklarına inandırırlar. Geri kalan zamanlarıyla da beslenirler.
Duman adamlar, kitapta kapitalizmi temsil ediyor. Bu sistemde de her zaman birileri çalışır ve aldıkları parayla kaliteli aktiviteler yapamaz. Zamanlarını iyi değerlendiremezler. Çalıştıklarından arta kalan vakitte iyi aktiviteler yaptıklarını düşünseler bile aslında olay pek de öyle değildir.
Momo Kitap İncelemesi
Momo eserini okuduğunuz zaman bazı kavramları kitapta göreceksiniz. Bu nedenle kitap incelemesi esnasında bu kavramların tam olarak eserde nasıl yer bulduğunu anlatacağız.
Dürüstlük
Eserde en çok karşılaştığımız kavramlardan biri dürüstlüktür. Özellikle insanın kendine karşı dürüst olması gerektiğine dair pek çok konu geçiyor. Örneğin, duman adamların gelmesiyle birlikte Gigi de eskisi gibi değildir. Ancak Momo’nun ortadan kaybolmasından sonra kendiyle hesaplaşır. Ardından duman adamların kötü niyetini, tüm halka dürüst bir şekilde anlatır.
Sevgi
Bir çocuk kitabının olmazsa olması sevgi kavramı, eserde net bir şekilde karşımıza çıkar. Momo, tüm bu olaylardan sonra tehlikeye rağmen sevdiği insanları kurtarmak ister. Arkadaşlarına ve dostlarına olan sevgisi için mücadele eder. Onlarla empati kurar ve anlamaya çalışır. Sonunda tüm kötülüklerin üstesinden bu sevgi sayesinde gelir. Sadece insanlara karşı değil, çiçeği gördükten sonra da büyük bir sevgi gösterir.
Sorumluluk
Momo kitabında geçen bir diğer kavram, sorumluluk duygusudur. Sadece Momo’nun Hora Usta’dan aldığı sorumluluktan söz etmiyoruz. Aynı zamanda halkın Momo kaybolduktan sonra aldığı sorumlulukta dikkat çekiyor. Toplumsal refahın sağlanması açısından alınan sorumluluğu kitap çarpıcı bir şekilde anlatıyor.
Sabır
Öfkelendiğimiz zaman hepimiz, yanlış kararlar verebiliyoruz. Eserde bu kavram özellikle Momo’nun kaybolduktan sonra Beppo’nun verdiği tepki, büyük sorunlara neden olabilirdi. Ancak Gigi, onu sakinleştirerek daha mantıklı karar vermeleri gerektiğini dile getirdi. Gerçek hayatımıza uyarladığımızda bir sorunu çözerken sabırlı olup sebep-sonuç ilişkisine göre adım atmamızın daha doğru olduğu vurgulanıyor.
Adalet
Eserde en çok üzerinde durulan kavramlardan biri, adalettir. Momo’nun duman adamlara karşı verdiği mücadele, bir adalet örneğidir. Çünkü duman adamlar, insanların zamanlarını çalar. Onların mutlu ve huzurlu anlar yaşamasına engel olur. Bu durum karşısında Momo, adaleti sağlamak için kendini büyük bir tehlikeye atar.
Dostluk
Dostluk kavramı kitapta en çok işlenen konular arasındadır. Duman adamların gelmesinin ardından Momo’nun sevdiği insanlar, bir daha onu görmeye gitmez. Ancak Momo, net bir tepki koymak yerine neden görüşmediklerini merak eder. Onları anlayan Momo, geçmiş günleri tekrar geri getirmek için büyük bir mücadelenin içine girer.
Momo’nun sevdikleri için mücadelesinin yanında arkadaşlarının ona karşı olan duygularını da görüyoruz. Ortadan kaybolmasından sonra Gigi’nin Momo’ya yazdığı mektup, dostluğun önemli bir simgesidir. Aynı zamanda Beppo’nun Momo için verdiği o öfkeli tepki de dostluk kavramı açısından önemlidir. Çünkü her ne kadar sabırlı ve mantıklı davranmaları gerekse de insan, sevdiklerinin başına kötü bir olay geldiğinde endişe edebilir. Bir an önce çözüm bulabilmek için fevri davranışlar sergileyebilir.
Söz konusu dostluk olduğunda eserde daha birçok farklı olay ortaya çıkıyor. Bir yerden sonra Momo ve sevdiği herkes, dostlarının adil biçimde yaşaması için mücadele ediyor.
Öz Denetim
Eserde kişinin öz denetimine atıf yapılıyor. Bunu daha çok Momo’nun duman adamlardan dolayı yalnız kalması durumunda görüyoruz. Olay karşısında Momo, sevdiklerine doğrudan bir tepki koymuyor. Onları anlamaya gayret gösteriyor. Yani sağduyulu bir şekilde davranarak olay karşısında ne yapması gerektiği hakkında düşünüyor.
Bir yandan dostlarını çok özlerken diğer yandan duman adamların tepkisinden korkuyor. Konuyu detaylı bir şekilde düşünerek en sonunda korkularını denetler. Böylece sevdikleri için mücadele etmeyi göze alır. Verdiği mücadele sırasında da Momo, gayet başarılı davranışlar sergiler.
Saygı
Eserde birbirinden farklı insanlar var. Bu durum, farklılıkları birer zenginlik olarak gösteriyor. Beppo’nun gülünç tavırları, Momo tarafından çok daha değerli görülüyor. Yani değer verdiği bu davranışlar, Beppo’nun Momo’ya karşı sevgi göstermesine neden oluyor. Aynı şekilde Gigi’nin tuhaf tavırları da Momo tarafından sevilir. Tüm farklılıklarına rağmen birbirlerine karşı büyük bir sevgi ve saygı duyarlar.
Dilimizin, rengimizin, dinimizin ve ideolojilerimizin farklı odluğu bu dünyada Momo, saygı kavramına dair güzel bir örnek oluşturuyor. Her ne olursa olsun hepimizin birbirimizden öğreneceği pek çok konu vardır. Eserde Momo, dostlarından birçok duruma farklı bir şekilde bakmayı öğreniyor. Tıpkı bütün insanlar gibi. Duman adamların insanları etkilemesinin ardından onların verdikleri tepkiye de büyük bir tepki göstermez. Onları bilinçlendirmek için daha mantıklı hamleler atar. En sonunda sevdikleri için mücadele eder.
Yardımseverlik
Kitabın büyük bir bölümü, Momo’nun sevdikleri için verdiği mücadeleyi konu alıyor. Tek amacı, duman adamların kötülüğünden sevdiklerini kurtarmaktır. İnsanların özgürlüklerine kavuşması için Momo, birçok tehlikeyi göze alır. Aynı zamanda sevdiği insanlar da bir yerden sonra Momo’ya yardım etmek ister. İnatçı bir şekilde bu mücadeleler sonunda yaşadıkları yer, duman adamlardan kurtulur.
Aralarında Momo’nun da yer aldığı Yetişkinlerin Okuması Gereken Çocuk Kitapları listemize mutlaka göz atın.
Sonuç
Sevgi, saygı, öz denetim ve daha pek çok konunun işlendiği bu kitap bir çocuk kitabıdır. Ancak emin olun ki yetişkin insanlar da bu kitaptan çok fazla ders çıkarır. Şimdi biraz düşünelim. Kapitalist dünyada her gün saatlerce para kazanmak için çalışıyoruz. Sonunda hiç giymeyeceğimiz kıyafetler alıyoruz. Belki de bunu sadece yorgunluğumuzu biraz olsun atmak için yapıyoruz. Peki, bu kadar çok çalışmak hangimize iyi geliyor?
Oturup sevdiklerimizle muhabbet etmek veya güzel müzikler keşfetmek, ruhumuzu daha çok doyurmaz mı? Cevabınız evet olsa da biz dahil birçok kişi, sadece biraz para kazanmak için neredeyse tüm ömrünü heba ediyor. İşte kitapta tam olarak kapitalizmin bizi nasıl sömürdüğünü anlatıyor. Öyleyse, kapitalizm bizden paramızı mı çalıyor yoksa zamanımızı mı?