Sonbahar ve kış aylarında manav ve pazarlarda sık sık karşımıza çıkan bir meyvedir nar. Nar, sulu, tatlı ve ekşi tadı nedeniyle özellikle popülerdir. Ayrıca antioksidan etkisi olduğu için sağlıklı ve şifalı kabul edilir. Nar, birkaç yüz yıl yaşayabilen çalı benzeri ağaçlarda yetişir. Peki bu kadar yoğun talebe maruz kalan nar hangi mevsimde yetişir, faydaları nelerdir?
Birçok çekirdeği bulunan parlak ve kırmızı nar, gelenekte yerel kültürlerde genellikle tanrıların yemeği olarak anılmaktadır. Hatta bazı inanışlar, Âdem ve Havva’nın yedikleri için cennetten kovulmalarına neden olan meyvenin nar olduğuna inanmaktadır. Nar, birkaç bin yıldır toplumun üst sınıfından insanlar için doğal bir ilaç veya özel bir tedavi olarak bilinip sevilmektedir.
Beyaz posasının tadı çok acı olduğu için narın sadece çekirdekleri yenir. Bununla birlikte, çekirdekler meyvenin geri kalanına sıkıca bağlıdır, bu nedenle onları çıkarmak için özel bir teknik gereklidir. Ancak dikkatli olunması gereken bir husus bulunmaktadır. Nar suyunun güçlü bir lekeleme etkisi vardır ve giysilerdeki lekeler oldukça zor çıkarılmaktadır. Dilerseniz şimdi nar hangi mevsimde yetişir sorusuna ve narla ilgili diğer bilgilere geçelim.
Nar Nerelerde Yetişmektedir?
Nar hangi mevsimde yetişir sorusu kadar nerelerde yetiştiği de sorulmaktadır. Aslen, narların büyük çoğunluğu Batı Asya’da yetişmektedir. Günümüzde subtropikal ve tropikal iklimler olarak adlandırılan iklim bölgelerinde bol miktarda nar yetişmektedir. Güneydoğu Avrupa’dan Himalaya bölgesine kadar nar ağaçları oldukça yaygındır. Ayrıca Sokotra narı adı verilen özel bir nar çeşidi vardır. Bunlar yalnızca Hint Okyanusu’ndaki Sokotra adalarında yetişebilmektedir.
Avrupa’nın büyük bir kısmına nar Türkiye ve Yunanistan’dan ithal edilmektedir. İklimsel özellikler sebebiyle nar Avrupa gibi daha soğuk iklimlere sahip bölgelerde yetişememektedir.
Nar Hangi Mevsimde Yetişir?
Narlar aslında haziran ayından şubat ayının başlarına kadar satın alınabilirler. Ancak yetiştiği mevsim baz alındığında eylül ve ocak arasında tüketildiğinde kendi mevsiminde yenilmiş olurlar. Aslında çilek olan, ancak görünümünden dolayı elma olarak adlandırılan meyvelerin hasat zamanı eylül ayından aralık ayına kadardır.
Nar Ağacının Özellikleri
Nar, nar cinsinin Derbennikov ailesinden uzun yaşayan bir bitkidir. Ortalama olarak, yaklaşık 100 yıl büyür ve daha sonra meyveler verir. Doğada yaklaşık 300 yaşında nar ağaçları bile bulunmaktadır. Modern tarımda mahsul verimi düştüğü için her 50-60 yılda bir narlar hasat edilir ve ağaçlar yeni bitkilerle değiştirilir. Orta Çağ’da narlara “tohum elma” anlamına gelen “Pomum granatus” adı verilmiştir. Antik Roma’da ise “Malum granatus” (taneli elma) denilmiştir. Nar ağaçlarının rahat büyümesi için subtropikal bir iklime ihtiyaçları vardır. Ağacın yapısı, -15°C’ye kadar soğuğa dayanabilir ve -20°C ve altındaki sıcaklıklarda ağacın tamamı donar.
Nar su ve nem söz konusu olduğunda oldukça alçakgönüllü bir meyvedir. Nar ağaçları kuraklığı iyi tolere etmeleriyle meşhurdurlar. Ancak meyve oluşumunu iyileştirmek için tepeden su püskürtme işlemiyle sulanma yapılması önerilmektedir. Toprak kuru günlerde düzenli olarak nemlendirilmelidir.
Tüm bitkiler gibi, nar da hastalık ve haşere istilasına karşı hassastır. En çok phomopsis (dal kanseri) ve isli mantardan etkilenirler. Nar ağacının hastalıkları arasında en yaygın olanları şunlardır:
- Nar akarı,
- Karanfil sarma,
- Kostik arboretum,
- Nar güvesi ve
- Yaprak bitleri.
Yetiştiriciler sürekli olarak artan dirençli yeni nar çeşitleri geliştirmektedirler.
Narın Sağlığa Faydaları
Nar, sağlık söz konusu olduğunda çok yönlü bir meyvedir.
- Kan şekeri seviyelerini sabit tutabilir,
- İltihaplanmayı engelleyebilir,
- Sindirim sorunlarına yardımcı olabilir,
- Kanser tedavisine yardımcı olabilir.
Narın içi küçük, köşeli çekirdekler koyu kırmızı hamurla kaplanmıştır. Bir meyvede bu çekirdeklerden 400 adede kadar bulunabilir. Saf narların tadı acıdır, bu tada alışmak çok kolay değildir.
Kanser tedavisine yardımcı olabilecek bir diğer şey ise kenevir yağıdır. Konu hakkında bilgi edinmek isterseniz Kenevir Yağı Kanser Tedavisinde Nasıl Kullanılır? adlı içeriğimize göz atabilirsiniz.
Narın Polifenol İçeriği
Nar, birçok vitamin ve mineralin yanı sıra ağırlıklı olarak polifenoller içermektedir. Bunlar ikincil bitki maddeleri olarak sınıflandırılan aromatik bileşiklerdir. Birçok meyve bu bileşikleri içermektedir. Elma suyunda 20’ye kadar farklı polifenol vardır, bu açıdan elma en zengin polifenol içeriğine sahip meyvedir.
Bu polifenollerin vücut üzerinde son derece faydalı bir etkisi vardır. Antioksidan görevi görürler. Son yıllarda ABD’de yapılan birkaç araştırmaya göre nar suyu alımının prostat kanseri büyümesini engelleyebileceği keşfedilmiştir.
Bu araştırmada günde 250 ml meyve suyu içen deneklerde, PSA ikiye katlanma süresi önemli ölçüde yavaşladı. PSA değeri (prostata özgü antijen), karsinomun büyümesi hakkında sonuçlara varılmasını sağlar.
Polifenoller vücuttaki tümörlerin oksijen ve besinlerle beslenmesini engellemektedir. Ancak nar elbette kanser tedavisinin yerini tutmayacaktır, o sadece destekleyici bir etkiye sahip olabilir.
Narın Diğer Faydaları
Narın içeriğinin başka faydaları da elbette vardır. Kolesterol seviyesini düşürebilir ve kan şekerini sabit tutabilirler. Bu nedenle düzenli nar tüketimi diyabeti önleyebilir. Ek olarak, nar eklem kıkırdağında iltihaplanma sürecini etkisiz hale getirir, meyveden gelen acı maddeler sindirim sorunlarına yardımcı olabilir.
Ve belki de en önemlisi nar, cinsel yaşam için de yardımcı olabilecek bir meyvedir. Meyve suyu olarak tüketildiğinde erkeğin cinsel gücünü artırmaktadır. Kadın için ise zevk veren hormonların daha fazla salgılanmasını sağlar.
Piyasada narın veya nar sularının içerdiği birçok ürün bulunmaktadır. Nardan en iyi verimi alabilmek için nar içeren ürünler şekerlenmemeli veya ilave tatlandırıcılarla işlenmemelidir.
Eğer narın faydaları hakkında bilgi edinmeye devam etmek isterseniz Nar: Bileşimi ve Potansiyel Sağlık Etkileri adlı çalışmayı inceleyebilirsiniz.
Nar Suyu
Saf nar suyu oldukça acı bir tada sahip olabilir. Yine de bu nar suyu limon ve zencefil ile birleştiğinde çok lezzetli olabilir. Ayrıca elma çekirdekleri birçok yemeğe ilginç bir tat verir. Meyvenin suyu da şurup haline getirilebilir. Nar suyu ile yapılan tariflere göz atarak onu gündelik yemeklerinizde de tüketebilirsiniz.
Tabii ki nar suyunu organik dükkanlardan satın almak da çok kolaydır. Ancak bu ekşi suyu kendiniz yapmanız da oldukça pratik. Narı yerken yaptığınız gibi, başlangıçta elinizle ileri geri yuvarlarsınız, ancak daha sık ve önemli ölçüde daha fazla basınçla. Ardından narı limon gibi sıkarak suyunu çıkarabilirsiniz
Daha hızlı ve pratik nar suyu elde etme yöntemi şudur: Yuvarladıktan sonra üstteki sapı kesin, açıklığa bir pipet sokun ve doğrudan meyveden suyunu pipet ile için.