“Rüzgâr enerjisi nedir?” sorusunu yanıtlamadan önce havayı ve hava ile çalışma prensibini tanımlamak gerekmektedir. Hava aslında bir akışkandır. Suyun aksine gazı göremediğimiz için bunu nitelendiremiyoruz. Sıvılardan farklı olarak, gaz çok daha hızlı hareket eder ve bulundukları alanı çok çabuk doldurur. Havanın bu yapısını, kinetik enerjiye dönüştürülmesine de rüzgâr enerjisi denir. Aynı mantığı kullanarak su ya da sıvı olan maddelerin yer değiştirerek yapılan enerjiye de hidro elektrik adı verilir. Sıvı değişiminin elektrik üretimi sağlandığı tesislere hidro elektrik santrali, rüzgâr enerjisinden üretilen merkezlere de rüzgâr santrali denilir.
Rüzgâr enerjisini keşfedip, bu enerjiden yararlanan ülke hakkında şöyle bilgiler bulunmaktadır; bu enerji ilk olarak M.Ö. 5000 yılında Mısır’da kullanılmıştır. Mısırlılar rüzgâr enerjisinden taşıma amacıyla yararlanmıştır. M.Ö. 200 yılında ise Çin’de rüzgâr enerjisinden yararlanıldığından bahsedilmektedir. Çinliler rüzgârdan su pompalamayı gerçekleştirmekte yararlanmıştır. Fakat rüzgâr enerjisinin günümüzde en çok kullanım alanı olan elektrik üretimi için ilk cihaz 1891 yılında yapılmıştır. Bu cihaz Danimarka’da yapılmıştır. Rüzgâr türbininin mucidi ise Venedikli olan Fausto Veranzio’dur.
Rüzgâr Enerjisinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Rüzgâr enerjisinden yararlanabilmek için oluşturulan sistemler geliştikçe kullanım alanları da artmıştır. Rüzgârdan birçok alanda yararlanabilmek kişilere hem maddi hem hammadde açısından olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Rüzgâr tükenmeyen bir kaynaktır. Tükenmemesi ile birlikte doğaya zarar vermeyen bir kaynaktır. Rüzgârın sahip olduğu bu özellikler, bu enerjinin oldukça vazgeçilmez bir çalışma alanı olmasını sağlamıştır. Rüzgâr enerjisinin kullanım alanları şunlardır;
- Bahçe, sokak ve cadde aydınlatmaları,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının enerji ihtiyacı karşılamalarında,
- Endüstri veya hizmet sektörünün sahip olduğu işletmelerde,
- Sulama sistemlerinin yapısında,
- Ev ve ofislerin enerji kullanımında,
- Sinyalizasyon sisteminde kullanılmaktadır.
Kısacası enerji ihtiyacının olduğu birçok alanda rüzgâr enerjisinden yararlanılmaktadır. Sahip olduğu kinetik enerji sistemlerin çalışmasında oldukça önemli bir kaynaktır.
Rüzgâr Enerjisi Sistemi Nasıl Kurulur?
Rüzgâr enerji sistemlerini, her yıl artan Ar-Ge teknolojileriyle, dünyadaki enerji üretiminde her yıl yükselen değerler hazırlayan bir sistem oluşturmuştur. Rüzgâr santrali kurulumu tamamlanmasının ardından, hazırlanmış olan pervanelerin dönüş hareketi ile birlikte şaftı döndürür. Haznesine bağlı olan jeneratör yardımı ile hareket enerjisi, elektrik enerjisine dönüş yapar. Rüzgâr enerjisi prensip olarak gündüzleri çalışır. Geceleri soğuyan hava, yere yakın bölümleri güneşin ışınları ile ısınır ve ısınan hava genleşir ve yükselir. Sıcak ve soğuk havanın yaşadığı değişim sayesinde rüzgâr oluşur.
Rüzgâr Türbini Nedir?
Rüzgâr türbini basit olarak rüzgâr enerjisini, elektrik enerjisine döndürmeye yarayan araçtır. Üç bölümden oluşur:
Pervane Kanatları
Rüzgâr esme gücü ile pervane kanatları ile buluşur. Pervanenin coğrafi olarak iyi bir yere koyulması gerekmektedir. Böylece en iyi rüzgârı alarak dönmeye başlar ve alt kısmında olan şaftın dönmesi ile motor içerisine hareket verir. Motor çıkışı ile birlikte enerji sağlanması mümkün hale gelir.
Şaft
Şaft pervane ve motor arasında olan aracı durumundadır. Pervane döndükçe, yapının içerisindeki şaft da hızlı bir şekilde döner ve alt kısımda yer alan motorun, jeneratöre elektrik üretmesini sağlar.
Jeneratör
Elektromanyetik indüksiyon sayesinde, elektrik enerjisini ortaya çıkartır. Oyuncak araba sistemlerinde yer alan elektrikli motorlar ile temel olarak aynı prensipte çalışır. Mıknatısların ortasında yer alan tellerin sarmalandığı bölümde, pervane şaftı döndüğü zaman sarım bölgesi de dönmeye başlar. Sonucunda alternatif akım yani AC ortaya çıkartılmış olur.
Günümüz Enerjisinde Rüzgâr Enerjisinin Yeri
Günümüzde yenilenebilir enerji kaynakları ile enerji üretimi oldukça revaçta. Ülkemiz başta olmak üzere birçok ülke rüzgâr enerjisi alanında yatırımlar yapmakta. Çünkü günümüz koşullarında hiçbir ülke, oluşturduğu sistemlerin herhangi bir parçasında veya kaynağında sorun çıksın istememektedir. İşte rüzgâr enerjisi sayesinde bu tehlike ortadan kalkmaktadır.
Teknolojinin her geçen gün ilerlediği bu çağda, her ülke rüzgâr enerjisinden yararlanılmasını sağlayacak sisteme sahip durumdadır. Bu sistem sayesinde tükenmeyecek bir kaynaktan en zararsız yöntemlerle sistemlerine kaynak elde etmektedir. Dikkat edilmediği noktada her kaynak tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Fakat ısıdan, dolayısıyla basınçtan beslenen bir kaynak olan rüzgâr enerjisi bu tehlikeden en uzak kaynaktır denebilir. Bu da onu birçok ülkede en vazgeçilmez kaynak haline getirmektedir. Bunun ile ilgili çalışmalara ve daha detaylı bilgilere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı sitesinden ulaşmanız mümkün olacaktır.
Dünya üzerindeki enerji kaynaklarına dair daha fazla detay için Enerji Kaynakları Nelerdir ve Kaç Farklı Enerji Kaynağı Kullanılıyor? yazımıza göz atabilirsiniz.